Náttúrufræðingurinn - 1990, Blaðsíða 16

1. mynd. Gervigígurinn Söðulhóll í Landbrotshólum, eins og hann er að innan eftir að
hafa verið grafinn sundur til malarnáms. Neðst er rautt gjall, dekkra efst. Þá koma jarð-
vegslögin tvö með þunnu gjalllagi á milli. Þar fyrir ofan er aftur gjall, mest svart og of-
aná jarðvegur með öskulögum. Söðulhóll pseudocrater, showing internal structure after
excavation. Note the two soil layers on either side of a thin layer of scoria. Ljósm. photo
Jón Jónssoon.
gjallstál (1. mynd). í því ofan til eru
tvö næsta regluleg, samsíða lög úr
efni, sem mjög sker sig úr og ekki er
gjall. Hvort um sig er um 25-30 cm
þykkt, en milli þeirra er nokkuð
óreglulegt og misþykkt gjalllag, sem
sums staðar nær því að vera 20 cm.
Samanlögð þykkt þessara þriggja laga
er því sem næst 80 cm (sjá snið 2.
mynd). Undir þessum lögum er svo
rautt, misgróft gjall svo langt, sem
grafið hefur verið. Ofan á lögunum er
svo misþykkt gjall. Lengst t.v. á
myndinni er það orðið meira en 1 m,
en verður þynnra ofar í hólnum. Það
er í engu frábrugðið neðri lögunum að
öðru en því að það er svart. Ofan á
öllu þessu er svo jarðvegur um 0,8-1 m
þykkur, það er til sést og með ösku-
lögum. Þeirra á meðal er ljósa ösku-
lagið frá gosinu í Öræfajökli 1362 mest
áberandi.
Öll lögin í hólnum eru því neðan frá
talið sem hér segir:
1) gjall (rauðamöl)
2) neðra, þétta lagið
3) gjall, mest svart
4) efra þétta lagið
70