Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.03.1914, Side 72

66
framsýni og framlögum. Purfi menn að flýja til kaup-
manna, opt og einatt, má ske helzt þegar í raunirnar
rekur, þá veikir það álit og gildi fjelaganna, bæði hjá
fjelagsmönnum sjálfum og í augum annara. Petta vakir
einnig fyrir forstöðumönnum sunnlenzku kaupfjelaganna,
og þeim hefur, eptir vonum, orðið ágengt í því, að efla
fjelagssjóðina, þó mikla viðbót þurfi enn til þess að vel
sje. Vöruskorturinn hjá fjelögunum, á síðast liðnum út-
mánuðum, var svo tilfinnanlegur, að það dæmi hlýtur
að verða öflug hvöt til betri úrlausnar á komandi tímum.
Eptir því, sem hjer hefur verið skýrt frá, sjest það
fljótlega, að sunnlenzku kaupfjelögin þrjú kaupa árlega
útlendar vörur fyrir fulla hálfa milión króna. Ef fjelög
þessi sameinuðu sig nú með eignir, stjórn ogallarfram-
kvæmdir, þá kæmi fram hið langsterkasta kaupfjelag, sem
hægt sýnist að mynda hjer á landi, að svo komnu. Þá
mætti spara mikil útgjöld, fá stórum betri vörukaup og
standa á fastari grundvelli yfirleitt. Og staðhættirnir eru
ekki þessu til hindrunar, sjáanlega. Sambýlismenn, tveir
eða þrír, geta t. d. verið einn í hverju fjelaginu, án þess
nokkur aðstöðumunur sje. Að þessi sameining er samt
ekki komin á, er einnig því einkennilegra, sem Sunnlend-
ingar hafa sýnt það, í öðrum greinum fjelagslegrar sam-
vinnu sín á meðal, að þeim er það Ijósara, en mörgum
öðrum landsmönnum, hversu stærri fjelagsleg sambönd
eru nauðsynleg fyrir þroska smádeildanna og heildarfram-
gang málefnisins. Pessi sambandsstefna er þegar komin
til héppilegra framkvæmda hjá þeim í rjómabúafjelögun-
um, sláturfjelagsdeildunum, hreppabúnaðarfjelögunum,
ungmennafjelögunum og enda skemtifjelögunum, enekki
hjá kaupfjelögunum.
Hvað veldur þessu? F*ví er ekki gott að svara fyrir
fremur ókunnugan mann. Eiginlega finnst mjer kaupfje-
lagsskapurinn hjer á landi sundurleitastur og í rauninni
óþroskaðastur, af öllum okkar samvinnufjelagsskap, þó
elztur sje. Vera má, að með því að benda á aldursein-