Menntamál - 01.08.1935, Blaðsíða 6

81
MENNTAMÁL
ir og styrktir lit náms, hvort jafnrétti verði ríkjandi í
þjóðfélagi.
Islenzkt skólakerfi má tetjast öllu yngra en öldin, sem
vér lifum á. Það er vaxið upp af kröfum lífsins og
þörfum liinna síðustu áratuga. Erfðavenjur þurfa ekki
að liindra það, að það verði stakkur sniðinn el'tir þörf-
um þjóðlífsins. Hitt er meir að óttast, að féleysi og
fámenni valdi því, að stakkurinn verði löngum nokk-
uð nærskorinn. Að vísu hafa islenzkir skólar hæði not-
ið þess og goldið, að háskólar og latínuskólar, sem eru
elzlir allra skóla og ihaldssamaslir, liafa haft fullmikit
áhrif á hinn nýrri gróður, bæði um námsefni og náms-
aðferðir. Skólakerfið á ekki að vaxa niðureftir, eftir
gömlum og úreltum erfðavenjum, heldur upp eftir, af
rótum barnafræðslunnar, sem er liinn almenni grund-
völlur. Pýramídinn er byggður neðan frá grunni, en
ekki ofan frá toppinum.
Hin nýrri uppeldisfræði hefir og á síðari timum mót-
að starfsaðferðir margra kennara, og þó ekki sízt barna-
kennara. Þess hefir gætt í skilningi á nemendum, þörf-
um þeirra, vali viðfangsefna og i prófaðferðum. Þessi
hin nýja þróun neðan frá og upp eftir er því örugg-
ari, þar sem vér íslendingar eigum því láni að fagna,
þrátt fyrir margt, sem að kann að vera, að barnafræðsl-
an er hér óskipt og almenn undirstaða alls annars skóla-
náms. En þó er öryggið lilið, enn sem komið er, um
það, að barnafræðslan skili þeim nemendum áfram til
framhaldsnáms, sem helzt eiga skilið að njóta þess.
Og sama iná segja um unglinga- og gagnfræðaskólana,
að lítil trygging er fyrir þvi, að þeir nemendur veljist
iil sérskólanna og hinna æðri skóla, sem þess eru mak-
legir. Er það hvorlveggja, að núverandi próf segja ekki
nógu skýrl til um úrvalið og eins hitt, að engar telj-
andi ráðstafanir eru gerðar um að styrkja þá nem-
endur til framhaldsnáms, sem félausir eru, þó hæfileik-