Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1976, Qupperneq 34

Náttúrufræðingurinn - 1976, Qupperneq 34
136 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN ur“, þ. e. eggjasjóður, er mikið ljósari ofan til og blöðin skarptennt- ari. Er aðeins talinn afbrigði (sjá Flóru). Vex hér allvíða. Fleiri afbrigði eru til en renna stundum allmjög saman. Stöku sinnum slæðist til íslands stóri-lokasjóður (Rh. major). Ffann ber ætíð ljós- gul blóm og nær hvítgræn stoðblöð, krónupípa hans verður bogin þegar líður á blómgunartíminn, en er bein á venjulegum lokasjóð. Blómum sumra lokasjóðstegunda er líkt við nef eða rana, vísinda- nafnið Rhinanthus þýðir nefblóm og seinna nafnið, lýsingarorðið, minor, lítill eða minni. Við kennurn þessa alkunnu jurt heldur við sjóð Loka eða peninga. Loki goðafræðinnar var ærið slunginn og viðsjáll; jurtin kennd við hann er líka bragðvís á sinn hátt, eins og að framan hefur verið lýst. II. Þekkirðu brúðbergið? „Ilmandi brúðberg, aldanna te, áanna lyf í tímans straumi,“ og „brúðir feðranna bergðu þér á, bar þig inn ljósan holtinu frá.“ Til brúðbergs ættkvíslar (Thymus) teljast. rúmlega 40 tegundir hálfrunna og smárunna með heil blöð. Flestar tegundirnar ilmríkar og í þeim rokgjarnar olíur með thymol o. 11. í Norður-Evrópu vaxa þrjár villtar tegundir. Ein þeirra, garða-blóðberg, er ræktuð sem kryddjurt. Þó íslenska brúðbergið (Thymus arcticus) sé ekki hátt í loftinu, vekur það athygli með fegurð sinni og ilmi. Mörg nöfn hafa því verið gefin: Blóðberg, blóðbjörg, bráðberg, bráðbjörg, brúð- berg og hellinhegri. Brúðbergsnafnið er talið eyfirskt, en mun þó hafa verið víðar til, t. d. í S.-Þingeyjarsýslu. Brúðberg er gömul lækningajurt, sem m. a. var notuð til kvenlækninga og gæti þess vegna hafa verið kennd við blóð og brúði. Flestir hafa séð brúðberg og marg- ir dáðst að því, enda álengdar að sjá lýsa beinlínis hinar ljósrauðu brúðbergsbreið- ur og smáblettir um blómgunartímann á holtum og sendnu eða grýttu snögg- lendi. í brúðbergi eru bæði ilmandi og beisk efni. Seyði af því hefur frá fornu fari verið notað gegn kvefi, lungna- og meltingarkvillum og enn er það notað í slík lyf (Herba Serpylli og Herba thymi). Mörgum þykir brúðbergste gott og það er einnig drukkið gegn kvefi. Þurrkað brúðberg geymist allan veturinn. Það var fyrrum 2. mynd. Brúðberg (Löve, 1970).
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.