Menntamál - 01.10.1949, Side 8

66
MENNTAMÁL
móðurmálsins. Má það teljast léleg útkoma eftir 60 ára
námsiðkanir, þó að þær hafi verið í molum með köflum.
En hvers vegna er útkoman ekki betri en þetta?
Algengt mun það vera, að léleg útkoma eða árangur af
fræðslu og notkun fræðslugagna sé að einhverju leyti sök
þeirra sjálfra, er við námið fást. Svo mun og einnig hér.
Um það ræði ég ekki. En með því að hér er einkum um
sjálfsnám að ræða sem framhald af undirstöðufræðslu í
Möðruvallaskóla á árunum 1893—’95, verður hér rætt um
nokkur stafsetningaratriði með hliðsjón af fræðslugögn-
um þeim, sem ég hefi notað, og þó einkum þau af þeim,
sem núgildandi stafsetning er miðuð við. — Ætlast ég til
að spurningunni hér á undan verði óbeinlínis svarað í eftir-
farandi athugasemdum.
Fræðslugögnin, sem nefnd voru, eru einkum þessi: Mál-
fræði Björns Guðfinnssonar háskólakennara og barna-
skólabækurnar, sem sniðnar eru eftir henni, Ritreglur eftir
Freystein Gunnarsson skólastjóra, Stafstningarreglur eft-
ir Halldór Halldórsson menntaskólakennara og Kennslubók
í stafsetningu eftir Árna Þórðarson og Gunnar Guðmunds-
son. Þá eru einnig stafsetningarorðabækur Fr. G. og H. H.
og Réttritunaræfingar Friðriks H.jartar.
Allar þessar bækur eru að meiru eða minna leyti fræðslu-
gögn, sem rithátt móðurmálsins ber að miða við. Finnst
og margt í þeim, sem kemur að góðu gagni í þeim efnum.
— En hitt er líka margt, sem vafasamt verður, hversu
rita skal, þó að leitað sé til bókanna. Verða hér síðar sýnd
nokkur dæmi þess.
Fyrst vil ég þó minnast á ritgerð eftir Magnús Finn-
bogason menntaskólakennara um stafsetningu móðurmáls-
ins. Er hún ein af fjórum ritgerðum um íslenzkt mál, sem
prentaðar voru í sérstökum bæklingi árið 1941. — Höf-
undurinn ræðir þar um þau undirstöðuatriði, sem stafsetn-
ing íslenzkunnar hefir verið miðuð við langan aldur,
þau að miða ritháttinn bæði við stofna orðanna og