Vikan - 13.12.1962, Blaðsíða 25

í siðasta skiptið við hlið Dahls, og
það var eins og Þá drægi úr söknuði
hennar. Það olli henni jafnvel ekki
neinum áhyggjum, þegar hún sá
hvar Prowse sat á bálkinum og
studdi hönd að vinstri siðu sér, fölur
og úrillur, og beið komu þeirra.
„Þá er allt í lagi, Carl,“ mælti Dahl
hressilega. ,,Nú höldum við af
stað .. .“
,,Já, einmitt," tautaði Prowse og
beið þess að sér yrði hjálpað niður
af bálkinum.
Dahl tók utan um hann og studdi
hann, þegar fætur hans námu við
gólf. Og Prowse studdi enn fastara
að síðu sér.
„Hvernig líður þér?“ spurði Ali-
son.
„Hvernig í fjandanum ætti ég að
vita það? Ég er allur dofinn og ringl-
aður,“ svaraði hann ónotalega og
fullur sjálfsmeðaumkunar, eins og
hans var von og visa. Og þó að Dahl
styddi hann og héldi honum uppi, var
eins og hann áliti það ekki nóg, því
að hann gaf Alison bendingu um að
hún yrði að styðja sig líka.
Og þegar þau gengu út úr kof-
anum niður að vatninu, gat Alison
ekki varizt þeirri hugsun að ótrú-
lega hefði sköpum skipt. Það var
undarlegt að gera sér grein fyrir
því nú, að sú hafði verið tiðin, þegar
Prowse bar hæst höfuð þeirra karl-
mannanna í hópnum, og sjálfsagt
þótti að orð Greatorex gamla væru
Þeim öllum lög.
úti á vatninu, fann Alison til ónota-
kulda, svo við sjálft lá að hún skylfi,
en Greatorex gamli beit saman tönn-
unum i svefnpoka sínum og barðist
við hrollinn. Alison hlúðí eftir megni
að Prowse, sem þegar var orðið ó-
notalega kalt. En þeim Dahl og Surr-
ey var svo erfiður róðurinn, að þeir
svitnuðu þótt snöggklæddir væru.
Það var komið undir sólsetur, þegar
þau náðu þangað sem áin féll úr
vatninu.
„Það er bezt fyrir okkur að leggja
að landi og láta fyrirberast þar yfir
nóttina," sagði Dahl við Surrey.
„Straumurinn ætti að létta af okk-
ur erfiðinu á morgun."
Hann verkjaði í handleggina og
bakið af erfiðinu og hnén voru hálf-
dofin eftir setuna. Um leið og þeir
renndu að landi og lögðu upp ár-
arnar, sagði nepjan til sín. Þeir fóru
báðir strax i úipurnar og skutu renni-
lásnum upp i bálsmálið, en engu að
síður setti að þeim hroll eftir svitann
og stritið undir árunum.
Dahl greip til þeirrar axarinnar,
sem var með lengstu skafti og not-
aði hana sem bátshaka; krækti
henni að bol á birkitré, sem slútti
út yfir vatnsílötinn og dró flekann
upp að ströndinni.
Og þegar í land kom tók hann úr
sér hrollinn við að höggva brenni.
Stundu síðar lágu þau umhverfis
bjart og vermandi bál ...
DAHL settist á hægra borð, Surrey
á vinstra eftir að landfestar voru
leystar. Svo lögðu þeir út árar og
flekinn skreið hægt frá landi, út á
vatnið.
„Þá erum við loks lögð af stað,"
hugsaði Dahl.
Og í rauninni kom það honum
mjög á óvart, að hann skyldi ekki
verða gripinn neinum fögnuði. Að
hann skyldi jafnvel öllu fremur
finna til kvíða.
Hvers vegna? spurði hann sjálfan
sig.
Jú, það var fyrst og fremst þetta
— höfðu þau tekið þann kostinn, sem
beztur var?
Þau höfðu dvalizt langan og erf-
iðan vetur inni á Ungava-hálendinu,
inni á auðnum, sem enginn hvítur
maður hafði nokkru sinni augum lit-
ið, nema úr flugvél og fyrirfannst
ekki einu sinni á neinu landabréfi.
En sökum Þekkingar sinnar var hon-
um sjálfum ljóst ýmislegt það, sem
þau hin höfðu ekki hugmynd um og
ekki olli þeim því neinum áhyggj-
um. Til dæmis það að í rauninni
var þetta hálendi ein samfelld snjó-
bunga vetrarlangt, en fyrstu vikur
júnímánaðar féllu frá henni vötn i
allar áttir, elfur og fljót, sem þö
runnu ekki öll til sjávar heldur þraut
í uppistöðuvötnum, sem ekki höfðu
neitt afrennsli, heldur hækkaði yfir-
borð þeirra í víðum hvylftum og skál-
um milli fjalla jafnt og þétt, unz
leysingunum lauk, lækkaði síðan
smámsaman aftur, bæði fyrir upp-
gufun og jarðvegsleka, unz aftur
haustaði og frysti. En önnur fljót
steyptust svo fram af háléndinu
um brött gljúfur eða fram af háum
fossbrúnum, áður en þau sameinuð-
ust niðri á láglendinu og runnu til
sjávar.
Upp úr hádeginu rann örlítil gola,
sem þau myndu ekki einu sinni hafa
veitt athygli í landi, en þyngdi þó
róðurinn til muna, þar eð hún var
á móti. Og þar sem skjóllaust var
EKKI reyndist sú spásögn Dahls
rétt, að straumurinn mundi létta
þeim erfiðið.
Ekki fyrir það, að áin var bæði
nógu djúp og straumþung. Ef til vill
fyrst og fremst fyrir það hve straum-
þung hún var, og hve hratt hún
hreif flekann með sér. Fyrir bragðið
stóð þeim stöðug hætta af klöppum
og klettum, jafnvel trjábolum, sem
áin bar með sér og sumir möruðu í
hálfu kafi. Þeir Dahl og Surrey urðu
því að beita án afláts stjökunum, sem
þeir höfðu gert sér úr grönnum, en
seigum og stæltum viðarteinungum.
Leggjast á þá af öllum kröftum til
að breyta stefnu flekans, oft og tið-
um í einni svipan, og hafa stöðugt
gát á öilu framundan.
Straumfar fiekans gerði þeim líka
allt erfiðara. Ef um bát hefði verið
að ræða, mundi kjölurinn hafa skorið
strauminn einni, beinni rák, en flot-
holtin mynduðu tvær rákir með all-
breiðu bili á milli, og þegar annað
þeirra var úti i miðjum straumnum,
þar sem strengurinn var harðastur,
var hitt ef til vill í jaðri hans, Þar
sem átakið var minna, og stakk þvi
við, svo engu mátti muna að flekinn
snerist. Dahl varð því á stundum að
leggjast á stjaka sinn af öllu afli til
að hemla við, þegar fiotholtið hans
megin vár i strengnum, en Surrey
að stjaka sem mest hann mátti sin
megin — eða öfugt. Og stundum urðu
Þeir báðir að vinda sér út í sama
borðið með stjakana, þegar straum-
urinn bar flekann í einu vetfangi
upp að bakkanum.
En æfingin kom fyrr en varði. Þeir
lærðu furðufljótt að þekkja helztu
duttlunga straumsins og sjá þá fyrir,
nægilega fljótt til Þess að bjarga
öllu við í tæka tíð. Þeir gátu gert
sér grein fyrir botninum af iðukast-
inu framundan og verið við öllu
búnir.
Loks kom þar sem áin féll i gegn-
um lítið lygnt vatn. Þar létu þeir
fyrirberast um stund, fegnir hvíld-
inni og kyrrðinni. Prowse skreidd-
ist út að borðstokk fiekans og seldi
Allt í kring heyrðist leysingarniður og gnýr
í straumþungum vötnum.
Það var eins og þíðviðrið hefði
leyst sjálft lífið úr læðingi, vakið
það af vetrarlöngum híðissvefni.
upp.
„Við erum helzt til langt frá sjó
enn til þess að verða sjóveikir," var
komið fram á varir Dahls, en hann
gætti sín og sagði ejíki neitt. Grea-
torex settist upp í svefnpoka sínum
og minnti mest á frosk, þar sem hann
skimaði í aliar áttir, eins og hann
vildi sannfærast um það af einhverj-
um kennileitum, hvort hann væri
í rauninni lífs eða liðinn.
Dahl leit til Surreys. „Ertu til i
að taka annan sprett?" spurði hann,
og varð dálitið undrandi á þvi, að
hann fann til einhvers þyrkings og
sárinda í kverkunum, eins og hann
hefði kallað, án þess hann vissi til
þess. Og þó hafði hann vitanlega
kallað og öskrað, þegar straumgnýr-
inn var sem mestur, þótt hann tæki
ekki eftir því.
Greatorex gamli stundi. En Surrey
var hinn galvaskasti. „Allt i lagi,
aðmíráll," svaraði hann glettnislega.
„Flotinn er reiðubúinn."
Hann lítur út eins og glottandi sjó-
ræningi i kvikmynd, hugsaði Dahl
og gat varla brosi varizt, þegar hann
virti Surrey fyrir sér, þar sem hann
stóð með stjakann, tötralegur,
skeggjaður og skælbrosandi. Það var
allt í lagi með Surrey, en hann var
ekki eins viss um að allt væri sem
skyidi varðandi gamla manninn.
„Hvernig liður þélr, Greatorex?"
spurði hann.
Greatorex gamli leit til hans, eins
og honum þætti vænt að hann skyldi
sýna sér þá tillitsemi að spyrja, en
festi þó ekki á hann augun, nema
rétt í svip. „Hafið ekki neinar á-
hyggjur af mér," svaraði hann ólík-
indalega og skotraði augunum þang-
að, sem áin rann aftur úr vatninu.
Og það var auðheyrt á röddinni, að
hann hafði þungar áhyggjur af sér
sjálfur — og vildi gjarna að það
skildist.
„Ertu viss um að þú sért sæmilega
hress?“ spurði Dahl enn.
Hafi Greatorex gamli heyrt spurn-
inguna, varaðist hann gaumgæfilega
að láta það sjást.
Þeir Dahl og Surrey lögðu út ár-
arnar og reru yfir vatnið. Dahl veitti
Greatorex gamla athygli, en varaðist
að hann gæti veitt því athygli. Það
gátu varla verið látalæti ein, hugs-
aði Dahl, hvernig hann beit á jaxl-
inn og hélt báðum höndum dauða-
haldi í öryggiskaðalinn meðfram
borðstokknum, svo að hnúarnir hvítn-
uðu. En andlit hans var gersamlega
sviplaust, svo ekkert varð af þvi
ráðið um líðan hans.
Og andartaki síðar var flekinn aft-
ur kominn á flugferð undan straum,
og eftir það var enginn tími til að
veita athygli öðru en þvi sem fram-
undan var. Undir kvöldið lögðu þeir
flekanum á lygnu við bakka, gengu
Framhald á bls. 48.
VIKAN 25