Samvinnan - 01.02.1972, Blaðsíða 34

Yfirlit yfir sérkennsluþjónustu
A. STUÐNINGSKENNSLA í almennum skólum
Nemendur eru kyrrir I í eigin bekk en fá nokkurra vikutíma:
leshjálp talkennslu handleiðslu
0 vegna vegna vegna
C lestrar/ mál/talgalla hegðunargalla
C skriftar-
0 örðugleika,
— alm. náms-
‘O örðugleika
JX.
V)
0
B. SÉRBEKKIR í almennum skólum CQ 0:
CQ
3 c
C þroskabekkur hjálparbekkur heyrnardaufrabekkur athugunarbekkur Q. 0 O
‘O fyrir börn, sem fyrir börn með fyrir heyrnarskert fyrir börn með
ekki hafa náð minni háttar börn hegðunarvand-
XL skólaþroska greindarskerð- kvæði 04
— ingu
ÍO 0
» —
k. Q.
H- lesbekkur sjóndapurrabekkur hreyfihamlaðrabekkur MEÐFERÐAR-
— fyrir börn með fyrir börn með fyrir lömuð börn HEIMILI CT
‘0 sérstaka lestr- alvarlega sjón- og fötluð fyrir tauga- 0)
C0 arörðugleika galla veikluð börn “i
3 0
KENNSLA HEIMAVISTIR — FÓSTRUNARKERFI o
langlegusjúklinga fyrir börn úr strjábýli og (Q
á sjúkrahúsum heimilislaus börn í fjölbýli
og í heimahúsum C
3 CQ
C. SÉRSKÓLAR 3
SKÓLAHEIMILI
fyrir börn og o 0
40 unglinga með 0
:0 spjaldskrá heyrnleysingjaskóli blindraskóli gróf hegðunar- Q. 0
■*-* vandkvæði
(/) E
40
~ læknastöð málhamlaðraskóli vanvitaskóli
E 3 talkennslustöð
<0 heyrnarstöð hreyfihamlaðraskóli
0
‘0
00
þjálfunarstöð
(sjúkraþjálfun)
ráðgjafarþjónusta
EFTIRVERND fyrrverandi nemenda
D. STOFNANIR fyrir fávita
starfsnámsskóli
fyrir nemendur sérskóla
og sérbekkja, sem ekki
fara í alm. framhaldsskóla,
á aldrinum 16 - 20 ára.
dagheimili
vistheimili
E. Verndaðir vinnustaðir. Öryrkjaheimili
vanvitaskólann, og þangað
gætu fyrrverandi nemendur
annarra skóla sérkennslumið-
stöðvarinnar, sem ekki ættu
annarra kosta völ, sótt sitt
framhaldsnám — en jafnframt
haldið áfram að njóta stuðn-
ings sinna gömlu skóla.
Kostirnir við samvirka, deild-
skipta sérkennslumiðstöð eru
fyrst og fremst fólgnir í gæð-
um þjónustunnar, sem veitt er
hinum afbrigðilegu einstakl-
ingum. Nemendur vanvitaskóla,
heyrnleysingj askóla og blindra-
skóla nytu t. d. sjúkraþjálfun-
ar hjá sérhæfðu starfsliði við
beztu skilyrði á skólatima, bæði
i þjálfunarstöð á skólasvæðinu
og inni í eigin kennslustofu.
Nemendur heyrnleysingjaskóla,
blindraskóla og hreyfihaml-
aðraskóla nytu ýmiss konar
kennslu og þjónustu, auk fé-
lagslegrar aðstöðu, sem útilok-
að er, að þeir yrðu aðnjótandi,
ef fjölmennur vanvitaskóli
væri ekki í þessari miðstöð.
í þessu sambandi er vert að
leggja áherzlu á það, hve mik-
ilvægt er, að læknum, sálfræð-
ingum, sjúkraþjálfurum, félags-
ráðgjöfum og sérkennurum á
ýmsum sviðum gefist kostur á
að sérhæfa sig og stunda starf
sitt sem heilsdagsvinnu. Sam-
vinna milli starfsmanna á hin-
um ýmsu stofnunum og mynd-
un teyma af margvíslegri sam-
setningu yrði einnig mjög auð-
veld. Sömuleiðis ætti að vera
vandkvæðalaust að skáka
starfsmönnum milli stofnana,
eftir því sem þörf krefði á
hverjum tíma.
Nemendur með hegðunar-
vandkvæði
Á yfirlitinu er gert ráð fyrir,
að þjónustan við börn og ungl-
inga með aðlögunarerfiðleika
myndi eina heild.
Handleiðslan í almennu skól-
unum er fyrsta stigið, þegar
vandkvæðin eru ekki meiri en
svo, að nemendurnir væru kyrr-
ir í eigin bekk, en nytu ein-
staklings- eða hóþmeðferðar
hjá sérkennara eða sálfræðingi.
Næsta stigið er fámennur
athugunarbekkur í almennum
skóla fyrir nemendur, sem ekki
njóta sín í venjulegum bekk
eða spilla þar vinnufriði ann-
arra.
Meðferðarheimili fyrir tauga-
veikluð börn er ætlað þeim, sem
þarf að fjarlægja úr venjulegu
umhverfi þeirra um skemmri
tíma og veita alhliða meðferð
af sálfræðingum og geðlækn-
um.
Heimavistir og fóstrunarkerfi
gegna veigamiklu hlutverki í
þessari heild. Þau eru m. a.
ætluð börnum foreldra, sem
ekki eru þess umkomnir að
annast þau fyrir einhverra
hluta sakir um lengri eða
skemmri tíma. Hér er um mik-
ilsvert varnaðarstarf að ræða,
sem lítið hefur verið sinnt til
þessa.
Skólaheimilið væri loks end-
uruppeldisstaður barna og
unglinga með grófustu hegðun-
arvandkvæðin, en þangað væri
nemendum ráðstafað af barna-
verndarnefndum t. d. vegna af-
brota.
Geðdeild barna og unglinga
væri — auk þess að þjóna sem
sérhæft geðsjúkrahús — eðli-
legur bakhjarl og faglegt at-
hvarf þessarar heildar ásamt
sálfræðiþjónustu skólanna.
Þorsteinn Sigurðsson.
30