Vikan - 06.04.1972, Blaðsíða 12

LOKASÖNGUR
ÆTTARINNAR
SMÁSAGA EFTIR SAKI
Bústin, glæsibúin barónessa
starði reiðilega á þessa ósmekklega
klæddu gömlu konu, sem
varpað hafði af sér vanalegu uppburðar-
leysi sínu til þess að tala svo
óvirðulega. „Þú
virðist vita sitt af hverju um Cernogratz-
ættina, fröken Schmidt."
„Eru nokkrar gamlar sagnir
bundnar þessum kastala?“ spurði
Conrad systur sína. Conrad var vel-
stæður kaupmaður i Hamborg, og
sá eini í ágætlega hagsýnni fjöl-
skyldu, sem var skáldlega hugsandi.
Grubel baronessa yppti holdugum
öxlunum. „Það eru alltaf sögur á
kreiki um þessa gömlu staði. Auð-
velt er að koma upp með þær, og
þær kosta ekkert. 1 þessu tilfelli
segir sagan, að þegar einhver devi
í kastalanum, ýlfri allir hundar
þorpsins og villidýr skógarins alla
nóttina. Ófagur söngur það, held-
urðu það ekki?“ „Dularfullt og róm-
antískt,“ sagði kaupmaðurinn frá
Hamborg. „Hvað sem því líður er
ekkert satt í þessu,“ sagði baron-
essan ánægð, „eftir að við keypt-
um staðinn, höfum við fengið sönn-
ur á, að ekkert slíkt kemur fyrir.
Þegar hún tengdamóðir mín gamla
dó, síðastliðið vor, hlustuðum við
öll en ekkert var ýlfrað. Þetta er
einungis sögn, sem slær ljóma á
staðinn„án nokkurs tilkostnaðar.“
„Sagan er ekki eins og þú segir
hana,“ sagði Amalia gamla, grá-
hærða kennslukonan. Allir sneru
sér við og litu undrandi til hennar.
Hún var vön að sitja þögul og sett
við borð, láta fara lítið fyrir sér,
vrti aldrei á neinn að fyrra bragði,
og fáir gerðu sér það ómak að gefa
sig á tal við hana. í dag harfði óvænt
málæði gripið hana, hún talaði,
hratt og æst, liorfði heint fram fyrir
sig og virtist ekki ávarpa neinn sér-
stakan: „Ýlfrið heyrist ekki, þegar
einhver devr í kastalanum. Það var
þegar einhver af Cernogratzættinni
dó hér, að úlfarnir komu langt og
skammt að og vældu í skógarjaðr-
inum, rétt áður en dauðastundin
rann upp. Aðeins fá úlfahjón áttu
bæli í þessum bluta skógarins, en
þegar svo stendur á segja verðirn-
ir, að tugir þeirra líði um í skuggan-
um og væli i kór, og hundarnir í
kastalanum og þorpinu og öllum
bæjunum í kring, gelti og góli af
ótta og angist við úlfakórinn. Og
um leið og sál hins deyjandi manns
yfirgefi líkamann brotni tré niðri í
garðinum. Þetta átti sér stað, þegar
einhver af Cernogratzættinni dó i
ættarsloti sínu. Enginn úlfur myndi
væla og ekkert tré hresta, þótt óvið-
komandi dæi hér.“ Rödd hennar bar
vott um ögrun, næstum fyrirlitn-
ingu þegar hún sagði síðustu orðin.
Bústin, glæsibúin barónessan
starði reiðilega á þessa ósmekklega
búnu gömlu konu, sem varpað hafði
af sér vanalegu uppburðarleysi
sínu til þess að tala svo óvirðulega.
„Þú virðisl vita sitl af hverju um
Cernogratzsögurnar, fröken Smidt,“
sagði hún hvatlega. „Ég vissi ekki,
að ættarsögur væru meðal þess,
sem gera má ráð fyrir, að þú sért
leikin í.“ Svarið við aðdróttun
iiennar var jafnvel enn óvæntara
og furðulegra en upphaf samtals-
ins, sem hafði orsakað hana. „Ég
er af Cernogratzættinni sjálf,“ sagði
gamla konan, „þess vegna kann ég
söguna.“ „Þú af Cernogratzættinni?
Þú!“, var hrópað efablöndnum
röddum. „Þegar fátæktin þreng.di
sultarólina að okkur," hélt lnin
áfraín til skýringar, „og ég varð að
fara að heiman til að kenna, tók ég
mér annað nafn, mér fannst það
heppilegra. En afi minn dvaldisl
mestan hluta æsku sinnar í þessum
kastala, og faðir minn sagði mér
oft sögur af Jionum, og auðvitað
lærði ég allar ættar- og munnmæla-
12 VIKAN 14. TBL.