Fálkinn - 04.01.1965, Blaðsíða 14

HRA
eir voru þegar farnir að spreyta sig
á tilraunum með hraðritunaraðferð-
ir í Forn-Grikklandi löngu fyrir Krists
burð, en elzta samfellt kerfi, sem varð-
veitzt hefur til okkar tíma, var fundið
upp árið 63 f. Kr. af leysingja Ciceros,
Marcusi Tulliusi Tiro, og öldum saman
notað til að skrásetja ræður þær, sem
rómverskir mælskusnillingar þrumuðu
yfir seiðbundnum áheyrendum sínum.
Æ síðan hefur hraðritun verið notuð
með góðum árangri víða um veröld,
ekki hvað sízt í verzlunar- og við-
skiptaheimi nútímans, og fjöldamörg ný
kerfi hafa orðið til og verið þrautreynd
með stöðugum tilraunum og endurbót-
um. Þeirra þekktast mun vera Pitmans-
kerfið, sem flestir kannast við, a. m. k.
af afspurn, en hér á landi hefur séra
Helgi Tryggvason kennt ótölulegum
grúa nemenda Duttonskerfið, sem hann
hefur sjálfur notað síðan árið 1923 og
aðlagað smám saman íslenzkri tungu.
Hraðritunarskóli Helga Tryggvasonar
á fjörutíu ára starfsafmæli um
þessar mundir og þrátt fyrir tilkomu
stálþráða og segulbanda á seinustu ár-
um virðist þörfin fyrir leikna hraðrit-
ara ekkert fara minnkandi. Það er
ósköp handhægt að þurfa ekki á flókn-
ari verkfærum að halda en blýanti og
blokk, auk þess sem ekki er alltaf mögu-
legt að hafa meðferðis segulbandstæki,
og það er ekki aðeins skrifstofufólk,
sem getur notfært sér hraðritunarkunn-
áttu, heldur mætti einnig taka sem
dæmi hversu nytsamt væri fyrir há-
skólastúdenta að geta hraðritað fyrir-
lestra, sem þeir sækja, drög að ritgerð-
um og fleira þess háttar — já, að ekki
sé nú minnzt á blaðamannastéttina ...
Auðveldar afköstin
„Ég vil sannarlega ekki vanmeta
gildi vélanna,“ segir Helgi með áherzlu,
„en ég álít hraðritunina alveg jafnnyt-
sama eftir sem áður, þótt segulbands-
tækin séu komin til sögunnar. Og ég er
hálfhissa, hve fáir skólamenn átta sig
á gildi hennar. Hún getur flýtt mjög
fyrir námi og auðveldað afköst, og ég
held, að enginn sjái eftir þeirri fyrir-
höfn, sem það kostar að læra hana.“
„Hvað myndirðu segja, að þyrfti
langan tíma og mikla æfingu til að ná
sæmilegum árangri?“
„Ja, ég forðast nú allar skýrslur um
námsárangur, hraða og þvíumlíkt,
vegna þess að slíkur samanburður get-
ur dregið kjark úr fólki. En ég tel nem-
endurna hafa mest gagn af því að koma
í tíma tvisvar til þrisvar í viku, eina
klukkustund í einu, og æfa sig heima
á hverjum degi. Það er heppilegra að
æfa sig daglega, hversu stutta stund
sem er, en að æfa kannski marga
klukkutíma í einu á nokkurra daga
fresti. Miðað við venjulegar aðstæður
hérlendis, myndi ég segja, að hálft til
JLJL
rotft
ofl
i senn
eitt ár dygði til að ná allgóðum árangri,
ef námið er stundað af áhuga. En það
er eins með hraðritun og aðrar íþróttir,
að æfingin er aðalatriðið.“
Kvenfólkinu gengur betur
„Hverjir læra helzt hraðritun hér á
landi?“
„Skrifstofufólk langmest og stúlkur
í miklum meirihluta. Það er geysileg
eftirspurn eftir skrifstofustúlkum, sem
eru góðar í hraðritun. Og kvenfólki
gengur yfirleitt betur að læra hana en
karlmönnum. Það er þolinmóðara og
þrautseigara og vandar sig meira.“
„Hvaða eiginleikar eru nauðsynleg-
astir til að geta orðið góður hraðritari?“
„Vandvirkni, vandvirkni og aftur
vandvirkni. Ef skriftin er vönduð og
hreyfingin rétt, kemur hraðaaukningin
af sjálfu sér. Það er í rauninni rang-
nefni að tala um hraðritun — aðal-
atriðið er ekki hröð hreyfing heldur
byggist kerfið á því að gera skriftina
einfaldari og fljótlegri, ekki að flaustra.
Hvergi borgar það sig betur en í hrað-
rituninni að venja sig á að flýta sér
hægt. Það kemur oft fyrir, að hinir
,síðustu verði fyrstir‘.“
,,/^efast ekki margir upp í miðju
kafi?“
„Jú, ýmsir hætta eftir stuttan tíma,
en ég get þó aldrei vitað með vissu,
hverjir eru endanlega hættir, því að
stundum koma þeir aftur seinna og
halda þá áfram af miklu meira kappi,
og stundum fara þeir bara að hraðrita
og æfa sig upp á eigin spýtur. Sumir
hafa gaman af að prófa þetta, svona
rétt til að sjá, að þeir geti það, og sum-
um finnst hraðritunin skemmtileg tóm-
stundaiðja, þó að hún verði kannski
aldrei neitt meira.“
„Er ekki seinlegt að lesa úr hrað-
ritun?“
„Nei, nei, ekki ef skriftin er vönduð.
Ef vel er skrifað, er enginn vandi að
lesa það. En þurfi maður mjög mikið
að flýta sér, þá verður auðvitað erfið-
ara að lesa úr skriftinni. Ræða, sem
flutt er hægt, er lesin hraðar en hún