Náttúrufræðingurinn - 1992, Blaðsíða 108

m Blaðgræna-a
Hitastig
Áj Okt Des Feb Apr Jun Áj Okt Des Feb Apr Jun /g
1988 1989 1990
5. mynd. Meðalhitastig og blaðgrænumagn í Breiðafirði, ágúst 1988 - ágúst 1990. Mean
temperature and chlorophylla in Breidafjördur, August 1988 - August 1990.
frá forðanæringu nægði kvendýrunum
til að viðhalda kynþroskanum yfir vet-
urinn en aftur á móti væri þroskun
sæðisfruma hjá karldýrum svo orku-
frek að orka frá forðanæringu dygði
ekki til. Skýring á stöðvun kynþrosk-
ans frá október fram til febrúar hjá
bæði kven- og karldýrum í núverandi
rannsókn gæti verið orkuskortur.
Forðanæring í dýrunum var ef til vill
ekki nægjanleg til að viðhalda kyn-
þroska yfir allan veturinn.
Bæði rannsóknarárin voru dýrin
fullþroska í byrjun júní en hrygndu
síðan einkum í byrjun júlí þegar hiti
var hæstur og fæða mest. Á þessutn
tíma hækkaði hitastig sjávar um u.þ.b.
2°C (5. mynd) en seltan var stöðug.
Talið er að breytingar á hitastigi sjáv-
ar setji af stað hrygningu hjá ýmsum
diskategundum (Langton og fl. 1987)
en einnig hefur minnkandi selta verið
nefnd í þessu sambandi (Skreslet
1973). Við Norður-Noreg hrygnir
hörpudiskurinn (C. islandica) á svip-
uðum tíma og hér en við lægra hita-
stig. Sveiflur í hitastigi eru taldar hafa
áhrif á hrygningu þar (Skreslet og
Brun 1969).
Lítið er vitað með vissu um setdýpi
og setundirlag hörpudisks í náttúrunni
en lirfur margra skeldýrategunda t.d.
kræklings (Mytilus edulis) nota þráð-
laga þörunga sem fyrsta setundirlagið
(Bayne 1965).
Ef gert er ráð fyrir að hrygning hafi
átt sér stað á sama tíma árið 1988 og
árin 1989 og 1990 höfðu lirfur hörpu-
disksins verið sviflægar um það bil tvo
mánuði áður en þær settust í safnar-
ana. Lítill munur var á fjölda hörpu-
disklirfa sem komu í safnarana á mis-
munandi dýpi (1. tafla), sem gæti bent
til tilviljunarkenndrar dreifingar
þeirra á því dýpi sem rannsakað var
(2,5-10 m frá botni). Aftur á móti var
250