Vikan - 02.04.1992, Blaðsíða 40

„Vlö eígum til að skella sima hvor á annan þegar hitnar I kolunum, en hringjum kannski aftur eftir
korter eins og ekkert hafi ískorist."
SPURNING HVORT
STJÓRNIN...
Frh. af bls. 8
minni aö hversu ágæt sem viðreisnarstjórnin
hafi veriö í aö stuðla aö uppstokkun íslensks
samfélags á mörgum sviöum þá var hún södd
lífdaga þegar leið aö lokum. Ég sé nú ekki öll
þessi viöreisnarár í jafnmiklum Ijóma og margir
í flokknum vilja vera láta.
ÆTLAÐI EKKI í FRAMBOÐ
Gunnlaugur var fyrst kjörinn á þing 1978, þá
26 ára gamall. Hann sat þá á Alþingi samtímis
bróður sínum, Finni Torfa, sem jafnframt hafði
komiö við sögu bæjarmála í Hafnarfirði sem
varabæjarfulltrúi eitt kjörtímabil, 1974 til 78.
- Ég var ákveðinn í því, þegar ég varð
prestur austur á landi, að ég ætlaði ekki að
taka beinan þátt í stjórnmálum, segir Gunn-
laugur. - Og ég var jafnákveðinn í því haustið
1990, þegar ég var spurður hvort ég vildi ekki
fara í framboð og taka að mér forystu fyrir lista
Alþýðuflokksins á Austurlandi. Ég taldi það þá
af og frá. En það réð ef til vill úrslitum að all-
margir komu að máli við mig og bentu mér á að
það væri líka ábyrgðarhlutur að segja nei, ef
það kynni að verða möguleiki að flokkurinn
eignaðist þingmann i kjördæminu.
Sumum kann að finnast óviðeigandi að
prestar séu að skipta sér af stjórnmálum, þeir
eigi að standa utan og ofan við stjórnmál og
dægurþras. Fer það saman að vera guðsmað-
ur og stjórnmálamaður?
- Já, prestur ætti að hafa miklu hlutverki að
gegna á þingi. Hann á að þekkja hinar mann-
legu hliðar lífsins vel og er jafnan í nánu sam-
bandi við fólk vegna eðli starfans. Ég held að
slík þekking og reynsla geti komið að góðu
gagni í þingstörfunum, sérstaklega andspænis
sívaxandi kerfishyggju, sem hefur æ meiri
áhrif á gang þjóðmála.
Hvað varð til þess að hafnfirski kratinn
Gunnlaugur Stefánsson hóf að nema guð-
fræði?
- Ég hóf fyrst nám í þjóðfélagsfræði í Há-
skólanum. Ég var alltaf staðráðinn í að læra
einhver mannlífsfræði. Mér líkaði ekki í þjóð-
félagsfræðinni og sinnti náminu heldur ekki
nógu vel vegna annarra starfa. Eftir þetta ár í
þjóöfélagsfræðideildinni fórum við Sjöfn ásamt
nýfæddum syni okkar austur á Hornafjörð og
kenndum þar einn vetur. Og það er svo skrítið
að þegar ég kem suður aftur eftir þennan vetur
þá er ég staðráðinn í að fara í guðfræði. Sjöfn
byrjaði í guðfræði sama árið og ég lauk námi
og útskrifaðist svo fimm árum seinna. Hún er
sóknarprestur á Djúpavogi, í næsta prestakalli
við mig.
Finnur Torfi, eldri bróðir þeirra bræðra, sneri
sér alfarið að tónlist eftir starfsferil sem lög-
fræðingur og þingmaður. Eru þeir Gunnlaugur
og Guðmundur Árni ekkert í músík?
Guðmundur Árni gefur lítið út á þaö, segist
þó geta lesið nótur og glamrað á píanó. - Ég
var í lúðrasveit í þrjú ár i barnaskóla og svo í
Lúðrasveit Hafnarfjarðar í að minnsta kosti tvo
vetur og lék á althorn, segir Gunnlaugur. - Ég
bý að tónlistarnáminu og það kemur að góðu
gagni í prestþjónustunni.
En skyldi tónskáldið FinnurTorfi fara í pólitík
á ný?
- Finnur Torfi hefur sest að á Tungufelli í
Lundarreykjadal í Borgarfirði, segir Gunnlaug-
ur. - Hver veit nema hann taki aftur þátt í
stjórnmálum í nýju kjördæmi? Yngsti bróðirinn,
Ásgeir Gunnar, er líka mjög áhugasamur jafn-
aðarmaður og virkur í starfi. Hann gæti einnig
átt eftir að láta að sér kveða!
VILDI VINSTRI STJÓRN
Móðir ykkar, Margrét Guömundsdóttir, steig í
pontu í fyrsta sinn í vor og flutti kröftug skila-
boð frá ykkur þegar stjórnarmyndun stóð sem
hæst.
- Líklega er það rétt að þetta hafi verið í
fyrsta sinn sem hún fór í ræðustól og talaði yfir
hópi fólks, segir Guðmundur. - En meiri áróð-
ursmaður er vandfundinn. Hún er geysilega
pólitísk og sennilega pólitískust af öllum í fjöl-
skyldunni - mikil baráttukona í prófkjörum og
fyrir allar kosningar. Á þessum fundi bar svo
við að ég var í útlöndum á vegum bæjarins og
Gunnlaugur fyrir austan. Viðeyjarfundir voru
tíðir á þessum tíma. Ég var þeirrar skoðunar -
og er enn - að það hefði verið einnar messu
virði og í raun eðlileg afleiðing kosningaúrslita
að þáverandi stjórnarflokkar, Framsóknar-
flokkur, Alþýðuflokkur og Alþýðubandalag,
hefðu farið yfir stöðu mála og freistað þess að
halda stjórnarsamstarfinu áfram enda var það
upplegg Alþýðuflokksins og frambjóðenda
hans í kosningabaráttunni. Að kasta þessu fyr-
ir róða, án þess að láta á reyna, fannst okkur
óðs manns æði. Það voru þessi skilaboð sem
móðir okkar flutti á þessum fundi.
Eftir að tekin var um það ákvörðun á lýð-
ræðislegan hátt í flokksstjórn Alþýðuflokksins
að ganga til þessa stjórnarsamstarfs þá ákvað
ég að styðja þessa stjórn til góðra verka og
mun halda áfram að gera það svo lengi sem
ég tel það unnt samvisku minnar vegna.
- Ég var mjög ákveðið þeirrar skoðunar að
það hefði átt að reyna til þrautar að mynda
vinstri stjórn, segir Gunnlaugur. - Vinstri
stjórnar möguleikinn var ekki reyndur og það
taldi ég ábyrgðarhlut. Niðurstaðan varð síðan
sú að „viðreisn" varð ofan á og eftir að meiri-
hlutavilji í þingflokki Alþýðuflokksins hafði birst
um það bar mér skylda til að reyna aö starfa
innan þeirrar stjórnar af heilum hug, til þess að
köma fram þeim málum sem ég tel að Alþýðu-
flokkurinn og jafnaðarmannahreyfingin standi
fyrir og eigi að standa og falla með.
Guðmundur Árni: - Ég dreg ekki dul á það
að svipmót þessarar stjórnar er mér lítt að
skapi og mér finnst vanta á að grundvallarsjón-
armiða jafnaðarmanna gæti í verkum og
stefnumiðum hennar. Það hefði líka mátt
standa öðruvísi og betur að því sársaukafulla
endurmati á þjóðfélagssamsetningu okkar
sem nú fer fram. Mér finnst vanta hin mann-
eskjulegu viðhorf í störf og stefnu þessarar
stjórnar. Því er hægt að breyta, án þess að
stjórnin þurfi að fara frá.
Gunnlaugur: - Það er því miður alltof ríkj-
andi einkenni orðið á þjóðfélaginu að kerfis-
bundnir kontóristar og sérfræðingar ríkisins í
Fteykjavík hafa mikil völd og gleyma fólkinu,
meðan þeir eru að reikna út hagstærðirnar sín-
ar og setja inn í lagafrumvörpin. Það skortir í
raun og veru orðiö þekkingu á lífskjörum fólks
í landinu, þegar verið er að taka ákvarðanir um
mikilvæg málefni. Stjórnmál fjalla fyrst og síð-
ast um fólk og kerfin eiga að þjóna fólkinu.
Skrifræði og miðstýring eflist samt í öllu frelsis-
talinu og þessi þróun bitnar verst á lands-
byggðinni.
FJÁLSHYGGJAN AÐ SLIGA KRATA?
Situr ríkisstjórnin út kjörtímabilið?
- Ég veit það ekki, segir Gunnlaugur og
dregur seiminn. - Ég held að þetta ár skeri úr
um það. Hvaða ríkisstjórn sem hefði komist til
valda hefði orðið að skera niður, nema hún
hefði ýtt þjóðarbúinu út í gjaldþrot. Svo er
spurningin alltaf, hvar á að skera. Ég fer ekkert
dult með það að ég vildi að farið yrði út í nýja
tekjuöflun og taldi ýmsar leiðir færar í því efni,
til dæmis fjármagnsskatt og tímabundinn há-
tekjuskatt. Með því móti hefði ekki þurft að fara
út í svona mikinn niðurskurð. Ég vildi fara
hægar í sakirnar og setja fram áætlun um að
ná ríkissjóðshallanum niður á fjórum árum i
stað tveggja eins og nú er gert ráð fyrir. Ftíkis-
stjórnin ætlaði sér að ná hallanum niður á
40 VIKAN 7. TBL. 1992