Vikan - 06.04.1972, Blaðsíða 9

En á þessu ári fundust þau
mæðgin aftur á heimili móð-
urinnar í Dresden-Radebeul.
En þá hafði saxneski drengur-
inn Klaus breytzt í sovétborg-
arann Volodja Seljoný — þrjá-
tíu og tveggja ára gamlan
mann, sem hafði með sér eigin-
konu og dóttur. Móðir hans,
sem nú er gift öðru sinni, hafði
fyrir endurfundina lært utan
að eina setningu á rússnesku:
,,Moj dorogoj sýn!“ (Kæri son-
ur minn!) Og sonurinn svaraði
á útlendingslegri þýzku: „Elsku
móðir mín!“
Við kaffiborðið í stofunni hjá
móðurinni, sem nú býr við góð-
an hag, reyndi sonurinn að rifja
upp fyrir sér atburðina í maí
1945. „Það eina, sem ég man
fyrir víst,“ sagði hann, „er að
einhver tók mig upp af göt-
unni og var góður við mig.“
Það voru „sterkar karlmanns-
hendur,“ og hann hafði á til-
finningunni að honum væri
borgið. Þetta voru hendur Vikt-
ors Seljonýs, yfirlautinants í
sovéska hernum. Liðsforingi
þessi hafði séð drenginn yfir-
gefinn og grátandi á vegarbrún
ekki langt frá Dresden og tek-
ið hann með sér til hereiningar
sinnar. Þar hafði Nadesjda
Búlgakova, sjúkraliði, annast
drenginn. Þar eð ekki bólaði á
neinum aðstandendum drengs-
ins, tóku rússnesku hermenn-
irnir hann með sér til Tékkó-
slóvakíu og þaðan til Austur-
ríkis. Klæðskeri herdeildarinn-
ar saumaði einkennisbúning á
hann og hermaður nokkur tók
af honum myndir í skrúðanum.
Búlgakova fékk eintak af einni
myndinni til minja.
í nóvember sama ár tók Sel-
joní yfirlautinant drenginn með
sér til úkranísku borgarinnar
Tsjernóvits, þar sem hann sett-
ist þá að, ættleiddi hann og gaf
honum nafnið Volodja. Þessi
nýji sovétborgari gekk í sov-
éskan skóla, lærði þar þýsku
sem erlent mál, gekk í komm-
únistísku æskulýðssamtökin
Komsómol, gegndi herþjónustu
í Rauða hernum, vann við
byggingaframkvæmdir í Tsjer-
nóvits, varð meistari í múriðn
og síðan í logsuðu. 1967 kvænt-
ist hann. Kona hans var klæð-
skeri og vann í fataverksmiðju,
og þau eignuðust dóttur.
Um uppruna sinn hugsaði
Volodja Seljoný fátt, en svo var
það einu sinni er Nadesjda
Búlgakova, sem nú var komin
á eftirlaun, var að taka til hjá
sér, að hún fann gulnaða mynd-
ina af drengnum í einkennis-
búningnum, sitjandi á tunnu og
píra augun í sólskininu. Þetta
var sumarið 1971. f veikri von
um að komast að því hvað orð-
ið hefði af þessu óskabarni her-
deildarinnar sendi hún mynd-
ina ásamt umsögn til sovéska
æskulýðsbiaðsins Komsomol-
skaja Pravda, og birtist mynd-
in í blaðinu fimmtánda júní
1971.
Viktor Seljoný fékk eintak
af blaðinu í hendur. Úkraínu-
maður þessi, sem um síðir hafði
hiotið ofurstatign í hernum og
var nú forstjóri uppeldisheim-
ilis, sagði nú kjörsyni sínum
hið ljósasta frá fyrstu fundum
þeirra og lét æskulýðsblaðið
vita af sér.
Forráðamenn blaðsins komu
því til leiðar að skömmu síðar
birtist myndin ásamt umsögn í
blöðum í Austur-Þýskalandi.
Dorothea Etzrodt-Arndt sá eitt
þessara blaða og þekkti týnda
drenginh sinn undireins. Hún
sagði við fréttamann: „Ég hafði
aldrei gefið upp vonina um að
Klaus iifði. Móðir hættir aldrei
að vona.“
Nú tókust bréfaskipti milli
móður og sonar. Á annan jóla-
dag hringdi sonurinn til móður-
innar í fyrsta skipti. Frú Etz-
rodt: „Enginn getur gert sér i
hugarlund tilfinningar mínar,
þegar ég heyrði hann segja í
símann á þýsku: „Góðan dag,
elsku mamma, ég óska þér
gleðilegra jóla“.“
Tíu dögum síðar kom Volod-
ja Seljoný sjálfur til Dresden-
ar eftir tveggja daga lestarferð
frá Tsjernóvits. Með honum
voru Olga kona hans og dóttir
þeirra írina. Úkraínska konan
lék við hvern sinn fingur: „Fjöl-
skyldan okkar er allt í einu
orðin svo stór og sérstök —
hvorki meira né minna en þrjár
ömmur."
Að heimsókninni lokinni sneri
Klaus-Volodja, hvers raunveru- *
legi faðir féll á austurvígstöðv-
unum 1942, aftur heim til Úkra-
ínu. Þrátt fyrir þýskan uppruna
er hann vegna uppeldisins orð-
inn fyrst og fremst sovétborg-
ari. ☆
Etzrodt heitir nú Volodja Seljoný og býr í úkraínsku borginni Tsjernó-
vits ásamt eiginkonu og dóttur. Hér eru þau ásamt kjörmóður Volodja.
Klaus-Volodja og dóttir hans Írína ásamt móður hans í Radebeul hjá
Dresden, þegar þau mæðgin hittust þar nýverið.
Klaus-Volodja skoðar sig um í Dresden ásamt dóttur sinni, móður,
eiginkonu og frænku.
14. TBL. VIKAN 9