Andvari - 01.10.1967, Page 73

SVEN HAVSTEEN-MIKKELSEN:
Grænland endurséð
Á Kastrupflugvelli er farþegunum
stuggað inn í langan gang. Þetta er um
miðja nótt, og í hvítu skini neónljósanna
líkjast þeir mest afturgöngum. Manni
verður hugsað til styrjaldaráranna og
tortímingarbúða Þjóðverja. Hér þarf ekki
framar að velja eða hafna, bara halda
hópinn.
Svo er gengið fyrir horn, og fyrir enda
gangsins birtist ófreskjan og minnir á
risaeðlu eða tröllaukið, silfurgljáandi skor-
dýr.
Flestir ferðamannanna gera sig heima-
komna og hlamma sér í sætin, þegar þeir
koma inn í farþegarýmið, draga að sér
fæturna og loka augunum. Og eftir and-
artak erum við þegar komnir upp í loftið
til fundar við aftureldinguna. Ég blunda
ofurlítið, og þó að ekki fari fyrir mér eins
og Rip van Winkel, að hundrað ár séu
liðin, þegar ég vakna, er það önnur öld,
sem ég lifi. Gegnum glufu í skýjaþykkn-
ið aftan við stjórnborðsvænginn sé ég
fjallsgnípu gnæfa upp úr jöklinum. Hún
orkar mjög á mig, þessi sýn. Ég litast um
meðal sofandi fólksins og get ekki deilt
geði við neinn. Það var fyrir þrjátíu ár-
um — heil mannsævi er liðin -—, að við
Jens og Wagersbræðurnir tveir klifum
eina af þessum skögultönnum, sem rísa
upp úr ævarandi hjarninu hér fyrir neðan
okkur, eftir að hafa dregið sleðana dögum
saman með miklum erfiðismunum, því
að við vorum sjálfir okkar eigin hundar.
Eftir stutta stund lendir flugvélin í
Syðra-Straumsfirði á vesturströnd Græn-
lands. Þá er liðin hálf fimmta klukkustund
síðan hún hóf sig á loft á Kastrupflug-
velli.
Farþegarnir hópast að minjagripaborð-
inu í flugskýlinu eða taka að hripa fáeinar
línur á póstkort. En þetta varir einungis
skamma stund — allt í einu eru allir
horfnir, jafnskyndilega og hópur spör-
fugla á mykjuhaug. Þessi stóri salur er
mannlaus, gestirnir eru á ný komnir upp
í loftið á leið til meginlandsins vestan
hafsins.
Syðri-Straumfjörður ■— einu sinni var
hann fjörður hreindýraveiðimanna. Og
hér innst inni, þar sem herstöðin er nú,
veiddu menn landseli og hringanóra fyrir
örfáum árum. Ég geng veginn inn eftir
fram hjá skálum og verkstæðum. Texas,
Minnesota, Michigan er letrað stórum
stöfum á brotfletina, þar sem vegurinn
hefur verið sprengdur gegnum klettana,
og blökkumaður á vörubifreið gerir mér
vinsamlega skiljanlegt, að ég geti fengið
að setjast upp í hjá honum.
Daginn eftir er ég farþegi í lítilli, ís-
lenzkri flugvél og held öðru sinni yfir
meginjökulinn til austurstrandar Græn-
lánds. Það eru íslendingar, sem fljúga á
þessa staði, og þeir hafa getið sér góðan
orðstír. Það er sagt, að stundum sjáist
engin mörk himins og jarðar. En það ber
ekki á öðru en íslendingar rati út úr