Andvari - 01.10.1967, Page 135

ANDVARI
THOLLDÓMUR EGILS SKALLAGRÍMSSONAR
237
skapstórrar og stoltrar konungsættaðrar
barnsmóður Ketils hængs, sem hann ann
svo heitt, að hann gekk sárnauðugur að
eiga hreinkynjaða norsika hersisdóttur.
Og þegar hann eignaðist með sinni göf-
ugu hersisdóttur sína fyrstu dóttur, gaf
hann henni nafn Lappastúlkunnar, enda
fylgdu skapsmunir og stolt hennar nafn-
inu. Þessi dóttir hans giftist í ekkjudómi
sínum Þorkeli Naumdælajarli og varð
formóðir Oddaverja.
Svo skulum við líta á það, hvað og
hvernig sagt er í Egilssögu frá Kveldúlfi
og hans niÖjum.
Kveldúlfur er kallaður „sonur Bjálfa
og Hallberu dóttur Úlfs hins óarga." Fyr-
ir Bjálfa er engin grein gerð fremur en
Þorkeli Naumdælajarli í ættrakningu
Oddaverja, hann skiptir ekki máli fyrir
ættina og hennar sögu, einhver þarf að
vera faðir að Kveldúlfi eins og að Katli
hæng hinum yngra Þorkelssyni. Kveld-
úlfur heitir eftir móðurföÖur sínum og
hann hefur „trolldóminn" frá móður
sinni Hallberu „systur Hallbjarnar hálf-
trolls, föður Ketils hængs.“ Það er ekki
til einskis, að þeir eru systkinasynir, Ketill
hængur og hann.
Kveldúlfi er þannig lýst: „Úlfur var
maður svo mikill og sterkur, að eigi voru
hans jafningjar... Svo er sagt, að Úlfur
var búsýslumaÖur mikill. Var það siður
hans að rísa upp árdegis og ganga þá
um sýslur manna eða þar sem smiðir
voru og sjá yfir fénað sinn og akra, en
stundum var hann á tali við menn, þá er
ráða hans þurftu. Kunni hann til alls góð
ráð að leggja, því að hann var forvitri.
En dag hvern, er að kveldi leið, þá gerð-
ist hann styggur, svo að fáir menn máttu
orðum við hann koma. Var hann kveld-
svæfur. Það var mál manna, að hann
væri mjög hamrammur. Hann var kall-
aður Kveldúlfur."
En Kveldúlfur gekk að eiga konu, er
hafði öll einkenni norræns kyns, Sal-
björgu dóttur Berðlu-Kára, „göfugs manns
og hins mesta afreksmanns að afli og
áræði,“ og systur ÖIvis hnúfu og Eyvindar
lamba, og þar rann víkingablóð í skálda-
æð. Eftir þetta er eins og renni fram í ætt-
inni tveir straumar, er mætast og blandast
ýmislega. Meginstraumurinn líkist stríðri
jökulsá með miklum korg ofan úr jökul-
heimum, en blandast þverám með tæru
bergvatni. Þessu er lýst með miklum frá-
sögnum frá einurn ættlegg til annars, þar
til kemur að söguhetjunni, sem býr yfir
öllum straumköstum, auði og öflum ætt-
arinnar.
Kveldúlfur og Salbjörg áttu tvo sonu:
Þórólf og Grím. „Var Þórólfur manna
vænstur og gjörvilegastur. Hann var lík-
ur móðurfrændum sínum, gleðimaður,
ör og ákafamaður mikill og hinn mesti
kappsmaður.“ „Grímur var svartur maður
og Ijótur, líkur föður sínum bæði yfirlits
og að skaplyndi. Gerðist hann umsýslu-
maður mikill." Hann var hamrammur
sem faðir hans. Hamremmi þeirra feðga
beggja er vandlega lýst, þegar þeir hefndu
Þórólfs, búnir til íslandsferðar. Þó lýsir
framhald frásagnarinnar um þá hefnd
enn betur hamrennni Kveldúlfs.
„Svo er sagt, að þeim mönnum væri
farið, er hamrammir eru, ... að meðan
það er framið, eru þeir svo sterkir, að
ekki helzt við þeirn, en fyrst, er af þeim
var gengið, voru þeir ómáttugri en að
vanda. Kveldúlfur var og svo, og þá er
af honum gekk hamremmin, þá kenndi
hann mæði, ... svo að hann lagðist í
rekkju. En byr bar þá á haf út.“ Stýrði
Kveldúlfur öðru skipinu en Grímur hinu.
„En er sóttist hafið, þá elnaði sóttin á
hendur Kveldúlfi, en er dró að því, að
hann var banvænn, þá kallaði hann til
skipverja sína og sagði: ... Þér skuluð bera