Vikan - 26.08.1993, Qupperneq 31

Hér verður að lokum birt
samantekt úr bók Björns L.
Jónssonar, íslenskar lækn-
inga- og drykkjarjurtir, þar
sem fjallað er um notkun jurt-
anna og nefnd dæmi um
lækningajurtir og verkanir
þeirra.
MEÐHÖNDLUN
JURTANNA
Hvert gras og hver jurt hefur
sinn tíma og það er ekki sama
hvenær ársins þær eru tekn-
ar. Ef vorið er gott er hægt að
byrja að tína síðast í maí og
tína allt fram í september.
Best er að taka jurtirnar í þurr-
viðri. Yfirleitt eru jurtir sem
vaxa í fjallabrekkum eða
hraungjótum kraftmeiri en hin-
ar sem vaxa í túnum eða
nærri byggðum. Þetta á samt
ekki viö um njóla, vallhumal
og smára sem þrífast vel f
ræktaðri jörð.
Eftir söfnun er jurtunum
haldið aðskildum og þær
þurrkaðar. Jurtirnar verða aö
vera svo þurrar að þær molni
milli fingra manns. Síðan eru
þær geymdar í þéttum um-
búðum, svo sem glerkrukkum
með þéttu loki eða í plastpok-
um. Geyma má hverja tegund
fyrir sig en eins má blanda
þeim saman áður en þær eru
settar til geymslu.
NOTKUN JURTALYFJA
Jurtaseyði er búið til á þann
hátt að jurtirnar eru soðnar í
vatni og soðið um þriðjung
þannig að eftir verði tveir þriðju
hlutar vatnsins. Hæfilegt er að
hafa fimm til sex teskeiðar af
þurrkuðum jurtum í hvern lítra
vatns. Seyðið er síað frá og
allur vökvinn kreistur úr jurtun-
um. Seyðinu er hellt á flöskur,
góður tappi settur í og geymt
til notkunar á köldum stað.
Smyrsl eru búin til úr smásöx-
uðum nýjum jurtum eða þurrk-
uðum jurtum og nýju smjöri,
tólg, svínafeiti eða matarolíu
og soöið saman. Best er að
hafa sem mest af jurtunum.
Grösin eru sfðan síuð frá og
smyrslið geymt í lokuðu íláti.
NOKKRAR JURTIR OG
LÆKNINGAMÁTTUR
ÞEIRRA
Baldursbrá:
Blómgast í júlí. Vex í vallendi,
varpeyjum, kaupstöðum, við
bæi, á melum og víðar. Blöðin
takist rétt áður en hún blómg-
ast. Baldursbrá er svitadríf-
andi, hjartastyrkjandi, stillir
flogaveiki og sinateygjur og
örvar tíðir kvenna. Af blómun-
um má búa til te.
Arfi - haugarfi:
Haugarfi er svo að segja land-
læg planta. Hún blómgast allt
sumarið. Fólk er oft í vand-
ræðum með að halda út-
breiðslu hans í skefjum, til
dæmis í blómagörðum og
kartöflugörðum. Arfi er ekki
bara fólki til ama þvi hann
hefur að geyma heilmikinn
lækningamátt, til dæmis við
iðrabólgum og er einnig góður
við lystarleysi. Hægt er að
borða hann ferskan og búa til
seyði úr honum en þá þarf
hann að takast rétt fyrir
blómgun. Kaldur arfabakstur
stillir hita og verk í bólgum og
eyðir þeim.
Maríustakkur
(döggblaöka, maríulumma);
Blómgast í maí-júní. Vex í
blómiendi og graslendi á
mörgum stöðum í öllum lands-
hlutum. Hann verður að takast
fyrir blómgun. Maríustakkur er
græðandi, styrkjandi, góður
við niðurgangi, blóðsótt,
nýrnaveiki og blöðrubólgu.
Reyrgresi:
Reyrgresi vex í runnum, skóg-
lendi og grýttu vallendi víða á
landinu. Jurtin blómgast í júlí
Maríustakkur
og þarf að tínast fyrir þann
tíma. Reyrgresi er hjartastyrkj-
andi, blóðhreinsandi og
þvagdrífandi. Það er gott við
vatnssýki. Ef seyði er soðið
þarf að drekka einn bolla
þrisvar á dag. Ef grasið er soð-
ið í feiti læknar það útbrot. □
Blómalyf Bachs
Dr. Bach skipti lyfjunum sínum 38 í sjö flokka ákveðnu sálarástandi eins og fram kemur í
sem tóku til hvers konár neikvæðs töflunni hér fyrir neðan.
hugarástands. Hvert blóm er notað gegn
Flokksheiti og Neikvætt sálarástand sem lyf fengist er við Flokksheiti og Neikvætt sálarástand sem lyf fengist er við
ÓTTI Klettarós Skelfing, ðfgakenndur ótti eða fát Mimulus Ótti við hið þekkta, feimni Kirsuberjaviður ótti við að brotna saman og litil stjórn á skapsmunum Ösp Ótti við hið óþekkta, kvíði og beygur Rauð kastanía Yfirmáta ótti eða áhyggjur af öðrum ÓÖRYGGI Cerato Skortur á sjálfstrausti, heimska, sífellt leitað ráöa Scleranthus Óákveðni, seinlæti og ójafnvægi Maríuvöndur Þunglyndi af þekktum orsökum, efi og svartsýni Þyrnirunni Vonleysi og örvænting Agnbeyki Efi um eigin getu, þreyta og „mánudagsdnjngi“ Flughafrar Ófullnægja og stefnuleysi ÁHUGALEYSI FYRIR LÍÐANDI STUND Bergsóley Dagdraumar og áhugaleysi, athyglisskortur og veruleikaflótti Geitatoppur Lifað í fortíðinni og haldið í hana, heimþrá Villirós Uppgjöf og sinnuleysi VONLEYSI OG ÖRVÆNTING Lerki Vantrú á sjálfan sig, kvíði og ótti við að mistök muni verða fjötur um fót, minnimáttarkennd Fura Sektartilfinning, sjálfsásökun, tilfinning um að vera einskis virði, láta kenna sér um annarra mistök Álmur Tímabundin tilfinning um að vera að kikna undan ábyrgð Evrópsk kastania öfgakennd angist og eyöileggingarhvöt (ekki þó sjálfseyðandi) Fuglamjólkurjurt Hvers konar áföll og sorg - líkamleg, andleg og tilfinningaleg Víöir Gremja og beiskja Eik Vonleysi vegna þess að illa gengur, strit og streð án sýnilegs ávinnings Villieplatré Tilfinning um að vera óhreinn á líkama og sál, sjálfsóánægja ÖFGAKENND UMHYGGJA FYRIR VELFERÐ ANNARRA Kaffifífill Drottnunargirni, sjálfsmeðaumkun, heimting á athygli Járnurt Yfirmáta ákafi sem veldur álagi og spennu, streita, taugasóstyrkur og espun yfir hvers konar óréttlæti Vínviður Drottnunartilhneiging, ósveigjanleiki, miskunnarleysi og valdheimting Beyki Óþolinmaaói, hroki og gagnrýni á annað fólk „Rock water“ Sjálfsafneitun, sjálfsbæling, langvarandi þjáning vegna ásóknar í ímynd hins fullkomna Olíuviður Örmögnun í kjölfar streitu og andlegrar þreytu Hvít kastanía Þrálátar, lítt eftirsóknarverðar áhyggjur, andleg átök Mustarður Djúpt þunglyndi, drnngi og geðlægð án nokkurrar sjáanlegrar ástæöu Kastaníubrum Tomæmi á þá lexíu sem lífið kennir manni, sífelldar endurtekningar á sömu mistökunum EINMANALEIKI Vatnafjóla Stolt, fálæti, ánægja með að vera einn, yfirlæti eða tómlæti Impatiens óþolinmæði og skapstyggð Beitilyng Of miklar áhyggjur af sjálfum sér, óánægja með að vera einn, slæmur hlustandi OFURNÆMI Agrimonia Kvíði og andleg þjáning að baki djarflegs upplits Centauria Lítill viljastyrkur, óhófleg viðleitni til að gera til hæfis, „gólfþurrku“-tilhneiging, auónotaður Valhnota Meiri háttar breytingar i lifinu (t.d. gelgjuskeið og breytingaskeið), ofurnæmi á sterk, ytri áhrif Kristþyrnir Afbrýðisemi, hatur og tortryggni
Heimild: Bókin um natturulækningar eftir Brian Inglis og Ruth Wast. Útgefandi er löunn.
17.TBL. 1993 VIKAN 31