Náttúrufræðingurinn - 1992, Blaðsíða 107

1. tafla. Fjöldi og staðalfrávik lirfa er settust í tvær gerðir lirfusafnara á mis-
munandi dýpi. Numbers and standard deviation of spat from two kinds of col-
lectors at different depths.
1988 1989
Mán: Ág- Sept. Okt. Jan. Mars Maí Júlí Sept.
Laukpoki Dýpi (m) 23 0 51 30 39 33
26 0 38 32 45 30
28 0 28 31 35 44
31 0 28 31 35 44
Meðal fj. 0 36 31 39 36
Staðal frávik 11 1 5 7
Píramítabúr Dýpi (m) 23 0 115 157 150
26 0 103 120 122
28 0 127 101 160
31 0 112 101 160
Meðal fj. 0 114 120 148
Staðalfrávik 10 26 18
hitastig né fæða séu hér afgerandi
varðandi kynþroska. Orkan sem skelj-
arnar notuðu á þessum tíma til kyn-
þroska hlýtur aðallega að hafa komið
frá söfnuðum forða á formi sykurs eða
fitu úr kynkirtlum og vöðvum. Hjá
skeljum er algengt að forðanæring
sem safnað hefur verið í bindivef
kynkirtla eða vöðva sé notuð til að
þroska kynfrumur yfir vetrartímann
(Sundet og Vahl 1981). Hin mikla
aukning kynþroskastuðuls í febrúar
var ekki í samræmi við aukningu í
þyngd kynkirtla á þeim tíma, sem
bendir til þess að orka frá forðanær-
ingu kynkirtla hafi verið notuð til
þroskunar kynfrumanna. I mars jókst
þyngdin til muna, en aðal þyngdar- og
kynþroskstuðulsaukningin átti sér
stað frá miðjum apríl fram í júní sam-
fara auknu hitastigi og aukinni fæðu
(4. og 5. mynd).
Mismunur í þroskun kynfruma hjá
karl- og kvendýrum er ekki óþekkt
fyrirbæri hjá hinum ýmsu diskateg-
undum. 1 risadiskinum Pecten maxim-
us finnast fullþroska sæðisfrumur
löngu áður en fullþroska egg koma
fyrst í ljós (Mason 1958). Sundet og
Lee (1984) rannsökuðu kynþroska
hörpudisks (Chlamys islandica) við
Norður-Noreg. Niðurstöður þeirra
voru svipaðar og í núverandi rann-
sókn, að öðru leyti en því að kyn-
þroski kvendýranna hélt áfram yfir
veturinn. Þeir ályktuðu því að orka
249