Menntamál - 01.08.1935, Blaðsíða 46

124
MENN'J'AMÁL
sem þá var sýnt hér á kvikmyndum, og þarf raunar engra vitna
við um áhrif og bölvun þvílíkra mynda.“
Þetta er rétt mælt og einarðlega. Kemur þessi skoðun Hjör-
vars heim við skoðun þá, sem eg hefi látið í ljós í Barnavernd-
arnefnd Reykjavíkui-, á kennarafundum og innan nefndar presta
og kennara. Og enn kemur sama skoðun fram í ágætum grein-
mn, sem Gunnar kennari Magnúss hefir ritað um skaðleg áhrif
ljótra kvikmynda á börn og unglinga.
Vitanlega vei-ður ekki komist lijá því, að börn og unglingar
sjái og heyri ýmislegt ljótt. En kvikmyndunum fylgja þeir töfr-
ar, að fljótt lærist það, sem þær bregða upp fyrir vitund áhorf-
enda.
Unglingar eru sólgnir í að leika athafnir fullorðna fólksins,
og þyrftu athafnir þess að vera fyrirmynd, sem leika mætti og
lifa eftir. Hvert haldi þér, að börnum, unglingum og æskumönn-
um sé hollara að kynnast fróðleik, fegurð og list, en þjófnaði,
mannvígum og lauslæti? Ekki verður deilt um svarið. Kvik-
myndir í öllum svonefndum menningai’löndum jarðarinnar færa
þjóðunum mikinn fróðleik, dýrmæta fegurð og margbreytta list.
En mannvinir og umbótamenn vilja þetta ágæti óblandað, sora-
laust. Mannkynið er ekki eins fullkomið og það ætti að vera.
Þvi kemur illa saman. Úlfúðin og yfirganguriun hafa of víða
völdin. Það er mikið til af vandræðafólki á jörðu þessari. Og
þess vegna er ekki að undra, þótt til verði vandræðabörn, sem
hvorki tjónkast við heima eða í skólum. Nú er farið að kalla
vandræðabörnin vangæf börn, og þykir það mýkra í munni og
meiða síður. Hver eru nú einkenni þessara svokölluðu vand-
ræðabarna?
Þau eru þessi: Börnin eru uppstökk, ófyrirleitin, svörul, hrekkj-
ólt, ófróm, skemmdagjörn og ósannsögul. Þau berja önnur börn
og jafnvel fullorðið fólk, ef orði hallar.
Allur1 þessi vanþroski er auðvitað á mismunandi stigi hjá börn-
um þessum, og orsakir vanþroskans og uppeldisleysisins eru fjöl-
margar og harla ólíkar. Hnupl, ósannsögli og fleiri ókostir barna
eiga oft rætur að rekja til uppeldis, sem var öðruvísi en það
átti að vera, beint eða óbeint. Það kemur fyrir, að börn neyð-
ast til að segja ósatt. Þau geta gripið lil þess að kaupa sig und-
an ávítum eða hegningu með ósannindum. Einnig geta þau tekið
fyrir að hnupla af þörf eða ef þau eru eggjuð á það. Öðru hvoru
gera þau þetta hvorttveggja af hermifýsn. Og enn geta þau framið
hvort tveggja af fávísi. Þau líta á allt umhverfi sitt öðrum aug-
um og af annari sjónarhæð en fullorðna fólkið. —