Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1976, Page 70

Náttúrufræðingurinn - 1976, Page 70
172 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN Hugmyndir aldamótabœnda um sveiflur í veiði Mývatns Eins og getið er hér að framan tók Stefán Stefánsson (Andvari 1923) saman það helsta, sem hann vissi um silungsveiðar við Mý- vatn að beiðni dr. Bjarna Sæmundssonar. Árið eftir eða í Andvara 1924 birtust ýmsar athugasemdir frá Jóni Gauta Péturssyni, Gaut- löndum, við grein Stefáns. í þessum greinum báðum koma fram ýmsar vangaveltur um sveiflur í silungsstofninum, einkum frá Jóni Gauta. Það er að athuga, að á þessum árum voru uppi deilur um rétt utanbakkabænda til dorgargöngu á Mývatn, eins og kannske má lesa á milli línanna í eftirfarandi skoðanaskiptum, sem ég hef tekið saman og hér fara á eftir: Stefán álítur, að sveiflur í silungsveiðinni, þ. e. veiðileysistíma- bilin standi í sambandi við breyttar veiðiaðferðir, þ. e. aukna dorg- argöngu. Eins og getið er um í kaflanum um veiðarfæri og veiði- aðferðir, tóku menn í notkun betri öngla á tímabilinu 1864—1874 og telur Stefán um gengdarlausan uppaustur á smásilungi á dorg á því tímabili, og gæti það skýrt hinar svimandi háu tölur um veiði, sem getið er um að frarnan, 1867—1869 og 1893 (mín. atlis.). Jón Gauti telur Stefán gera heldur mikið úr áhrifum dorgar- göngunnar og telur, að ekki hafi orðið þær breytingar á dorgar- göngu, sem Stefán vill vera láta, og hafnar hann þeirri skýringu, þar sem á dorg veiðist mestmegnis geldsilungur. Þetta sýnist mér hæpin fullyrðing; dorgarveiðin er áreiðanlega minna veljandi en llestar aðrar veiðiaðferðir, nema ef vera skyldi fyrirdráttur. Fínu önglarnir, sem Stefán talar um, eru einnig lík- legri til að gefa meiri afla og minni fiska en gömlu gerðirnar. Það hefur í för með sér, að kúfurinn af góðum árgöngum er tekinn af fyrr en ella og nytjarnar af stofninum verða án efa minni, heldur en ef fiskurinn fengi að ná a. m. k. þeirri stærð, sein hann hefur á fyrsta ári sem kynþroska. I lramhaldi af efasemdum sínum um áhrif dorggöngunnar, segir Jón Gauti: „Hitt er miklu sennilegra, að sá öldugangur stafi af mismunandi viðkomu silungsins, eða réttara sagt, mismunandi vernd, sem árferðið hefur veitt ungviðunum gegn yfirgangi manna og málleysingja. Verður ekki fyrir jrað synjað, að samband mætti finna milli árferðis og þeirra uppgangsára á silungsfjölgun, sem glöggar sagnir eru af, og víst er um það, að öll þau veiðitímabil,
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.