Samvinnan - 01.06.1971, Page 54

Nei Guðrún mín þessi saga er ekki um þig.
Nei Jóhanna mín í bláma fjarlægðarinnar
þessi saga er heldur ekki um þig. Öðru fremur
má segja að þessi saga fjalli um bláma fjar-
lægðarinnar; þangað kemst ég einhvern tíma
í framtíðinni með ferðatöskur troðfullar af
endurminningum hugsunum mínum um eitt-
hvað liðið. Hið eina sem gerist í þessari sögu
er það að ég gef nokkrum hugsunum lausan
tauminn þær streyma út úr heilabúinu fram
I handleggina riðlast út í fingurgómana sem
látlaust snerta ritvélarlyklana í taktföstum
áslætti; þannig raða þær sér (elsku litlu og
yndislegu og Ijúfu og geðþekku hugsanirnar
mínar) á snyrtilegan hátt á hvítan pappírinn.
Allar þessar Guðrúnur og Jóhönnur koma
þessu máli lítið við; það held ég á yfirborð-
inu.
Hver er með sjálfum sér í dag? Vá hvílík-
ur dagur til að dreyma upp drauma! Vá vá
hvílíkt vá! Allar þessar persónulegu atóm-
sprengjur: Magnús vinur minn og Arnar vinur
minn og Ásta vinkona mín. Ó þið elsku litlu
hugsanirnar mínar Ijúfu og yndislegu og geð-
þekku hugsanirnar mínar mikið langar mig að
taka ykkur og kreista og kjassa; það er svo
gott. Vinir mínir ég sé ykkur fyrir mér í hug-
skoti mínu í öllum regnbogans litum það
finnst mér svo gott. Það er svo gott sem er
gott. Ég veit hvers vegna Magnús vinur minn
hefur utan um sig skel. Ég veit vel hvers
vegna Arnar vinur minn hefur utan á sér
harða skel. Hún Ásta vinkona mín er svo
dul að hún þekkir varla sjálfa sig; ég veit
vel hvernig ég á að komast inn úr skel henn-
ar þegar það gerist verður atómsprenging:
það er svo gott af því að Ásta vinkona mín
er bæði kroppur og séní. Ó hún Ásta vin-
kona mín er svo mikill kapítuli út af fyrir
sig.
Ég sagði við sjálfan mig: Æ Jónas bless-
aður farðu nú að komast að kjarna málsins
og í sem stytztu máli. Og ég hugsaði með
sjálfum mér að gripi maður til samlíkingar
og notaði í stað málsins orðið mykjuhaugur
hvar er þá kjarni málsins? kjarninn? Kjarni
mykjuhaugsins eða mykjuhaugurinn í almætti
sínu hinn einfaldi en raunverulegi kjarni máls-
Eysteinn Björnsson:
Trú
Þú finnur vængbrotinn máf í fjörunni.
Þú tekur hann varfærnum höndum og
berð hann í skjól. Siðan hjúkrar þú
honum og færir honum mat á hverjum
degi. Og svo, — þegar hann er heil-
brigður og getur flogið á ný, krem-
urðu höfuð hans í sundur með fæti
þínum.-------En ég geng í fjörunni
og leita að vængbrotnum máfi til að
hjúkra og kremja undir fæti mínum.
Mánudagur, 9. maí, 19---
kl. 4 e.h.
Eg var settur í land klukkan níu í morg-
un. Sólin var enn nálægt sjóndeildarhringn-
um, og himinninn var fölblár, eins og ævin-
lega fyrst á morgnana hér um slóðir. Þegar
ég steig fyrst í grænt þangið í fjörunni og
dró djúpt að mér andann og fyllti lungun af
ins? kjarni kjarnans? alda öldunnar? hús
hússins? eldspýta eldspýtunnar? blóm blóms-
ins? maður mannsins? Hugsanir mínar í öll-
um sínum einhliða teygjanleika fara stund-
um með mig á staði sem mig óraði aldrei
fyrir að væru til.
Enn er mér í fersku minni er konan með
hundinn fékk einróma lof kvikmyndagagn-
rýnenda. Aftur á móti vakti það furðu mína
að ekkert skyldi vera minnzt á Möggu í
Möggubúð Gísla á elliheimilinu Baldur bletta-
skalla Tomma túkall og Magga mús. Og fleiri
mætti telja til: Stínupínuapþelsínu Ólapóla-
skítaróla að ég ekki nefni Fimmaura-Dísu
Hafnarfjarðar-Gullý Vestmannaeyja-Önnu.
Áfram gæti ég haldið áfram að telja til Kobba
kleinu Ása formann Valtý reykský og Braga
snaga. Og ennfremur langar mig að minnast
á Sigga sæta Dísu dúkkulísu o.fl. o.fl. Ég
meina: Kannski er alvara lífsins eitthvað mið-
að við annað. Tínum til staðreyndir: Hestur-
inn Jarpur er betri skeiðhestur en hesturinn
Gráni. Á hinn bóginn er hesturinn Gráni
meiri brokkari en hesturinn Jarpur. Enda þótt
hesturinn Jarpur sé betri skeiðhestur en hest-
urinn Gráni er ekki þar með sagt að hestur-
inn Jarpur sé bezti skeiðhestur í heimi. Og
ekki er heldur þar með sagt að hesturinn
Gráni sé mesti brokkari í heimi þótt hann sé
meiri brokkari en hesturinn Jarpur. I sömu
andrá og ég finn að ég er að nálgast það
sem mestu máli skiptir fjarlægist ég það á
sama hátt. Kannski ætti ég að byrja á sög-
unni upp á nýtt:
Afgreiðslumaðurinn í blómabúðinni seldi
engin blóm þennan daginn vegna þess hve
óhönduglega honum tókst til með viðskipta-
vinina. Ef til vill hefði hann átt að vera hlýrri
i viðmóti. Ef til vill var lipurmennska hans
alls ekki nógu lipur. Ef til vill var um að ræða
skort á sjálfstæðri háttvísi . . .
Eða þessi nýja byrjun:
Risastórar flugvélar lentu í dag á flug-
vellinum. í dag lentu sjö risastórar risaflug-
vélar í gervi Oliver Twists. Engir blómvendir
engin gleðitár engin þögul samkunda ekkert.
Látleysið var svo látlaust að því virtist aldr-
ei ætla að linna . . .
hreinu, tæru loftinu, fannst mér ég vera
frjáls á ný.
Það er annars einkennilegt, hvernig loftið
er snemma á morgnana. Það er í senn hrjúft
og mjúkt viðkomu og svo rakt, að þegar mað-
ur hreyfir sig, er eins og maður fái jökulkalda
vatnsgusu í andlitið, og maður sýpur hveljur.
Döggin — ekkert jafnast á við döggina,
þessi auðæfi — þessar einu sönnu perlur
náttúrunnar. Þegar þú smýgur milli trjánna,
rekur þú þig í greinar hér og þar, og þá
hrynja daggardroparnir á þig — á andlit þitt
og hendur, og snertingin verður að nötrandi
tilfinningu, sem hríslast um þig allan.
Þegar ég andaði að mér þessari hringiðu
lifandi andrúmslofts og titrandi daggardropa,
fannst mér — í fyrsta skipti á ævinni — ég
vera frjáls maður. En það, eins og allt annað,
er tóm blekking. Og þá finnst mér ég sjá dóm-
arann, þegar hann stóð upp og negldi á mig
hrollvekjandi augnaráð sitt; röddin óhagg-
anleg, ströng:
„-------------ákærði gerzt sekur um víta-
verða vanstjórn á tilfinningum — — — —
slíkt má ekki eiga sér stað í því þjóðfélagi,
Ó hver er ég þessi Jónas mannlífsins?
ætli það sé aðalspurningin? Já já svarið er
ákaflega einfalt já já ég er íæknisfræðistúdent
(hvað með þig þig?). í sumar var ég á krufn-
ingarnámskeiði úti í Skotlandi. Þegar ég kom
heim lenti ég í klónum á tollgæzlunni á flug-
vellinum; það var farið með mig inn í hlið-
arherbergi og speglaður á mér rassinn nei
nei það var ekkert hass í minum rass. Fyrir
um það bil viku var ég farþegi með áætlun-
arbifreið á leið til borgarinnar. Meðal farþeg-
anna var ung stúlka komin á steyþirinn eftir
því sem mér sýndist bezt. Vegurinn var illur
yfirferðar holóttur og mikill hristingur í bíln-
um. Allt í einu hljóðaði unga stúlkan uþp yfir
sig; það skipti engum togum fæðing var haf-
in. Þegar ég hafði rannsakað stúlkuna var
mér Ijóst að skjótra aðgerða og róttækra úr-
ræða var þörf ef bjarga átti móður og barni.
Grind móðurinnar var óvenju þröng og ein-
sýnt var að eðlileg fæðing gat ekki átt sér
stað. Ég sá í hendi mér hvað mér bar að gera
og það þyrmdi yfir mig við tilhugsunina en
ég harkaði af mér og tók þá örlagaríku
ákvörðun að framkvæma keisaraskurð á staðn-
um. Við uppskurðinn notaði ég vasahnífinn
minn sem ég sótthreinsaði með brennivíni
eins samferðamanns okkar. Ég hafði ekkert
meðferðis til þess að sauma saman skurðinn
og varð því að halda honum opnum meðan
við ókum til borgarinnar á ofsalegum hraða
svo móðir og barn mættu sem fyrst komast
undir æfðar læknishendur. Þessi saga er
haugalýgi; ég er ekki læknanemi heldur út-
skrifaður lögfræðingur með margra ára
praxís að baki. Einu sinni fékk ég morðingja
sem játað hafði á sig allar sakargiftir sýkn-
aðan; þetta er líka haugalýgi. Einu sinni
breytti ég vatni í vín.
í upphafi var spegill. Elsku spegillinn minn;
þannig varð ég til að einn góðan veðurdag
birtist mynd min í speglinum og því næst
gekk ég út úr speglinum. Já ég er maðurinn
sem kom út úr speglinum.
Nú hverfur mér þráhyggja fortíðarinnar hún
labbar sig burtu í líki einhverrar Maríu; ekki
hennar Maríu okkar nei það er fráleitt. +
sem vér lifum nú í----------guð einn getur
hér um dæmt. Ákærði, trúið þér á auð?“
Guð?
Hvar er guð, ef ekki í hnígandi daggar-
dropunum?
Mér var hlátur í huga, þegar ég horfði á
bátinn hverfa. Þeir munu aldrei komast að
því, að mér tókst að smygla með mér vasa-
bók og skriffærum. Þeir ætia að láta guð
dæma mig. En dæmir guð rétt?