Vikan - 23.03.1989, Page 38

Eðlileg framþróun
eða hrikaleg afturför?
Segja allir „mér langar“ eftir 100 ár?
Þrír kunnir útvarpsmenn tjá sig um þróun íslensks máls
TEXTI: GYÐA T. TRYGGVADÓTTIR
Okkur íslendingum þykir flestum
mjög vænt um málið okkar og
viljum varðveita það og hlúa
sem best að því. Við vitum samt að aldrei
hafa áhrif erlendrar tungu verið meiri en
nú eftir tilkomu myndbandanna og aukins
erlends efhis í sjónvarpi svo við minnumst
nú ekki á það nýjasta; gervihnattarsjón-
varp, þótt sú þróun sé ekki mjög Iangt á
veg komin.
Samt eru margir málvöndunarmenn
sem vilja kenna útvarpinu um hvernig
komið er fyrir málinu og þá sérstaklega tón-
listarstöðvunum. Gagnrýnin byrjaði með
tilkomu Rásars 2 og hefúr heyrst æ síðan.
Það er mikið til í því að málfar sé lélegt á
þessum stöðvum en spurningin er hins
vegar sú hvort þar sé talað verra mál en
annars staðar í þjóðfélaginu.
Við skulum fá álit þriggja kunnra manna
á þessum málum. Allir eiga þeir það sam-
eiginlegt að vera í forsvari fyrir þær
stöðvar sem mesta gagnrýni fá, þ.e. Stjörn-
una, Bylgjuna og Rás 2.
„Rás 2 var ástæðan fýrir því að umraeð-
an um íslenskt mál blossaði upp og
það er óhætt að segja að hún hafl
framkallað menningarsjokk," segir
Þorgeir Ástvaldsson, fyrsti forstöðu-
maður Rásar 2 og nú einn af eigend-
um Stjömunnar. „Hún var gerólík því
útvarpi sem menn höfðu vanist hér á
landi þar sem allt var í föstum skorð-
um og skýrt af ákveðnum kjama
fólks. Annars konar útvarp þekktist
ekki. Sumpart átti gagnrýnin sem Rás
2 fékk rétt á sér en alls ekki að öllu
leyti því þar var margt ýkt og logið. Á
Rás 2 vann fólk úr íjölmörgum starfs-
stéttum. Það má segja að þama hafi
verið þverskurður af íslensku þjóð-
félagi; fólk sem margt hafði langa
skólagöngu að baki og þykir nú full-
fært um að sinna öðmm og jafhvel
mikilvægari störfum í fjölmiðlum.
Ef ég sný mér að deginum í dag, þá er
margt við málið að athuga. Ef við lítum á
íslenskukennslu í skólum þá er hún nær
eingöngu bundin við ritað mál og hefúr
verið það síðan ég var í skóla og engin
grundvallarbreyting orðið þar á. Þar tel ég
að hundurinn liggi grafinn.
„Ordin koma og fara - og
verda ekki aftur tekin"
„Það er annað en tökuorðin og sletturnar sem ég hef áhyggjur af og má þar nefna
orðafæð, linmælgi, orðaröð eða semingaröð, framsögn og áherslurugling," segir
Þorgeir Ástvaidsson.
ÍSLEnSKT MÁL
36 VIKAN 6. TBL. 1989