Menntamál - 01.08.1935, Síða 27

MENNTAMÁL
105
A. J. Lynch og Jessie Mackinder i London, Amelie Hamaide i
Belgíu og Angelo Patri í New York. Um störf þessara manna
er- til fjöldi bóka á fjölmörgum tungum.
Við íslenzkir barnakennarar getum aldrei nógsamlega hvatt
hver annan, til þess að taka upp merki þessara velgerðamanna
mannkynsins og fylgja dæmi þeirra. Hér hafa aðeins verið nefnd
nöfn frá fjarlægari þjóðum, því að það, sem nær er, þekkja
langtum fleiri. Það verður aldrei nógsamlega hvatt til að fylgjast
með starfi þeirra Sjöholms i Svíþjóð og Sigurd Næsgaard í Dan-
mörku, svo að aðeins séu tvö nöfn nefnd af mörgum.
Hverjar eru svo þær breytingar, sem hin nýja uppeldisstefna
boðar? Þessar breylingar eru aðallega þrenns konar:
í fyrsta lagi: Það verður að uppala barnið allt, likamlega og
andlega. Gamli skólinn hugsaði aðeins um fræðsluna og vitið.
En nýi skólinn leggur einnig höfuðáherzlu á líkamsuppeldið og
á mótun og þjálfun skapgerðarinnar og tilfinningalífsins.
Annars vegar leggur nýi skólinn áherzlu á, að uppeldið og
uppfræðslan sé í sem allra fyllstu samræmi við lífið sjálft. Upp-
fræðslan má á engan hátt verða dauðir bókstafir og þur fræði-
mennska. Hún verður að sameinast andlegum þörfum nemand-
ans og áhugaefnum og vera í órofnu sambandi við lífið og nátt-
úruna.
En þó er þriðja atriðið stórkostlegast og þýðingarmest, og
það er breytt viðhorf uppalandans til barnsins sjálfs. Og þetta
breytta viðhorf er byggt á hinni nýju sálarfræði um barnið,
sem er árangur af margítrekuðum og þaulhugsuðum rannsókn-
um á barninu, eðli þess og vaxtarlögmálum þess, likamlegum
og andlcgum. Og þessí nýja sálarfræði kennir okkur að sjá barn-
ið í nýju ljósi, hún hjálpar okkur til að sjá það sem einstakling,
sem oldcur ber að veita frelsi og sýna tilhlýðilega virðingu, án
þess að gjöra tilraun til að móta það eftir okkar þrönga skiln-
ingi og sérvizku. Ef barnið er óeðlilegt eða erfitt viðureignar,
þá ber okkur að skoða það sem einhvers lconar sjúkdóm i barn-
inu, sem leita þarf lækningar við. En ekki refsa þvi eða beita
við það þvingunaraðferðum, til að fá það til að breyta eftir
okkar vilja.
Þannig leggur uppeldisfræði nútímans kennaranum vandasamt,
fjölþætt verk á herðar. Því að hvert einstakt barn verður hon-
um sérstakt vandamál og úrlausnarefni, sem hann leitast við að
leysa eftir nákvæma rannsókn á barninu sjálfu, viðfangsefnum
þess, umhverfi þess, foreldrum þess og heimili. Hér dugar ekki
fyrir uppalandann, að gripa til hins handhæga meðals, refsing-