Andvari - 01.10.1967, Page 83

ANDVARI
SUMAR Á SAURUM
185
14. júlí 1843, skrifar hann Jóni Sigurðs-
syni forseta svohljóðandi bréf:
Klæðabúðum,1) 3. hús, 2. 1. 14/7 43.
Jón minn!
Ef þú gætir með nokkru móti léð mér
svo sem 1 eða 2 dali, væri mér mesta
þökk á; ég sit í fullkominni sveltu, af
því horngrýtis Rkm. (Rentukammerið)
dregur mig. Verði ég svo óheppinn, að
stelpan nái þér ekki heima, þá ætla ég
að biðja þig blessaðan að senda mér ein-
hver skeyti með Sörni í fyrra málið.
Þinn
J. Hallgrímsson.
En nú er mestu bágindum og fjárhags-
áhyggjum Jónasar lokið í bili. Hann er
á leið til vinar síns í Sórey, og Kaup-
mannahöfn er að baki. Framundan eru
margar, langar sælustundir við hugljúft
starf og margs konar gleðskap og skemmt-
anir í fögru umhverfi meðal glaðværra
vina. Það er því eðlilegt, að skáldinu sé
létt í skapi og gleði og hýra skíni úr
stórum, brúnum augunum, er það situr
í póstvagninum þennan sólfagra síðsum-
arsdag og virðir fyrir sér unaðslegan gróð-
ur Sjálands. Jónas hugsar gott til þess
að dveljast um sinn í ró og næði við hið
kyrrláta, skógum kringda stöðuvatn, sem
Sórey stendur við, róa um vatnið og
reika um skógana, en horfa þess á milli
yfir hina „lifandi kornstangamóðu", sem
bylgjast í blænum á hinum frjósömu,
sjálenzku ökrum. Þarna getur hann áreið-
anlega komið miklu í verk, fyrst og fremst
fengizt við islandica með Steenstrup, en
ef til vill líka komið betra lagi á hið
erfiða, en heillandi og stórbrotna verk,
íslandslýsinguna, sem enn er í hálfgerð-
um brotum. Og þess á milli, þegar bezt
1) KlæðabúSir: Galan, sem Jónas bjó við,
nefndist á dönsku Klædeboderne. (2. 1. merkir
loftið í húsinu, þar sem Jónas bjó).
liggur á honum, getur hann svo máski
fléttað fáeina Ijóðasveiga til Fjallkon-
unnar í norðri, sem ávallt er hjarta hans
kærst, og einnig til hennar, sem þar þreyr,
og hann harmar alla daga.
II
Á dögum Jónasar Hallgrímssonar, á
fyrri hluta 19. aldar, höfðu menn ekki
uppgötvað né tekið hin dásamlegu og
mikilvirku fréttatæki nútímans í þjón-
ustu sína. Þá þekktist hvorki sími né út-
varp né önnur þau fjölmiðlunartæki, sem
nú þykja sjálfsögð og ómissandi. Helzta
fréttatæki þess tíma var sendibréfið, sem
um aldaraðir hafði gegnt því mikilvæga
hlutverki að bera boð milli manna og
flytja hugsanir þeirra. Og svo er sendi-
bréfunum fyrir að þakka, að í þeim hef-
ur varðveitzt margvíslegur fróðleikur, sem
hvergi hefði annars verið skráður og
glatazt hefði því komandi kynslóðum,
hefði hann ekki verið skráður í sendi-
bréfsformi. Af gulnum og máðum síð-
um þeirra er sem við heyrum raddir
löngu liðinna kynslóða, jafnt skáldsins
og snillingsins og hins óbreytta alþýðu-
manns.
Jónas Hallgrímsson hafði ekki dvalizt
lengi í Sórey, þegar hann greip pennann
og skrifaði vinum sínum bréf, til þess að
láta þá frétta af högum sínum, og svo
til þess að fá fréttir frá þeim og biðja
þá að útvega sér eitt og annað, einkum
handbækur, kort og annað, sem hann
þurfti að hafa undir höndum, til þess
að geta unnið úr rannsóknargögnum sín-
um. — Fyrsta bréf Jónasar frá Sórey er
til Þórðar Jónassens,1) dagsett 26. sept.
1843. Við skulum nú grípa niður í bréfið
og heyra, hvað hann hefur að segja vin-
um sínum:
1) Þórður Jónassen, dómstjóri, (f. 26. febr.
1800, d. 25. ágúst 1880), varð stúdent frá