Fálkinn - 17.12.1932, Blaðsíða 12

8
F Á L K I N N
Jól með Björnson
Eftlr NULLU FINSEN
Björnson elskaði ekkert land
eins og Noreg; en þegar dimmu-
þungi skammdegisins lagðist yfir
landið, grásvartur himinn af
snjó kom niður í dalinn og kuld-
inn sendi fyrsta gustinn, þráði
hann suðurlönd. — Og suðurlönd
voru frá hans sjónarmiði ávalt
Róm. Tindrandi sól, kyprusvið-
urinn, scm bar eins og blossi við
hláan m'.nn, hið undarlega
sambJand al' þöglum menjum
foi naldarinnar og lilmettaðri feg
urð liins lifanda lífs heilluðu
hann með krafti, sem ekki varð
viðnám veitt. Mörg ár æfi sinn-
ar fór hann þangað suður, og
í livert sinn sem gamla og digra
Maria heyrði að Björnson væri
kominn í horgina tíndi hún sam-
an pjönkur sínar og sagði við þá,
sem hún var í vist lijá: „Nú eru
húsbændurnir komnir!“
Og meðan Björnsons fólkið var
í Róm lifði hún ekki fyrir aðra.
Gamla María kunni ekki aðeins
að búa til dásamlegan italskan
mat, hún lærði líka að sjóða
grjónagraut og baka piparhnet-
ur. Hvað gerði það til þó liún
væri að stikna í framan og verkj-
aði í þreytta fæturna —- ef hún
aðeins gat glatt „il mie maestro"
— liann, sem kom daglega fram
í eldhúsið og þakkaði fyrir hina
ágætu Zuppa romana, ágæta
matinn, sem liún framreiddi,
Alt í einu, þegar við Karoline
sitjum og erum að rabba í stóru
fallegu stofunni og horfum út í
yndislegan garð, þar sem hávax-
in trje hallast yfir gulrauðan
múrvegginn en hvelfing Pjeturs-
kirkjunnar gnæfir við himinn í
fjarska — — þá er eins og
skjóti upp í meðvitund okkar
endurminningunni um jólatrjen
mörgu frá þeim tímum, sem
gleði og sorg lífsins var svo fljót
að líða hjá og svo lítilvæg. Það
var eins og við værum staddar
i heilum skógi af jólatrjám....
og því lengra, sem við liurfum
aftur i tímann, því fegurri voru
trjen.... greinarnar bar við
himin, ljósin tindruðu eins og
djörnur næturinnar.
Og við Karoline verðum eirð-
arlausar, fáuin ekki frið; liugs-
um aðeins um eilt: við verðum,
við skulum ná í grenitrjc. Þó
það sje lítið, hvað gerir það.
Sólmettaður ilmur grenitrjesins,
i-Jitrandi ljómi ljósanna ó að
hera okkur boð um fagnandi
gieði æskunnar, um alla þá sem
við elskum. Og við höfðum mist
alla von. ... þá konuun við loks
uga á svolítið grenitrje. Við
höldum hamingjusamar og sigri
hrósandi lieim með herfangið.
Á aðfangadaginn var öll kor-
só.n böðuð í sól. Það var eins
oí. allir Skandinavar liefðu sett
hverir öðrum stefnumót þar,
þeir skutust inn og út um liúð-
ardyrnar, eins og biflugur. Hvort
maður þektist eða eldd, hvað
gerði það til — maður kinkaði
kolli og brosti við hverri Ijós-
hærðri eða bláeygðri manneskju
sem maður sá.
Og þegar lieim kom var ann-
riki bæði úti og inni; Björnsson
mátti elckert vita. En þegar við
sátum um kvöldið fjarri þeim
sem við unnum mest, þá gerði
litla jólatrjeð — óskreytt en að-
eins með flöggum með nöfnum
barna og barnabarna — fjar-
lægðina á milli stutta og auð-
velda.
Karoline er svo barnslega glöð
þegar hún situr við að klippa
flöggin og skrifa á þau og bind-
ur þau svo við sterku litlu grein-
arnar - öll nöfnin, sem um-
hyggja hennar beinist að. Og
livað Björnsson varð glaður!
Það var aðeins einn skuggi
sem kom inn í ljóshafið þar sem
við sótum og liöfðuín alla sem
við unnum hjá okkur. Brjef sem
hermdi að Ibsen mundi ekki
eiga langt eftir ólifað.
„Hann liafði víst svo mikið
að berjast við í sínum innra
manni“.---------— En svona vil
jeg muna liann, eins og þegar
jeg kom til hans síðast og hann
sagði:
„Jeg var einmitt að hugsa um
gamla daga — •—• og veistu það
— í endurminningunum varst
það þú og aftur þú, sem komst
til mín. Og það varst þú, sem
mjer þótti vænst um af öllum“.
Nú var hringt og inn kom frú
Blossi, sem Björnson hafði búið
lijá í gamla daga. Hún lijelt
ítalskt matsöluliús með hvítlauk
og ekki meira en svo hreinlegt,
en í dag hafði hún tjaldað því
sem til var. Hún var í svartri
silkikápu, með hringi á hnubb-
aralegu fingrunum og langa
eyrnalokka í litlu eyrunum;
sagði liún með hæfilegu mikil-
læti frá sínum högum. Og unga
fallega fiðlumærin, sem þegar
hafði lagt talsvert af hnettinum
undir sig, rithöfundurinn fró
Sikiley, sem Björnson las ítölsku
með daglega keptust um að baða
út liöndum og lýsa gleði sinni
og þakklæti .... Líka kom Al-
fons inn, litli fátæki drengur-
inn, sem Björnson liafði fundið
uppi í Apennínafjöllum; hann
. . . „sem hafði svo guðdómlega
rödd,að það væri óhæfa að hann
fengi ekki að veita unað þús-
undum manna, sem þyrsti í
fegurð og list. Það var blátt
áfram óleyfilegt að fela svona
undrabarn — já, óleyfilegt“. Og
svo höfðu þau hann með sjer
til Róm; þau ætluðu að sjá um
hann, Scambatti, æðstiprestur
listarinnar ætlaði að gera það
sem liann gæti til þess að hjálpa
lionum ....
En svo skeði það merkilega,