Stúdentablaðið - 17.06.1944, Blaðsíða 47

Gu&jón Benediktsson múrarameisíctri:
isienzkor iSnaður
Hugleiðingar iðnaðarmanns vorið 1944
Löngum var eg læknir minn,
lögfræöingur, prestur,
smiöur, Tcóngur, kennarinn,
kerra, plógur, hestur.
(St. G. St.).
Fyrsta verk landnemans hlýtur að verða
að koma upp einhverju skýli yfir sig og sína.
Byggt er úr því efni, sem hendi er næst:
Bjálkahús við skóginn; við hrjóstruga kletta-
strönd eru veggir hlaðnir úr grjóti ótil-
höggnu og þak áreft með rekaviði og þakið
hrísi — eða þangi — og torfi. Bálkar eru
hlaðnir og notaðir sem rekkjur um nætur,
en sæti við innivinnu á kvöldum. Hlóðir eru
hlaðnar til eldamennsku, en langeldar kynnt-
ir á gólfi, og eiga þeir að veita híbýlunum
ijós og hita. Neyzluvatn er sótt í bæjarlæk-
inn eða brunnur er grafinn. Allt þetta er verk
landnemans sjálfs og fjölskyldu hans. Auk
þessa verður að afla fæðis og klæða af sömu
fjöiskylduhöndum, og úr því efni, sem nátt-
úrugæði hins nýja landnáms getur í té látið.
Samgönguleiðirnar eru ímðningar til þess að
létta aðdrætti nauðsynja, og farartækin eru
mannsbökin eða einhver ófullkomin tæki, er
landneminn getur búið sér tii sjálfur úr fáan-
legu efni. Uppfræðsla barnanna og ungling-
anna verður í höndum landnemans sem auka-
starf, eða réttara sagt hvíldarstarf frá dag-
legum önnum. Það sem þessi landnemafjöl-
skylda ekki getur framleitt sjálf, verður hún
að vera án.
Alh'a þessara nauðþurfta er aflað í baráttu
upp á líf og dauða við frumstæðustu skilyrði.
Enginn snefill af þægindum hins menntaða
heims kemst þarna að til andlegrar uppbygg-
ingar. En býli landnemans ber svip fjölhæfni
hans, smekkvísi og dugnaðar við að hagnýta
sér þá auðunnustu auðlegð, sem landnámið
ber í skauti sér. Það ber svip landnemans og
landnámsins.
Er landnemunum fjölgar byrja þeir brátt
að vinna saman meira og minna eftir því,
sem nauðsynin og félagshyggjan blæs þeim í
brjóst. Landnámið færist smátt og smátt af
frumbýlingsstiginu til vaxandi samvinnu.
Hjálp og greiðasemi manna á milli létta
þyngstu byrðirnar og bæta úr sárustu vönt-
uninni á þægindum öllum. Þeir búhögu gera
hús og búshluti fyrir nágranna sína, er endur-
gjalda það með vinnu á öðrum sviðum. Þeir
vinna sameiginlega að þeim verkum, sem
hafa sameiginlegt gildi fyrir þá alla. En aðal-
störfin verða þó lengi vel sérmál heimilanna,
eru framkvæmd á þeim og miðast við þau.
En smám saman breytist þetta og verka-
skiptingin verður skýrari. Sumir vinna að
vefnaði, aðrir að járnsmíði, húsagerð o. s. frv.
Þá fer að leggjast niður að greiða beint í
vinnuskiptum, heldur er greitt, ákveðið verð
fyrir ákveðin verk eða ákveðinn tíma, sem
unnið er við verkið, og miðast greiðslan við
það, að hún nægi sem nánast til nauðsynja
þess, er vinnur og heimili hans. Nú fer ein-
staklingurinn að búa sig undir ákveðið ævi-
STÚDENTABLAÐ
45