Andvari - 01.01.1939, Side 79

Andvari
Blóm 03 aldin
75
fræjanna og lífsskilyrði á hverjum stað ráði landnámi
Plantnanna!
Geta verður hér enn eins mikilvægs einkennis fræj-
anna. Þau liggja í dvala frá því að þau eru fullþrosk-
þangað til þau hitta lífsskilyrði, sem þau geta spír-
að við. Þetta dvalaskeið er að vísu takmarkað, en dæmi
eru samt til, að fræ haldi grómætti sínum eftir tugi
ára, og jafnvel þótt heil öld líði. Þetta eru að vísu
undantekningar, en flest fræ þola ársbið og jafnvel
nokkru lengur og má segja, að þau geti notað sér þenn-
an tíma til að leita sér jarðnæðis. En ljóst hlýtur það
að verða hverjum, sem um málið hugsar, að margar
^ættur verða á vegi fræjanna, frá því þau eru fullþroska
°S þar til þau hafa fengið nýtilegan samastað, en til
tess að bæta úr þeim vanhöldum, er fræjafjöldi hverrar
tegundar oft geysimikill. Það er einnig ljóst, að nauð-
syn krefur, að fræin geti dreifzt. Setjum svo, að öll
fr® einhverrar plöntu féllu í mold rétt kringum hana.
^egar þau tækju að spíra, hlyti að hefjast milli þeirra
sv° niiskunnarlaus samkeppni, að fæst þeirra mundu ná
troska í því þröngbýli og valda þannig dauða hvers
annars. Þá er einnig hver sú tegund, sem dreifð er um
stór svæði, miklu betur búin gagnvart ýmsum byltingum
nattúrunnar, t. d. ísöldum, en hin, sem einungis vex á
takmörkuðu landrými. Það er því lífsnauðsyn, til þess
viöhalda tegundinni, að fræ hennar geti dreifzt. Það
sVnir sig einnig, ef athuguð er þróunarsaga plantnanna
' 9egnum jarðaldirnar, að möguleikarnir fyrir deifingu
r®)anna og fjöbreytnin f gerð aldinanna verður því meiri
Þvi hærra þroskastigi sem plönturnar ná. Fræ blóm-
P antna eru yfirleitt betur búin en gró blómleysingjanna,
°9 miklu munar á því, hversu fleiri dreifingarmöguleik-
ar eru gefnir fræjum dulfrævinganna með öllum þeirra