Menntamál - 01.08.1935, Blaðsíða 32

110
menntamál
h) barnið vill láta segja sér sögur,
i) barnið les,
í) barnið skrifar og semur um eitthvert efni,
j) barnið reiknar o. s. frv.
Auðvitað fara fleiri atriði af þessum oftast saman í einu, en
þó er venjulega eitthvert aðallega ráðandi á hverju þroskaskeiði
barnsins, þangað til síðast að barnið nær allfjölhæfri þekk-
ingu og leikni.
Eg mun nú ieiða hjá mér að ræða hér um þrjú fyrstu atriðin,
vegna þess, að meðferð þeirra efna, sem þar ræðir um, heyra
fremur til annarsstaðar en i þessari grein. Þó má geta þess,
að sálarfræðinga greinir mjög á um það, hvenær börn almennt
fari að skynja ákveðna hluti og greina milli þeirra. Watson
álítur, að börn muni ekki almennt aðgreina hluti né hljóð fyrstu
2—3 vikurnar. Aftur segir hann, að öll ungbörn (nýfædd)
svari vissum ertingum á likama þeirra með ákveðnum hreyf-
ingum. T. d. ef komið sé við ilina með prjóni eða oddmjórri
spýtu, þá spenni það sundur tærnar. Um það, livort barn taki
eðlilegum framförum, segir hann t. d., að sex mánaða barn
eigi að geta haldið höfði og að níu mánaða eigi barnið að vera
farið að skríða á fjórum fótum, ef það skríði á annað borð.
Um þessi aldursstig hafa nú verið gerðar ógrynni rannsókna
og skrifaður fjöldi bóka. Og þó að kennararnir hafi lítið með
börnin að gera á þessum aldri, þá þurfa þeir að sluðla að þvi
eftir megni, að með börnin verði farið frá fyrstu bernsku eftir
fyllstu kröfum barnasálarfræðinnar. Meðferð og uppeldi barn-
anna fyrstu 2—4 árin er ef til vill þýðingarmeiri fyrir barnið
en allt nám barnsins á skólaaldri og reynsla barnsins alla æf-
ina þaðan i frá. Russel tekur svo djúpt í árinni, að hann segir,
að ef til vill sé mesti glæpurinn við barnið sá, að öllum sé
ekki gert að skyldu að ala barnið og uppfræða fyrslu 1—3
árin, eftir ströngum kröfum barnasálarfræðinnar og undir eftir-
liti þar til faglærðra manna.
Það er gömul venja, að líta svo á, að fyrsta uppfræðslan geti
farið að byrja, þegar barnið fer að tala, en bæði Russel og
Watson vilja láta hana byrja, þegar barnið fer að skynja sund-
urgreinda hluli.
Það fyrsta, sem barnið talar, eru einstök orð, sem þá koma
í stað heilla setninga, um það sem barnið vill láta í ljósi. T.
d. segir það: pabba, mamma, sem á að þýða, eg vil koma lil
pabba, eða eg vil að mamma taki mig. Bela, eg vil fá pela o.
s. frv. Þetta þekkja allir, og það virðist auðvelt að svara þessu