Vikan - 20.01.1977, Blaðsíða 4

H
Og þeir vilja ekki sjá að hlusta á
annað efni. frekar en íslendingar
hlusta t.d. á enska eða danska —
jafnvel ameriska útvarpsstöð.
— Er þá kannski litið niður á þá
af hvitum...?
— Nei. alls ekki. Kannski mœtti
helst likja sambandi hvítra manna
við þá eins og sambandi okkar við
börn. Þeir eru aðeins óþroskaðir.
Það er alls ekki litið niður á þá. en
þeir eru kannski meðhöndlaðir með
varúð af þessum sökum. Hatur
þarna á milli er ekki til. Þesstu-
fregnir. sem það heyrið hérna, eru
algerlega úr lausu lofti gripnar.
Pólitískar ástæður ráða þar miklu.
og vitað er t.d.. að kommúnistar
eiga þar mikinn þátt í. Þeir vita sem
er. að þeim mun ekki takast að ná
þarna völdum. ef deilan levsist á
friðsaman hátt um stjórnskiptin.
En deilan þarna er ekki vegna
litarháttar. heldur vegna mismunar
i þróun ættbálkanna. Kínverjar eru
t.d. í góðu áliti. bæði vegna þess að
þeir eru löghlýðnir menn og mjög
vel menntaðir. Hjá þeim er æfa-
gömul og háþróuð menning, sem
þeir hafa tileinkað sér. Annars er
þetta mál alltof flókið til að gera því
nokkur skil hér á Islandi. íslend-
ingar hafa lengi búið við það mikið
frelsi og háþróað menningarástand.
þeir eru allir svo jafnir. að ég held
þeir geti alls ekki gert sér í
hugarlund raunverulegt ástand. þar
sem sambúð við svo frumstæðan
þjóðflokk er.
Hjónaband
— Jæja. kannske það sé rétt að
þú segir mér eitthvað frá þínum
högum. Þú gekkst í hjónaband
þarna syðra? Hvaðan er konan þín?
— Já. ég gekk í hjónaband fyrir
allmörgum árum. og við eigum
fjögur börn, einn dreng og þrjár
stúlkur. Konan er búi að ættum.
— Hvað eru börnin gömul nú?
— Þau eru frá sex til tólf ára
núna.
— Konan er þvi fædd og uppalin í
Suður-Afríku?
— Já, hún er frá Free State. Það
er nokkuð, sem íslendingar eiga
kannski nokkuð erfitt með að átta
sig á. en þessi tvö héruð Free State
og Transval, voru upphaflega alveg
byggð af hvítum mönnum. Þau eru
uppi á hásléttu þar sem svertingjar
voru alls ekki, en komu svo þangað
eftir að hvíti maðurinn hafði tekið
sér bólfestu þar. Mikið af þeim
hefur flust suður á bóginn til að fara
að vinna í námunum hjá þeim
hvítu.
— Það er mikið af námum þarna?
— Suður-Afríka er geysiauðug af
Hilmar ásamt konu sinni fyrir
miðju. Til hægri er Rósa móðir hans
og heldur á yngstu dótturinni. Hin
börnin standa fyrir framan þau, en
til vinstri stendur tengdamóðir
Hilmars með annað barn i fangi. I
bakgrunni sést hvar berfætt svert-
ingjakona hefir sest flötum beinum
á gólfið.
allskonar málmnámum. Þar er
hægt að finna svo til alla málma,
sem hægt er að hugsa sér.
Gull oggimsteinar
— Gull og demanta?
— Gull er mikið þarna. Suður-
Afríka er stærsti framleiðandi gulls
í heimi. Og demantar. Þar er nóg af
þeim. Þar hefur verið steypt með
steinsteypu yfir demantsæðarnar til
að hylja þær, því ef allir þeir
demantar, sem þar finnast, væru
settir á markaðinn, þá yrðu þeir
verðlausir á stuttum tíma.
— Finnast demantar svona ofar-
lega í jörðinni?
— Demantar verða til i eldgos-
um, þar sem sérstakar aðstæður eru
fyrir hendi, og þeir finnast í æðum,
sem liggja neðan frá allt upp á
yfirborðið. Á yfirborðinu geta þeir
síðan dreifst með vatni og vindum,
sérstaklega vatni. Þessvegna eru
efstu hlutar þeirra æða, sem kunna
að innihalda demanta, huldir með
þykku lagi af steinsteypu, og
vinnsla þar látin biða síns tima.
— Blessaður góði, við höfum nóg
afeldfjöllum hérheima. Kannskiþað
væri réttast að setja lag af stein-
steypu ofan á Heklu t.d.?
— Það er nú ekki alveg víst, að
demantar verði til við öll eldgos, því
það þurfa að vera alveg sérstakar
ef nasamsetningar og aðrar aðstæður
fyrir hendi, sem ég kann ekki að
nefna, en ég hefi ekki heyrt, að
demantar finnist hér.
Fimm bækur
— Jæja, hver veit nema Eyjólfur
hressist. Hvernig fór svo með
hjúkkuleiguna, Hilmar?
— Ég seldi fyrirtækið fyrir um
hálfu öðru ári og fékk. fyrir það
ágætis verð. Ég var þá byrjaður að
prenta dagbækur.
— Hverskonar dagbækur eru
það?
— Það eru fimm gerðir dagbóka,
mjög vandaðar, innbundnar í skinn-
band og skreyttar með allskonar
gylltum röndum og svoleiðis fínt,
fínt, sem við seljum aðallega til
fyrirtækja, sem aftur gefa þær í
jólagjöf og um áramót. Það eru
aðallega stærri fyrirtæki, sem
kaupa þessar bækur til gjafa. Ég
keypti lítið fyrirtæki, sem var í
þessu 1970, og það hefur svona
smárn saman verið að stækka og er
nú orðið svo stórt, að ekki er hægt.
að líkja því saman.
— Er það hjá þér, svipað og hjá
útgefendum hér, að vertíðin er
aðallega fyrir jól?
— Ja, kannski aðallega, en við
seljum meira og minna allt árið, eða
tökum við pöntunum, en svo í
október og uppúr því fer afhending-
ir fram, og þá er jú aðalsalan, því
þetta eru frekar dýrar bækur, sem
fyrirtækin gefa i jólagjöf.
— Og er þá nóg að gera allt árið
við að framleiða aðeins þessar
fimm bækur?