Andvari - 01.10.1967, Page 86

188
ÞORVALDUR SÆMUNDSSON
ANDVARI
leikið hefur verið víða hér á landi. Kynni
Jónasar við þessa andans snillinga og ljúf-
menni hafa án efa orðið honum mikil
andleg uppörvun og glætt skáldhneigð
hans, enda orti hann, meðan hann dvald-
ist í sveitasælunni í Sórey, sum sinna
beztu og hugljúfustu ljóða, svo sem Dal-
vísur, Sláttuvísur, Ég bið að heilsa og
ef til vill kvæðaflokkinn Annes og eyjar,
og sennilega fleiri. Einnig má vera, að
hann hafi samið gamanbréfið alkunna
um ferð Englandsdrottningar til Frakk-
lands þetta sumar eða haust í Sórey, því
að hann segir í bréfinu til Páls Melsteðs,
27. sept., að hann hafi sent Jóhanni
Briem1) það, og hefur Jónas þá líklega
verið nýhúinn að skrifa það. Nokkru
seinna, eða í byrjun marz 1844, sendir
hann Konráði Gíslasyni í gamansömu
bréfi þessa sömu frásögn af ferðalagi
drottningarinnar. Hvort Jónas hefur
orðið fyrir beinum áhrifum af skáldskap
Ingemanns eða Hauchs, skal ósagt látið.
Ekki þarf það að vera um annan eins
snilling og Jónas var, enda hafði hann
alllöngu áður fengizt nokkuð við fleiri
skáldskaparform en ljóðagerðina eina, þar
eð hann hafði samið smásöguna Grasa-
ferð og fleiri smásögur og ævintýri. En
ekki er ólíklegt, að kynni þessara góð-
skálda og hin margvíslegu ritstörf hinna
dönsku skáldsnillinga, er Jónas komst
þarna í bein kynni við, sérstaklega sagna-
og leikritagerð Hauchs, hafi ýtt undir
Jónas að skrifa eitthvað meira í því formi.
í bréfi til Páls Melsteðs yngra, dag-
1) Jóhann Briem prestur (f. 19. apríl 1801,
d. 6. marz 1880), tók stúdentspróf í Dan-
mörku 1820 og lauk guðfræðiprófi við Kaup-
mannahafnarháskóla 1826. Var prestur í Dan-
mörku (m. a. i Koustedsprestakalli frá 1835—
1854). Jóhann orti nokkuð, samdi leikrit og
ritgerðir á dönsku.
(íslenzkar æviskrár eftir P. E. Ó.)
settu í Kaupmannahöfn 5. júlí 1844,
bregður Jónas upp skemmtilegri svip-
mynd af skáldunum Hauch og Inge-
mann. Honum farast svo orð um þá:
... Þú spyrð mig um þá Ingemann og
Hauch. EI. er allraelskulegasti maður;
hann er hár og grannur og ólánlega vax-
inn, allra manna svartastur, blakkur og
suðrænn í útliti, og sérlega fallega-ljótur,
eins og þú þekkir, með fjarska stórt nef
og efra tanngarð, og allra manna stór-
eygðastur og úteygðastur; og samt sem
áður þarf ekki nema líta á hann, til að
sjá hann er fluggáfaður. Hann er svo
mikill ákafamaður í tali, að hann varla
kemur öllum orðum út, og blæs þá eins
og móður hestur; og svo er hann stund-
um líkur Shakespeare, að hann segir t.
a. m. á einum stað í Sveini Gratha:
,,för skal du fange Vindens Hest paa Heden,
og binde den til Maanens blege Horn,
end du formaar" o. s. frv.
Honum mættu tveir harmar í vetur;
hann missti dóttur sína, og konan hans
skrifaði Novelle. Ingem. er allra-mesti
spilagosi, stuttur og stubbaralegur, með
mikið hár og úfið, sem hefur verið bjart,
en er nú farið að grána; hann hefur breitt
andlit, flatt, bratt og lágt nef og mikið
enni, lítil, grá, lífleg og skýrleg augu;
hann er afar-fljótmæltur og veður svo
hvað úr öðru, að það er oft illt að fylgja
honum; hann er fyndinn og smáertinn,
og ófús á að tala um skáldskap. Hann
segir, að einu sinni hafi þeir verið á ferð
saman, vindurinn og djöfullinn, og þegar
þeir komu að horninu á húsinu hans
Hjorts1) (þar er ævinlega götusúgur), þá
1) Peter Hjort (þýzki Hjörtur) var kenn-
ari við „akademíið" í Sórey. Hinn meinyrti
„brandari" Ingeinanns um Hjort skilst, ef það
er haft í huga, að deila mikil reis upp milli