Menntamál - 01.10.1949, Blaðsíða 25

MENNTAMÁL
83
verðar dygðir eru. Og það er ómetanlegt, að þau uppgötvi
þetta sjálf. Öll börn hafa andstyggð á beinum siðaprédik-
unum og þær ganga að jafnaði ekki frekar í þau en vatni
sé stökkt á gæs, en ef þau komast sjálf að raun um, hvers
virði dygðirnar eru, munu þau ef til vill temja sér þær með
eðlilegu móti.
IV. Kennslugögnin. Rétt er að nota myndir og hluti
að svo miklu leyti sem auðið er við kennsluna jafnt í æf-
ingagreinunum sem lesgreinunum.
Margra ára starf mitt í sérskóla bæði við kennslu og
skólastjórn hefur fært mér heim sanninn um það, að alltof
litlum tíma er að jafnaði varið til að innræta grundvallar-
atriðin. 1 reikningi til að mynda er ráðizt í það að læra
töflu í gríð og erg. Slíkt krefst sannarlega ætíð mikillar
þjálfunar og verður oft andlaust stagl innantómra orða.
Börnin hafa enga hugmynd um þann veruleika, sem fólginn
er í tölunum. í stað þess ætti börnunum að gefast kostur
á að bera saman hluti, finna mismun, meta stærðir, lengdir
og þunga, kaupa og selja og yfirleitt að fást við hluti. Nú
sést helzt ekki annað notað til sýnikennslu í reikningi en
fingur og kúlur á vír. Manni verður á að spyrja: Hafa þá
María Montessori og Ovide Decroly til einskis lifað?
Að jafnaði tekst að temja sérskólabörnunum nokkra
tækni í reikningi, en þegar þau eiga að fara að beita þessari
kunnáttu við hagnýt viðfangsefni, fer oftast nær allt út
um þúfur. Ég var fyrir skemmstu vitni að því, sem hér
segir: Kennslukona, sem var mjög duglegur reikningskenn-
ari, hafði kennt börnunum þessa þulu: ,,Þegar eitthvað
stækkar eða hækkar á ég að margfalda. Þegar eitthvað
smækkar eða fækkar, á ég að deila.“ Þegar eitt barnanna
í 12 ára deild hafði lesið upp dæmi, horfði kennslukonan
vingjarnlegum rannsóknaraugum á það og spurði: Stækkar
það eða smækkar? Einstöku barn gat svarað rétt (þó gátu
þau ekki farið með töfraformálann), en önnur rugluðust
svo algerlega, að þau gátu ekki sagt orð af viti. Þessi sömu