Náttúrufræðingurinn - 1992, Side 33

var óverulegt. Gjóskumagnið er að-
eins um áttundi hluti af því sem féll
fyrsta gosdaginn 1947 og um þriðjung-
ur af því sem myndaðist 1970 og 1980.
Líklega er þetta minnsta gjóskulag
sem myndast hefur í eiginlegu Heklu-
gosi á sögulegum tíma.
EFTIRMÁLI
I þessu greinarkorni hefur m.a. ver-
ið sagt lítillega frá athugunum á gos-
mekki með veðursjá. Eins og fram
hefur komið sýnir veðursjáin gos-
mökkinn og breytingar á honum nán-
ast samstundis og hefur því feikna-
mikið gildi sem athugunar- og öryggis-
tæki. En við viljum ítreka að ekki er
búið að tengja saman gögn fengin á
vettvangi og þær upplýsingar sem veð-
ursjáin safnar, t.d. magn gjósku í gos-
mekki á einhverjum tíma og þá mynd
af þéttleika sem veðursjáin sýnir.
Jafnvel þótt vel gangi að nýta þær
upplýsingar sem til eru er enn langt í
land að möguleikar veðursjárinnar á
þessu sviði séu fullkannaðir. Enginn
má því halda að nú sé ekki lengur þörf
fyrir athuganir sjónarvotta á fram-
vindu goss, gosmekki og gjóskufalli
eða sýnasöfnun meðan á gjóskufalli
stendur. Vel tímasettar athuganir,
myndir og sýni af gjósku, sem vitað er
hvenær féll og á hve stóran flöt, munu
koma að miklu gagni við túlkun á
upplýsingum frá veðursjá og verða
þegnar með þökkum á Veðurstofunni
og Raunvísindastofnun.
ÞAKKIR
Höfundar þakka öllum þeim sem veittu
aðstoð við gagnasöfnunina. Sá hópur er
stór og í honum eru starfsfélagar við okkar
eigin og aðrar stofnanir, veðurathugunar-
menn á gjóskufallssvæðunum, vélstjórar
og starfsfólk við Hrauneyjafossvirkjun,
Sigölduvirkjun og Búrfellsvirkjun, heima-
fólk á fjölmörgum bæjum á Norður- og
Norðausturlandi og einnig á Suðurlandi,
starfsmenn Landsvirkjunar í Mývatnssveit
og skólastjóri og nemendur Lundarskóla í
Öxarfirði. Sérstakar þakkir fá Vilbergur
Kristinsson og Agnar Olsen, Landsvirkj-
un, Guðmundur Hafsteinsson og Flosi
Hrafn Sigurðsson, Veðurstofu íslands,
Þorsteinn Gíslason frá Selsundi og Þor-
valdur Þórðarson, háskólanum í Hono-
lulu, Hawaii.
HEIMILDIR
Ágúst Guðmundsson & Kristján Sæ-
mundsson 1992. Heklugosið 1991:
Gangur gossins og aflfræði Heklu.
Náttúrufrœðingurinn 61. 145-158.
Bulletin of the Global Volcanism Network
15,12:2. Smithsonian Institution, Wash-
ington DC. 1990.
Karl Grönvold, Guðrún Larsen, Páll Ein-
arsson, Sigurður Þórarinsson & Kristj-
án Sæmundsson 1983. The Hekla er-
uption 1980-81. Bull. Volcanol. 46.
349-363.
Sigurður Þórarinsson 1968. Heklueldar.
Sögufélagið, Reykjavík, 185 bls.
Sigurður Þórarinsson 1970. Hekla. Al-
menna bókafélagið, Reykjavík, 59 bls.
Sveinn Jakobsson 1979. Petrology of
Recent basalts of the Eastern volcanic
zone. Acta Nat. Isl. 26. 1-103.
175