Vikan - 12.07.1973, Síða 14
Ó\ ÆMIS A I) (; E K I) V ( D
KÓLEKU.
— fcg er á leift til Astraliu, i
heimsúkn til dóttur minnar. Ég
hefi hevrt ah mahur geti átt von
á ah smitast af kóleru þar. Er
hættulegt ah fara þanf»ah?
Ég sagði við frú B.: — Þér
þurfið ekki að óttast að sýkjast
af kóleru i Ástraliu, nema ef
eitthvaö óvenjulegt beri til. Það
er yfirleitt ekki hætta á þvi i
nútima samfélögum. nema að
vatnsból og hreinlætiskerfi fari
alveg úr skorðum.
— Hvernig getur þetta þá orð-
iö aö faraldri?
— Kólera er algeng i vanþró-
uðum löndum. þar sem heilsu-
vernd og hreinlæti er af skorn-
um skammti eöa alls ekki til
staðar. En i þróuðum löndum
stingur kólera ekki niður kolli,
nema þá meðal fólks, sem hefur
verið á ferð um þessi lönd.
drukkið vatn og borðað ávexti
og grænmeti, sem ekki hefur
verið þvegið eða soðið.
SVKLAK.
Fram á siðustu öld komu oft
upp kólerufaraldrar i okkar
hluta af heiminum. Það var
enskur læknir. sem fann þaö út
fyrir um hundrað árum siðan,
að kólerusýklar bárust með
drykkjarvatninu Hann gat þá
stöðvað faraldur i London, með
þvi aö loka fyrir vatnsdælu og
koma þannig i veg fyrir að fólk
leggöi sér til munns vatnið úr
sýktum brunni. Þelta skeði
reyndar aldarfjórðungi áður en
raunveruleg orsök fyrir kóleru
varð kunn.
Hver var orsökin?
— Orsök kólerunnar er sýkill,
sem er i laginu eins og komma i
smásjánni. Sýkillinn sezt að i
görnunum og orsakar niður-
gang. t alvarlegum tilfe'.lum or-
sakarþetta miklar kvalir. mikið
vökvatap úr likamanum. upp-
köst og sjúklingurinn getur fall-
ið i dá.
— Er hægt að la'kna kóleru'l
spurði frú G.
— Já. Fyrst þarf að bæta up
vökvatapið. sagði ég, — og gefa
sjúklingnum fúkalyf, sem á að
ráða við sýkilinn. Flestir sjúk-
lingar ná sér á nokkrum vikum
og læknast þá alveg af þessum
hvimleiða sjúkdómi.
r
FEKOAHÖFT.
Nútirrya heilbrigðisþjónusta
gerir sitt til að hefta utbreiðslu
sjúkdómsins. Ferðamenn, sem
ætla að fara til landa. þar sem
sjúkdómurinn er algengur.
verða að láta spraula sig gegn
honum. Sömuleiðis, ef þeir
þurfa að fara i gegnum þau
lönd. Það verða litil eða engin
áhrif bólusetningunni. Mörg
riki krefjast þess að ferðamenn
sýni vottorð upp á að þeir hafi
látið framkvæma önæmisað-
gerð gegn kóleru. Það er hægt
að fá upplýsingar um það hjá
sendiráðum viðkomandi landa.
Keyndar vita ferðaskrifstofurn-
ar um það lika.
Ég hefi vottorð upp á bólu-
setningu gegn bólusótt, læknir
Er þah eitthvað likt með bólu-
setningarvottorð gegn kóleru?
Já. En bólusetning gegn
bólusótt varir i þrjú ár. en gegn
kóleru aðeins i þrjá mánuði.
Það er nauðsynlegt að
sprauta tvisvar gegn kiileru og
þá með Ijögra vikna fnillibili.
En ef þér hafið ekki tima til að
biða svo lengi. má gefa aðra
sprautuna eftir sjii daga. Þá er
lika vissara að fá þriöju spraut-
una þrem eða fjórum mánuðum
siðar. En ef ónmæmið á að hald-
ast. þá er að minnsta kosti ráð-
legt að fá sprautu eftir sex mán-
uði, til að viðhalda ónæminu.
RlKASTI MAÐUR 1
LEIKHÚSINU
Malcolm Parish hafði erft
hlutabréfin sfn eftir afa sinn,
stofnanda fyrirtækisins. Þá var
Malcolm fertugur að aldri, svo að
gamli maðurinn hafði haft nægan
tima til að meta viðskiptagáfu
hans og stjórnunarhæfileika.
Þegar hann sá, að þessir hæfi-
leikar voru hvergi til staðar, var
hann svo klókur að setja arfinn
undir eftirlit en láta hæfari menn
stjórna fyrirtækinu. Og þessar
ráðstafanir reyndust eiga fullan
rétt á sér. Malcolm dró ekki á
langinn aö sanna spádóma afa
sins.
Hann fór til Evrópu og lifði þar
lifi lúxusflakkara. Evrópu og
Austurlönd fjær áttu sér
menningu, sem honum fannst
fööurland hans, Ameriku, stór-
lega skorta. En á þessum tuttugu
ára flækingi lét hann samt aldrei
hjá liða að hirða ávisanirnar, sem
voru ávöxturinn af menningar-
slysinu I föðurlandi hans.
En nú virtust ferðalögin hafa
glataö öllum töfrum sinum. Hann
var kominn heim — ef þá hin
ópersónulegu óþægindi gistihúss
geta kallazt heimili. < '
íbúðin hans var i turninum og
skrautleg mjög, en skorti þó alla
hlýju. Ég hafði sagt til min gegn
um innanhússimann og hann var
fús aö tala við mig. Hann kom til
dyra, allur hinn vingjamlegasti,
grannvaxinn maður með góðleg
augu og tók fast i hönd mér. Hann
var með rauðleitt-hár og velsnyrt
totuskegg sama litar.
— Gl'eður mig aö kynnast yður,
lögfræöingur, sagði hann og leiddi
mig að stól með höndina
kumpánalega á öxl mér. — Ég las
um yður i morgunblaði. Hræðileg
ákoma, skilst mér. Og orkaði lika
illa á mig. Mig sem talaði viö
manninn bara I gær! Og kunni
strax vel við hann. Prýðilegasti
maður! Kom blátt áfram og viö-
kunnanlega fram. Hann kom til
aö spyrja um frænda sinn, sem
vann áöur hjá mér. Hvaö viljið
þér fá að drekka? Koniak? Viski?
Absint? Nefnið þér bara það sem
þér viljið. Það tekur ekki
augnablik.
— Nei, ekkert, þakka yöur
fyrir, sagði ég.
— Reykja þá? Reyniö þér einn
af þessum. Þeir eru búnir til sér-
staklega handa mér á Kúbu.
Hann bar stóran Havanavindla-
kassa upp að nefinu á mér. —
Takið þér nokkur stykki, lög-
fræöingur. Gerið svo vel. •
Ég valdi einn og stakk honum i
vasa minn. Hann tók sjálfur
annan, sneið af endanum og
kveikti I. Svo blés hann reyknum
ánægjulega út um nasirnar.
Framhald á bls. 44
1 -1 VIKAN 7? TBL.