Andvari - 01.01.1939, Side 108

104
íslenzkt þjóðerni
Andvari
og sýnt og sannað, að fornu frásagnirnar um stjórnar-
athafnir Haralds hárfagra fá ekki staðizt vísindalega
gagnrýni og allra sízt kenningin um töku óðalanna. En
um leið og vér lítum þannig á málið, rís sú spurning,
hvernig gömlu sagnariturunum hafi hugkvæmzt skýring
sín á fólksflutningunum frá Noregi til íslands, sem stang-
aðist svo mjög við þá alþekktu staðreynd, að óðalsrétt-
ur gilti í Noregi og hafði gilt þar svo lengi sem vitað
var. Þessari spurningu er auðsvarað. í hinum íslenzku
höfðingjaættum hafa bersýnilega gengið sagnir um það,
að ættfeðurnir, sem fluttu til Islands í stjórnartíð Haralds
hárfagra, hafi yfirgefið Noreg vegna þess, að þeir voru
sviptir jarðeignum sínum. Eftir að Haraldi konungi, með
tilstyrk hinnar óðalbornu norsku höfðingjastéttar, hafði
tekizt að sameina Noreg, hafa hinar erlendu ættir, er
setzt höfðu að í landinu, verið knúðar til þess að láta
af hendi þær óðalsjarðir, sem þær höfðu komizt yfir þar.
Þær ættir, sem skemmsta viðdvöl höfðu haft í Noregi,
hafa auðvitað orðið harðast úti. Og nú skiljum vér, hvers
vegna íslenzku landnámsmennirnir komu aðallega frá
vesturfylkjum Noregs og Hálogalandi. Þar hafa hinar
erlendu ættir setzt að seinna en í Þrándheimi og suð-
austurhluta Noregs og því síður verið búnar að samlag-
ast menningar- og stjórnarháttum Norðmanna, er Har-
aldur hárfagri hófst til valda sem norskur þjóðkon-
ungur.
Þótt höfuðorsökin til hins mikla útstreymis manna frá
Noregi til Islands muni vera sú, sem nú var greint, er
sjálfgefið, að það hefir ekki bara verið fólk af dönsk-
um og sænskum uppruna, sem flutti hingað á landnáms-
öldinni. Vafalaust hefir talsvert af Norðmönnum komið
með. Auk þess verður að gera ráð fyrir því, að all-
margir landnemanna hafi verið af dansk-norskum eða