Vikan - 09.02.1993, Page 21

Viðar Eggertsson er í
senn leikari, leikhús-
stjóri, dagskrárgerðar-
maður í útvarpi, leikstjóri og...
Hann var í þeim hópi ungs
fólks sem stofnaði eigin leik-
listarskóla á sínum tíma, SÁL,
sem síðar varð Leiklistarskóli
íslands. Sjálfur segist hann
hafa náð í skottið á '68-kyn-
slóðinni og því vera orðinn
ráðsettur. Hann virðist engu
að síður vera sami strákurinn
og forðum, sem útskrifaðist
sem leikari og tók að feta ó-
troðna stigu, fullur af hug-
myndum og sjálfum sér trúr.
Að undanförnu hefur Viðar
verið að halda upp á tíu ára
afmæli leikhússins síns,
EGG-leikhússins, sem reynd-
ar var stofnað í júlí 1981 og er
því komið á tólfta árið. Þetta
einstæða leikhús hefur lengst-
um verið sniðið fyrir einn leik-
ara í senn og oftast hefur Við-
ar sjálfur farið með hin ýmsu
hlutverk. Stundum hefur hann
reyndar fengið aðra leikara til
liðs við sig í fámennum
kammerverkum eins og hann
kallar þau - og einu sinni lét
hann sér nægja að leika á
móti rödd í útvarpstæki.
Um þessar mundir er Viðar
að sýna einleikinn Drög að
svínasteik á Smíðaverkstæði
Þjóðleikhússins en ánægju-
legt samstarf hefur náðst með
þessum tveimur leikhúsum,
Davíð og Golíat. Leikhússtjór-
inn leikur alisvín sem bíður
slátrunar. Svínið fjallar um líf
sitt og drauma, skyldur sínar,
frelsi og ófrelsi.
Tíðindamaður Vikunnar
knúði dyra á Smíðaverkstæð-
inu eftir eina sýninguna í til-
efni þessara tímamóta hjá
EGG-leikhúsinu. Viðar kastaði
af sér hamnum og steig niður
VIÐAR EGGERTSSON
HELDUR UPP Á
10 ÁRA AFMÆLI
EGG-LEIKHÚSSINS
af sviðinu, þess albúinn að
svara nokkrum spurningum.
Hann var fyrst spurður að því
hvers vegna hann hefði stofn-
að leikhúsið á sínum tíma og
kosið þá leið að leika jafnan
einn.
STAÐA LEIKARANS
„Þegar maður er nýútskrifaður
úr leiklistarskóla veltir maður
því fyrir sér hvers konar lista-
maður leikari er í samanburði
við aðra. Þegar ég útskrifaðist
1976 voru margir kunningjar
mínir að útskrifast frá Mynd-
listar- og handíðaskólanum.
Þeir voru í svokallaðri Nýlista-
deild, fengust meðal annars
við hvers konar gjörninga og
voru að reyna nýjar leiðir í list-
sköpun sinni. Á þessum tíma
var Nýlistasafnið stofnað. Við
vorum að velta fyrir okkur
forminu á listinni - innihaldinu
og framsetningunni. Ég gerði
mér Ijóst að staða leikara er
allt önnur en annarra lista-
manna. Leikarar eru þeir einu
sem ekki velja sér verkefni
sjálfir og þurfa að bíða eftir til-
skipunum að ofan. Frum-
kvæðið kemur ekki frá þeim.
Málari tekur sig til upp á eigin
spýtur og málar sína mynd,
hvatinn kemur frá honum
sjálfum.
Þessar vangaveltur mínar
urðu til þess eitt sumarið,
þegar haldin var gjörningavika
í Nýlistasafninu þar sem hver
og einn fékk úthlutað einum
sólarhring fyrir gjörning sinn,
að ég ákvað að framkvæma
leikhúsgjörning. Ég lagði á-
herslu á samband leikarans
og áhorfandans og afstöðu
leikarans til þess að fara f
leikhús og leika fyrir áhorfand-
ann og öfugt. Hvernig sem
þér líður hættir þú ekki heldur
lýkur þessari athöfn eftir fyrir-
fram ákveðnum reglum. Upp
úr þessum vangaveltum varð
til fyrsta sýning EGG-leik-
hússins „Ekki ég ... heldur...“,
leikrit fyrir einn áhorfanda í
einu, sem frumsýnt var þarna
í Nýlistasafninu 21. júlí 1981.
Ég ætlaði að sýna verkið,
sem tók tuttugu mínútur í
flutningi, í einn sólarhring og
ein sýning tæki við af annarri.
Mér tókst aftur á móti ekki að
halda lengur út en í átta og
hálfa klukkustund. Sýningarn-
ar urðu þrjátíu og tvær og á-
horfendur þrjátíu og einn af
því að ég prófaði einu sinni að
leika fyrir engan áhorfanda en
þá var klukkan farin að ganga
fjögur um morguninn. Stuttu
síðar gafst ég upp.
Mér fannst þetta opna fyrir
mig ákveðna möguleika og ef
til vill gæti leikarinn haft ein-
hver áhrif. Mér varð Ijóst að
hægt væri að gera ýmislegt
fleira í leikhúsi heldur en það
sem örfáir leikhússtjórar á-
kvæðu. Kannski var ég farinn
að efast um heilindi mín
gagnvart næsta hlutverki sem
mér yrði rétt án þess að vita
hvaðan á mig stæði veðrið.
Það komst skriður á EGG-
leikhúsið mitt þegar mér var
boðið með þetta verk mitt á
leiklistarhátíðina í Edinborg
1983 og þar sýndi ég það
hundrað og tuttugu sinnum.
Það má segja að ég hafi feng-
ið byr undir báða vængi og
kjark til að halda áfram á
þessari braut."
LISTAMADURINN HAFI
FRUMKVÆÐIÐ
„Hugmynd mín er sú að lista-
maðurinn hafi frumkvæði að
því sem hann tekur sér fyrir
hendur og etji heldur ekki öðr-
3.TBL. 1993 VIKAN 21
TEXTI: HJALTIJÓN SVEINSSON / UÓSM.: BINNIOG EIRÍKUR GUÐJÓNSSON