Andvari - 01.01.1916, Blaðsíða 100

92
Bréf Gísla Hjálmarssonar.
lAndvari*
að bæta stjórnarháttu landsins, urðu landsmenn von-
góðir um sjálfstæðismál sín.
En þjóðfundurinn lyktaði, svo sem kunnugt er,
með hinum mestu vonbrigðum fyrir alla frelsisvini.1)
Var og eigi langt frá því, að ýmsum liinum mætustu
og þjóðræknustu embættismönnum þjóðarinnar, þeim
er mótþróa höfðu sýnt stjórninni, yrði vikið úr em-
bættum. Tóku þjóðfundarmenn þá það ráð að kjósa
erindreka til þess að bera fram ávarp fyrir konung.
Urðu fyrir því kjöri Jón Sigurðsson, forseti, Jón
Guðmundsson, ritstjóri, og Eggert sýslumaður Briem.
Skutu þjóðfundarmenn saman allmiklu fé, 2100 rík-
isdala, til farareyris erindrekunum. En Eggert Briem
fekk eigi leyfi til þess að fara frá sýslu sinni. Jón-
arnir fóru að vísu á konungsfund, en fengu engu á
orkað. Er skýrsla um för þeirra birt í 5. árgangi
Þjóðólfs bls. 63—66. Það skyldi og verða refsing
þeirra, að stjórnin girti fyrir alla von þeirra til em-
bætta hér á landi fyrst um sinn.
En er þessar atfarir stjórnarinnar spurðust út
um landið, vöktu þær hina mestu gremju með lands-
mönnum. Hugkvæmdist beztu inönnum þá það ráð
að hefja frjáls samskot meðal landsmanna bæði til
þess að endurgreiða Þjóðfundarmönnum fé það, er
þeir höfðu lagt fram lil þess að kosta för erindrek-
anna til konungs, og til þess, ef verða mætti, að
bæta sjálfum erindrekununr þann lialla, er þeir biðu
við atferli stjórnarinnar. Voru nú hafin samskot um
land allt, en fyrst, að eg ætla í Múlaþingi, og var
1) Um þjóðfundinn vísast til af nýrri ritgerðuni til
greina eftir Iiannes Hafstein í Andvara 1902 og Klemens
Jónsson í Andvara 1906 og 1907.