Vikan - 08.06.1972, Blaðsíða 8

Viö verðum
að kynna
okkur
vörurnar
TEXTI: SIGRÍÐUR HARALDSDÓTTIR
MYNDIR: EGILL SIGURÐSSON
Fyrir nokkru var á vegum Kvenfélagasambands íslands og
Norræna hússins haldin sýning á vörumerkingum í sýningarsal
Norræna hússins. Tilgangur sýningarinnar var að kyxma starf-
semi „VaredekIarationsnefnda“, en slíkar nefndir starfa á hinum
Norðurlöndunum. Verksvið nefndanna er að semja vörulýsingar-
staðreyndir („Vareíakta“ á Norðurlandamálimum). En slíkar
vörulýsingar fylgja ýmiss konar söluvarningi, til þess að neyt-
endur geti áttað sig betur á e;iginleikum þeirra. Jafnframt hafa
nefndirnar eftirlit með því, að sú fræðsla, sem undir merkjum
þeirra er birt. sé sönn.
í vaxandi mæli sjást í verzlunum hér á landi vörur með merkj-
um „Varedeklarations“-nefnda. Þau má finna í matvöruverzlun-
um t. d. á sultukrukkum, niðursuðudósum og á umbúðum utan
um hrökkbrauð, í vefnaðarvöruverzlunum t. d. á karlmanna-
skyrtum og í búsáhaldaverzlunum t. d. á hitakönnum og strok-
járnum. ,.í Danmörku er Varefakta á mjög mörgum vörum, það
má finna merki okkar á eimuðu vatni en einnig á heilum hús-
um,“ sagði frú Jytte Kruse, efnaverkfræðingur, en hún er starfs-
maður Dansk Varedeklarations-nævn, og kom hún til íslands í
tilefni af sýningunni og hélt hér tvo fyrirlestra. Annað erindið
nefndi frú Kruse „Vörulýsing—Vörumat í þágu neytenda“ en
hitt „Vörulýsing—Vörumat í þágu kaupmanna og framleiðenda".
Vöruúrvalið hefur síðustu áratugi gjörbreytzt. Við getum ekki
lengur dæmt um eiginleika og gæði varanna með því eingöngu
að skoða þær. Við verðum að kynna okkur vörurnar með því að
lesa þær upplýsingar sem fylgja, jafnvel þótt á erlendum mál-
um séu.
Á sýningunni voru til sýnis miffar sem vörumerkingamefnd-
irnar útbúa og ennfremur sýnishorn af vörum með „Varefakta",
aðallega vörur sem til eru í verzlunum hér á landi.
Þegar ljósmyndara Vikunnar bar að garði voru námsmeyjar
Húsmæðraskóla Reykjavíkur að skoða sýninguna.
1.
Algengast er að finna merki Varedeklarationsnefnda á mat-
vörum. Þar er greint frá þeim hráefnum sem í þeim er í röð eftir
þyngd, ennfremur hvaða efnum hafi verið bætt út í eins og t. d.
rotvarnarefni, litarefni og því um líku. Sagt er frá því, hvernig
eigi að geyma matvöruna og ef til vill fleira eins og t. d. nær-
ingarefnainnihald. Hér skoða sýningargestir matvörur úr mat-
vöruverzlunum í Reykjavík með Varefakta. Ekki er sízt mikil-
vægt að kanna sykurmagn í sultu og í saft, þá koma oft fram
eðlilegar skýringar á verðmismun á hinum og þessum tegundum.
2.
Sýningargestir virða fyrir sér kæliskápa, frystikistur og eld-
húsviftur. En það er mjög mikilvægt fyrir kaupandann að fá
áreiðanlega vítneskju um stærð, hæð, breidd og dýpt. Þegar um
kæliskáp eða frysti er að ræða er ennfremur sagt frá brúttó- bg
nettórúmmáli. Ennfremur er sagt frá hitastigi í frysti og í kæli-
skáp og hvers konar efni er í honum.
Það eru fulltrúar frá neytendum, kaupmönnum, vísindamönn-
um og framleiðendum sem ákveðið hafa hvaða upplýsingar 'er
mikilvægt að komi fram. Þegar sams konar upplýsingar fylgja
hinum ýmsu gerðum er unnt fyrir kaupandann að bera saman
og kaupa það tæki, sem fullnægir sem bezt óskum hans og
þörfum.
8 VIKAN 23.TBL.