Vikan - 23.11.1972, Blaðsíða 17

ndin meó pennan þýtur um síöurnar en
R ÞAÐ SEM SKRIFAR
Lil Hjartström,
fertug þriggja barna
móðir, hafði
ekki minnsta áhuga á
parasálfræði né
vangaveltum um annan
heim. En svo
gerðist það furðulega:
á tveimur
mánuðum skrifaði hún
söngleik, þ.e.a.s. hönd
hennar hélt um
pennann ....
Lil Hjártström er sænsk
húsmóöir, fullkomlega eölileg og
frjálsleg menneskja. Þar til fyrir
einu ári hafði hún tæpast sinnt
ööru en heimili sinu og börnunum
þremur og starfi sínu sem
talkennari. Parasálfræði.
stjörnuspeki, annar heimur, allt
hátlar var henni viös fjarri.'
bærist talið aö sliku, var
viökvæöi jafnan: „Þiö leggiö þó
ekki trúnaö a svoieiöis .
Nú horfa þessi mál öðruvisi
viö. Viö skulum heyra lýsingu
sænsks blaöamanns á kynnum
hans og Lil Hjartström.
A borðinu fyrir framan hana
liggja þrir pennar og rissblokk,
og það lýsir af óskrifuöum siðum
blokkarinnar. Hún hallar höföinu
aftur, lokar augunum og spyr:
„Ertu nálægur, Lúkas?”
Skjálfti fer um hana, hún tekur
um hægri handlegginn og segir:
„Tilfinningin kemur i upphand-
legginn. Þaö er eins og einhver
annar stjórni honum. Þaö er sárt,
þetta er meiri kraftur en ég hef
yfir aö ráöa.”
Hún tekur pennann og ber hann
aö blokkinni, og hann þýtur yfir
pappirinn I stórum stöfum. Við
erum vitni að svokallaðri ósjálf-
ráöri skrift, sem er mjög umdeilt
fyrirbrigöi. Margir vilja halda
þvi fram, að sá, sem skrifar hafi
öll ráð i hendi sér. En oft er það
lika svo, að úr pennanum hrjóta
slik orð og meiningar, að
óhugsandi viröist aö ætla þær
þeim, sem á pennanum heldur.
Lil Hjártström er i leiðslu. hun
kremur pennann i hendi sér, og
þaö koma djup lor i fingurna
Skriftin er svo stórkarlaleg, aö
þaö komast bara 3- 4 orö á hverja
siöu rissblokkarinnar Stunrium
er ákeföin' sllk, aö* penninn
flýgur úr hendi hennar. Hvaö er
Lúkas að segja?
„Lúkas er nálægur. Geriö ljósiö
aö E1 (hebreska oröið fyrir guö),
svo að hinir órólegu andar i
sálinni megi skilja þaö. Litið á
þaö sem gjöf frá Kosmos”.
Lil Hjártström les það, sem hún
hefur skrifað. Hún spyr, hvort við
viljum spyrja Lúkas um eitthvað.
Ef svo sé, veröum viö að einbeita
okkur aö einni hugsun. En
hugurinn er i uppnámi, og alltof
margar órólegar hugsanir
hvirflast hver innan um aðra eftir
langa og þreytandi bilíerö og
æsandi kynni við furðulegt
fyrirbæri. Svo að Lúkas veröur aö
blöa, og Lil segir frá, hvernig
þetta hófst allt saman.
Hún fæddist og ólst upp i
Malmberget. Fyrir tveimur árum
fluttist hún til Boliden, og þar var
þaö, sem hún tók til við aö semja
leikrit um Finnforsræningjana,
sem endur fyrir löngu tóku sér
bólfestu i helli einum við
Skelleftefljótið I.eikritiö var fært
upp, Lil stjórnaöi þvi og lék aöal-
hlutve.rkið. og ,illl þotti þetta
takast ágæta vel.
En Lil oíreyndi sig, tékk fyrir
hjartað og varð að leggjast inn á
sjúkrahús. úr þvi varð hálfs
mánaðar dvöl, og Lil var uppá-
lagt aö fara betur með sig i fram-
tiðinni.
Velgengnin með Finnfors-
ræningjana varð henni hvatning
til þess aö hefja samningu nýs
leikrits um sögulegt efni segir T.11
„Eitt ágústkvöld i fyrra sat ég
hér viö eldhúsboröiö”. „Allt var
kyrrt og hljótt. Börnin voru
sofnuð, og maðurinn minn var
háttaður. Ég var að velta fyrir
mér litlu versi, sem ég hafði
skrifað á blaðið. Þá byrjaöi það.
Blóm, sem stóð á borðinu, varð
skyndilega umlukið birtu, leystist
svo upp og varð að flöktandi ljósi.
Um leið fann ég, að einhver eða
eitthvað tók að stjórna
hreyfingum minum og ýtti hendi
minni yfir pappirinn.
Ég var sem lömuð og hélt ég
væri að tapa vitinu. Þetta var svo
yfirgengilegt að sitja svona og
horfa á höndina hreyfa sig, sjá
orðin koma á pappirinn og finna,
að ég hafði ekki vald yfir sjálfri
mér lengur. Hugsunin var
merkilega skýr, en ég var viss
um, að ég væri að ganga af vitinu.
Skriftin liktist ekki vitund minni
eigin, en ég gat lesið orðin, sem
ég skrifaði: „Þú varst fyrrum sú,
sem gafst oss rúm i sólinni”.
Höndin hélt áfram að skrifa, og
orðin sögðu mér, að ég væri verk-
færi og ef ég efaðist um hlutverk
mitt, skyldi ég ganga út að eld-
húsglugganum og biða eftir
teikni.
Hnén skulfu, þegar ég reis á
fætur og gekk út að glugganum
Eg stóö þar og horfði á fólkið,
sem gekk fram og allur uin
\
götuna i kvöldbliðunni, en ekkert
gerðist. Eftir tiu minútur var ég
orðinn sannfærð um, að þetta
hefði a.llt verið imyndun, ég hefði
ofreynt mig, fengið skriftar-
krampa eða eitthvað þvi
umlikt.Ég ætlaði að snúa frá
glugganum, þegar ég skyndilegá
sá eldhnött, rauðgulan hnött á
sumarhimninum Hann færöi^t
nær og staðnæmdist gegnt
glugganum og sendi mér einhvers
konar merki. Allt umhverfið
breyttist, og hugsanir minar
snerust um það eitt, að ef þetta
væri allt saman satt og rétt,
skyldi ég ekki bregðast þessum
óskiljanlega krafti. Ég fékk ný
merki frá hnettinum, svo lyftist
hann og leystist upp i roðaslæðu
Furðu lostin settist Lil aftur viö
eldhúsborðið, og höndin tók aftur
aö skrifa. Og á hverju kvöldi,
þegarhljótt var orðið, skrifaði Lil
- eða réttara sagt Lúkas. Tveimur
mánuðum siðar lá fullbúið verk á
borðinu, eins konar söngleikur.
„Smám saman kynntist ég
Lúkasi, og að sjálfsögðu spurði ég
hann um allt milli himins og
jarðar”, segir Lil. „Hann vissi
allt um mig, sagði mér m.a. frá
atvikum við fæðingu mina, sem
ég gat siðar sannprófað. Hann
útskýrði fyrir mér ráðgátu lifs og
dffuða og hvernig manneskjan
hefði orðið til I upphafi alda. Ég
reyndi að skilja orð hans og
útskýringar, en ennþá skil ég
tæpast allt, sem hann segir mér.”
Útskýringar Lúkasar á
dauðanum eru á þessa leið: Það
hreina og góða i manninum fer i
það, sem kalla má æðri sál, en er
raunverulega aðeins geislun. Það
óhreina skilst frá og reikar um.
unz það tekur sér bólfestu i nýju
Hfi til þess að öðlast hreinsun.
Eftir þessar upplýsingar vildi Lil
fá að vita, hvort hún hefði lifað
áður. „Já, sagði Lúkas, „Þú varst
Ester Wallin, sem dó i
Austurriki”. Lil, sem fæddist i
nóvember 1932, hefur ekki tekizt
að sannprófá, hvort Ester Wallin
hafi verið til. E.t.v. hef-ur hún
dáiö sama ár og Lil fæddist, e.t.v.
Framhald á hls. 23