Vikan - 11.04.1963, Blaðsíða 7

hafa eytt fjölda ára í að læra og undir-
búa sig undir lífsstarfið og eru svo í
stöðum, sem krefjast sérþekkingar og
jafnvel mikillar ábyrgðar.
Upphaflega tók ég eftir þessu, þegar
ég fór að skoða launasamning starfs-
manna ríkisins eins og hann er nú, en
eins og kunnugt er, þá hafa ríkisstarfs-
menn nú gert kröfur til mikilla breyt-
inga á launum, og þá sérstaklega meiri
mismunar á launum manna, sem stunda
ábyrgðarstörf og hinna, sem vinna að
venjulegum framkvæmdum.
Til dæmis má kannski nefna það, að
samkvæmt þessum launasamningum,
fá yfirkennarar í menntaskólunum
kr. 8.263,07, en rektor aðeins rúmum
sjö hundruð krónum meira, eða kr.
9.002,89. Forstjóri Áfengis- og lyfja-
verzlunar ríkisins fær einnig rúmum
sjö hundruð krónum meira en skrif-
stofustjórinn hjá honum.
Langlærðir verkfræðingar ættu skv.
þessum launasamningum að fá rúm-
ar átta þúsund krónur, og yfirverk-
fræðingar níu, og það mundu þeir fá
enn þann dag í dag, ef Verkfræðinga-
félagið hefði ekki gert uppsteit í fyrra
og sett fram sinn eigin kauptaxta, sem
flestallir verkfræðingar fara eftir nú
orðið, en þar munar líka töluverðu,
því samkvæmt þeim taxta fá verk-
fræðingar nú kr. 17.000 á mánuði og
yfirverkfræðingar 30% betur, eða kr.
22 þúsund.
Verkfræðingar hafa þannig riðið á
vaðið og fengið því framgengt að þeir
menn, sem eytt hafa miklum hluta
ævinnar í skólaveru og lærdóm, en taka
síðan við ábyrgðarmiklum og vanda
miklum störfum í sérgreinum, fái að
jafnaði töluvert hærri mánaðarlaun
en ómenntaðir menn, sem varla kunna
annað til verks en halda á skóflu og
haka.
Það er ekki meiningin að halda því
fram að menn, sem ekki hafa setið
meirihluta ævinnar á skólabekk, eigi
ekki að bera mannsæmandi kaup úr
býtum, ef þeir leggja sig fram með
að leysa störf sín sæmilega af hendi.
Slíkir menn eiga sannarlega skilið að
fá mannsæmandi laun og í samræmi
við afköst og getu. En það er vissulega
röng stefna hjá því þjóðfélagi, sem
ýtir undir menn að stunda dýrt og
langt háskólanám og setur þá síðan í
ábyrgðarmiklar stöður, að vilja ekki
greiða fyrir það töluvert meira en
venjuleg störf.
Það er nú einu sinni svo, að meiri-
hluti manna leggur út á lærdómsbraut-
ina í þeirri von að hafa fleiri mögu-
leika á að koma sér áfram í lífinu, óg
hafa vel nóg að bíta og brenna. Sumir
— og kannski margir — stunda nám
af einskærum áhuga fyrir efninu, en
hugsa minna um fjárhagslegan hagn-
að, en það er vafalaust ekki meirihlut-
inn. Flestir gera það í von um betri
lífskjör í framtíðinni. Það fer því vafa-
laust þannig eftir nokkur ár, að æ
færri unglingar kjósa það að leggja
að sér í mörg ár, til þess eins að fá
e. t. v. fimm hundruð krónum meira
á mánuði en skrifstofustúlkan í næsta
herbergi.
Þetta er raunaleg staðreynd, og ó-
mótmælanleg, — að ábyrgðarstöður
hér á landi eru lítt betur launaðar en
önnur störf. Nám eins verkfræðings
hefur verið metið að V% til 1 milljón
króna í beinum útgjöldum, auk þess vinnu-
taps, sem námsmaðurinn verður fyrir á náms-
árunum. Slíkur maður á kröfu til þess að
honum verði endurgreiddur þessi kostnaður
á nokkrum árum, jafnframt því að störf hans
verða sjálfkrafa ábyrgðarmeiri en annarra
og krefjast ólíkt meiri sérþekkingar.
Undantekningar frá þessari reglu eru að
sjálfsögðu til. Það þekkist, sem betur fer
að verkfræðingar, lögfræðingar og aðrir
lærðir menn hafi þau laun, sem þeim ber
að fá samkvæmt kunnáttu og ábyrgð, — en
það eru líka til undantekningar á hinn veg-
inn.
Ég veit t. d. um venjulegan vörubílstjóra,
sem vinnur hjá fyrirtæki í Reykjavík. Fyrir-
tækið á bílinn og sér um allt viðhald hans
og kostnað í sambandi við hann. Bílstjórinn
hafði rúmlega 125 þúsund krónur í laun á
árinu, eða jafnmikið og ráðuneytisstjórar í
Stjórnarráðinu.
Annar maður vann hjá sama fyrirtæki,
og var kallaður „reddari“, en það mun vera
næsta staða fyrir neðan verkstjóra. Hann
hafði 152 þúsund krónur, eða tæpum tuttugu
Siii

j
fMl

Reddarinn getur gefið konunni sinni bæði saumavél og prjóna-
vél einu sinni á ári og átt samt eftir ráðherralaun.

Fyrirtækið á bílinn og sér um allan rekstur og viðhald, og
borgar bílstjóranum 125 þúsund kr. á ári fyrir að mjaka honum
milli staða.
Það er ekki að furða, þótt kokkarnir fitni. Þeir geta
komizt í þreföld ráðherralaun!
þúsund kr. hærra
en ráðherralaun eru
samkv. fyrgreindum
launasamningi.
Sá þriðji stjórnaði
kranabíl og hafði 145
þús. krónur í árs-
tekjur — 12 þúsund
á mánuði. — Það er
um sjö þúsundum
hærra en ofangreind
ráðherralaun, hæstu
laun sem til eru í
launasamningi ríkis-
ins.
Það ótrúlega get-
ur haldið áfram að
verða ennþá ótrú-
Frh. á næstu síðu.
Barþjónar hafa iðulega tíu þúsund kr. á viku og finnst það ekkert mikið.