Vikan - 29.04.1965, Qupperneq 10

Steindór
Björnsson
frá Gröf
Ég á ekki gott með að svara
þessari spurningu svo að sögu-
legt verði. Því þótt margt hafi
um mig leikiö og að mér steðj-
að á nserri 80 ára lífsvegi hér,
þá mun ég alla tíð hafa verið
það gróft viðtœki að hinar fínu
„öldur“, sem allsstaðar og alltaf
umlykja okkur hér í þessum
heimi, hafa ekki náð að mótast
á minu öldusviði.
Hafi eitthvað borið fyrir eða
nálgast, hefur rannsóknar og
áþreifingar-eiginleiki minn ætið
getað fundið því eðlilega orsök
— eftir á.
Þó minnist ég enn eins atviks,
sem líklega hefur gerzt fyrir
rúmum 70 árum, áreiðanlega í
síðasta lagi um 1893.
Foreldrar minir áttu þá heima
að Reykja/rof/ í Mosfellssveit,
þar sem nú heitir Reykja/iuo//
siðan 1894—''5.
Á heimilinu var til hornspónn
af óvenjulegri gerð. Man ég hann
svo vel af því að mér var hann
eignaður og sá ég alla tíð eftir
honum.
Spónn þessi var á stærð við
teskeið — í stærra lagi -— og
í laginu eins og almennar skeið-
ar hafa verið fram undir þetta.
Blaðið egglaga og skaftið líkara
skeiðar-skafti eins og skeiðar
voru þá farnar að vera. Og skaft-
ið var ekkert útskorið.
Ekkert man ég hver hafði gef-
ið mér, eða tileinkað spóninn,
en ég hélt upp á hann eins og
lengst hefur fylgt mér með það,
sem talið hefur verið „mín eign“.
Nú man ég það að við börnin
fórum út í góðu veðri, — lík-
lega hefur verið litið sólfar,
en þó öðru hvoru, og þetta verið
eftir miðdegismat, sem þá var
ætíð milli kl. 3 og 4 siðdegis.
Fórum við norður á svokall-
aðan „Grjóthól“; er það hóllinn,
sem bæjarhúsin að Reykjabvoli
standa á vestan-verðum. Hæsti
kollur hólsins var grásteins-
klöpp, sem næst samfelld, en
eins og gryfja niður i hana nærri
því efst. Þessi gryfja var vel
kúffull af grásteina-bnullungum,
af ýmsum stærðum og geröum,
en þó allir eitthvað hornóttir.
Þegar kom sem næst niður í
miðja gryfjuna var innihald
hennar orðið mulningur af
samskoonar grjóti, sem fór
smækkandi niður og með mó-
leitu ífoki með. Enginn steinn-
inn var þó stærri en það að við
Pétur fóstbróðir minn gátum
ráðið við þá fullum fetum og
rótað þeim til eftir vild. Og
eitthvað vorum við að því.
Auðvitað vorum við saman
eins og alltaf, og áreiðanlega
Sólveig, elzta systir mín; ég
man nú ekki eftir öðrum. Ég
held að ég muni það rétt að
hún væri með spóninn minn í
liendinni og missti hann niður
í grjótið. Fórum við nú að tína
steinana upp úr holunni til að
reyna að ná i spóninn. En við
fundum hann ekki. Annað hvort
Veiga eða Pétur — eða bæði —
fóru inn til að segja frá þessu
og einhver karlmaður, sem ég
man nú ekki hver var, kom
með þeim til að hjálpa okkur
að leita, sem þó ekki dugði. Og
daginn eftir var gerð enn meiri
leit. En spónn þessi hefur aldr-
ei fundizt siðan.
Þetta er það eina dularfulla,
sem fyrir mig hefur komið, —
þá liklega 7—9 ára —- og ég hef
enga eðlilega skýringu fengið á
En á huldu-, vofu-, og drauga-
sýnum hef ég leitað að skýring-
um og fundið að var eðlilegt.
Hitt er vist að trúaðir á slík
fyrirbæri og hræddir hefðu sagt
frá fyrirbærunum sem stað-
reynd, flúið af hólmi og fest í
sér óttann.
Auðvitað flaug ótti i hug-
ann i öll skiptin, — til að byrja
sölufulltrúi
Þegar ég var hálfstálpaður
strákur, var Háskóli íslands í
byggingu og þar höfðum við á-
hugamenn í svifflugi og módel-
flugi vinnuaðstöjðfu og gátum
einnig haldið námskeið þar.
Þegar eftirfarandi atburður
gerðist, var ég eittlivað um átján
ára, og var á leið utan úr há-
skóla niður í bæ. Með mér voru
strákar yngri en ég. Við gengum
niður Suðurgötu. Þetta var á
tólfta timanum um kvöldið, og
löngu orðið dimmt, því þetta
var um vetur. Á undan okkur var
gangandi fólk, tvennt eða
þrennt, og ég tók eftir að það
vék sér til hliðar, eins og það
væri að forðast eitthvað við eða
á kirkjugarðsveggnum. Ég tók
eftir því út undan mér, en ég
er ekki viss um, að mér hafi
orðið það ljóst fyrr en eftirá.
En þegar við komum þar á móts
við, heyrði ég, sá eða skynjaði
— ég veit ekki hvað af þessu,
með, —• en mér tókst að yfir-
vinna liann og snúast til rann-
sóknar. Og þá lækaðist liræðsl-
an von bráðar.
Að ég stóðst þetta á sínum
tíma er ekki kjarki að þakka,
heldur því að foreldrar okkar
kenndu okkur að trúa livorki
né óttazt svona lagað að óreyndu.
einhverja svarta þúst á veggnum.
Mér finnst núna, að þetta liafi
verið mjög gömul kona, mjög föl,
í svartri plusskápu með svartan
liatt með slöri.. — Og þessi
svarta þúst, ég veit ekki hvort
hún talaði til mín, eða hvort
hún gerði sig skiljanlega eftir
öðrum leiðum — og þeir, sem
með mér voru vita það ekki held-
ur — nema hvað hún bað mig
að hjálpa sér niður. Ég tók hana
umsvifalaust ofan af veggnum,
en ég get ekki munað, að ég
skynjaði hana sem þyngd i örm-
um mér. Drengirnir, sem með
mér voru, skynjuðu þetta jafnt
og ég og eins og ég, en enginn
okkar gat gert sér grein fyrir
því, hvort nokkurt orð hafði
verið talað, en allir vissu, hvaða
hugsanir þarna höfðu farið á
milli.
Við héldum svo áfram ferð-
inni, og næstum strax leit ég
um öxl, en enga sá ég konuna.
f -----------------------------------------------N
Kæru lesendur!
Hér hafið þið í tveim blöðum fengið lítið sýnishorn af þeirri
dulrænu reynslu, sem flestir verða fyrir, einhvern tíma á lífs-
leiðinni. En þetta er fámennur hópur og valinn af handahófi.
Okkur væri kærkomið að fá dæmi um YKKAR REYNSLU,
LESENDUR GÓÐIR, og eins að þið bentuð okkur á þá menn,
sem þið vitað að hafa frá einhverju að segja í þessum efnum.
Því ólíklegustu menn hafa orðið fyrir dulrænni reynslu, og
við verðum að fá ykkar hjálp, til að forða slíkum sögum frá
gleymsku. Sem sagt, VIKAN lýsir eftir sögum um dulræn
fyrirbrigði og/eða ábendingum um, hvað þær kunna að leyn-
ast.
Ásbjöm Magnússon
JQ VIKAN 17. tbl.