Vikan - 08.06.1972, Blaðsíða 17

bæta í keitukaggann, svo þar
væri nóg, ef mikið veiddist og
svo varð að vera nóg til hár-
þvotta fyrir konurnar svo hárið
fengi þennan þokkafulla gljáa.
í keitunni losnuðu hárin úr
skinninu og það varð mjúkt, og
þegar það hafði verið fullverk-
að, varð það eins og mýksta
klæði.(
Það var orðið næstum rokk-
ið, þegar þau síðustu skriðu inn
bæjargöngin, sem voru bæði
löng og þröng. Það var engin
hurð fyrir bænum og þessvegna
höfðu þeir þessi löngu bæjar-
göng, til að halda snjónum frá.
Þau drógu hrygginn eftir þak-
inu, þar sem lægst var. Inni var
rýmra. Fyrir miðju var autt
pláss, en umhverfis voru bálk-
arnir, sem voru svefnstaðir
fjölskyldnanna, sem í húsinu
bjuggu. Fyrir framan hvern
bekk var spiklampinn og logaði
glatt og fyrir honum hékk hag-
lega gerður steinpottur og sela-
kjötið kraumaði matarlega.
Minni kolur loguðu á víð og
öreif, svo það var mjög bjart
inni.
Fólkið fór úr vosklæðunum
og hengdi þau upp til þerris við
spiklampann. Það var funheitt
í húsinu af lömpunum og klæð-
in myndu þorna fljótt. Loftið
var þungt og innyflamengað og
þau fóru úr hverri spjör og þau
samkjöftuðu ekki á meðan,
heldur ræddust við með fjör-
legu skrafi. Brúnir og grannir
líkamar þeirra glönsuðu. í
bjarmanum frá eldunum.
Konurnar voru naktar, nema
þær báru smábieðil í skipting-
unni, sem þó huldi ekkert.
Bleðill þessi heitir nautit og er
meira fyrir siðasakir. Karlarnir
voru naktir, en höfðu um háls-
inn.
Það tekur langan tima að
ganga þannig frá fötunum, að
þau þorni, en harðni ekki. Ann-
ars var fólkið verklaust. Hver
fjölskylda var i sínum bálki.
Þetta var svefnstaður þess, og
þegar það svaf, hafði það fæt-
urna útvið vegginn, en sneru
höfðinu fram á rúmstokkinn.
Undir bálknum var geymsla
fyrir hvalskíði og húðir og am-
boð, að ógleymdum keitukagg-
anum. Bálkarnir voru klæddir
hreindýraskinnum og sömu-
leiðis veggurinn. Einn og einn
bjarnarfeldur var þar líka á
stangli. Hann var hvítur og
mjúkur og hann var iika virð-
ingartákn. Sá sem svaf við
bjarnarfeld, hafði mætt augum
bjarnsrins úti í ísnum.
Selskjötið" kraumaði í pott-
unum og konurnar liagræddu
mosakveiknum öðru hverju.
Spiklampinn var steinskál,
sporöskjulöguð á að gizka 50
centímetra löng. Loginn brann
hálfa leiðina eftir barminum.
Konurnar hagræddu kveiknum
öðru hverju, því loginn var við-
kvæmur, var ýmist of stór, eða
lítill, og þær tóku fram handa-
vinnu sína, beinnálar og seymi.
Nálin var hennar persónuleg-
asta eign. Beinnál. Það hafði
tekið margar vikur að gera
þessa einu nál þannig úr garði,
að með henni mætti sauma
vantshelda sauma í húðir, þann
saum er á þessum slóðum var
undirstaða heillrar menningar
og þjóðlífs. Aðrar stugguðu við
skinnunum í keitukagganum og
lauguðu hár sitt. Það myndi í
kvöld gljáa svo fagurlega og
ilma svo þekkilega íyrir karl-
manninn.
Börnin þögðu. Á daginn voru
þau oft hávær og grétu mikið
og létu óhemjulega, en á kvöld-
in voru þau stillt og eftir því
sem þau sögðu færra, stækkuðu
augu þeirra, eins og barna er
vandi. í kvöld myndu þau aft-
ur sofna södd og þau létu fara
vel um sig og hjúfruðu sig
hvert að öðru milli skinnfeld-
anna.
Það bar oft til um þetta leyti
dags, þegar einhver var gest-
komandi, að sagðar voru sögur
af voveiflegum atburðum og
dularfullum öndum í fjöllun-
um, og fólkið hlustaði högg-
dofa. Oft hafði það heyrt þess-
ar sögur sagðar áður. Þúsund
sinnum hafði það heyrt þær,
en einsog það gat ávallt virt
fyrir sér hafísinn i nýrri undr-
un, þá var sagan ávallt ný og
hún tók sál þess úr dimmum
augunum og bar upp á fjöll og
firnindi, eða út í brimísinn, þar
sem nornin Tornarssuk ropaði
undir og sópaði saman öllum
marhnútunum og selunum og
Framhald á bls. 42.
23. TBL. VIKAN 17