Andvari - 01.01.1991, Blaðsíða 138

136
BOLLI GÚSTAVSSON
ANDVARI
kennd er við Lao-Tse. Með hana kom hann til mín um sömu mundir og Hug-
anir G.F. og krossinn og sami svipur var á föður mínum í öll þessi skipti. Mér
fannst alltaf hann vilja segja eitthvað, sem hann kom ekki orðum að. Ég man
aðeins, að hann hafði orð á því, að sér þætti þetta falleg bók og hann bað mig
fyrir hana. Ég hef varðveitt þessa bók, látið binda hana í vandað band og
reyndar slegið eign minni á hana.-
Oft hef ég gluggað í þessa Iitlu bók, en ekki get ég sagt, að ég hafi tileinkað
mér hana, enda finnst mér margt vera torráðið, en svo er um margan vísdóm
að mér finnst. Þó dylst mér ekki, að sá sem þessa bók hefur ritað, er mikill
„spekingur“ og skilur margt „djúpurn" skilningi. Sumt í bókinni er skylt því,
sem faðir minn er að tjá í Ijóðum sínum. Einkum þeim ljóðum, sem hann orti
seinustu æviár sín. T.d. þetta: „Alvaldið er heiminum það, sem fljótin og út-
hafið eru lækjum dalanna“. (Lokaorð XXXII. kafla: Að fara um veginn).
Löngu eftir að faðir minn var látinn komu í hendur mér gömul „sveitar-
blöð“ úr Aðaldal. Blöð þessi voru rituð öll að mestu af föður mínum á árun-
um 1887-1891. Seinasta tölublaðið, sem kom í mínar hendur, var ritað
snemma árs 1891 og það talið 5. ár blaðsins, svo líklegt er, að byrjað hafi verið
á þessari blaðaútgáfu 1886 eða 1887. Það sést á þessum blöðum, að þá er ný-
lega stofnað vínbindindisfélag í Nessókn, og blaðaútgáfan er að einhverju
leyti tengd þessu bindindisfélagi, því lög félagsins eru innfærð þar og umræður
um félagsskap þennan fara þar fram. Einnig sést að blöðin eiga að ganga
boðleið milli allra bæja í Nessókn. Þó að fleiri riti í þessi blöð en faðir minn,
sést að hann hefur mest fjallað um þau eintök, sem komust í mínar hendur.
Það sem hann ritar einkum um er bindindismál og um búfræðileg efni er einn-
ig talsvert ritað. En í seinustu blöðunum er ljóðagerð efst á blaði og að
lokum trúmál eða „guðspeki" og það sem mér kom dálítið á óvart. Þar var
sagt frá Lao-Tse, kínverskum (spekingi) dulspekingi eða trúboða og bók, sem
við hann er kennd Um dyggðina og veginn. Nú er mér gleymt, hver afhenti
mér þessi blöð Aðaldælings, en þau voru úr dánarbúi föður míns og þeim
fylgdi ýmislegt, sem snerti fjárbú það, sem hann veitti forstöðu á Einarsstaða-
árum hans“.
Þá er eftir að geta þess, að auk ljóðsins Áramóta og greinarinnar um trú-
boðana tvo birtist saga í þessu sama eintaki Aðaldælings, sem Áskell gerir
stuttlega grein fyrir í lok bréfsins:
„Hlustið þið nú á hve Huga segist frá“, sem er þriðja atriðið eftir föður
minn í þessu tölublaði Aðaldælings frá 18. mars 1891, er saga og fjallar um
samskipti kynjanna, þ.e. karls og konu. Þessi saga föður míns minnir mjög á
sögur hans sumar í „Þar sem grasið grær“. Sagan er all löng og þótti mér hún
ekki segja neitt nýtt um föður minn nema það, að einkenni hans sem sögu-
skálds koma þar fram. Þar eru meðal annars hinar guðspekilegu hugleiðingar
hans um tilvist manns og samband hans við skaparann. En líklega er sagan þó