Menntamál - 01.10.1949, Page 9

MENNTAMÁL
67
framburð þeirra. Síðan er einkum dvalið við samanburð á
stafsetningarreglum frá árinu 1918 og núgildandi reglum
um sama efni. Aðalmunurinn er sá, að nú skal rita é fyrir
je og í öðru lagi miða rithátt meira við orðstofna en áður.
Gætir þess einkum um tvöföldun samhljóða, þar sem tveir
eru í stofni, þó að eigi heyrist nema einn í venjulegum
framburði, svo sem hollt af hollur, en holt af holur. Sama
gildir um notkun z. Hana skal nú rita í miklu fleiri orð-
myndum en áður í stað ds, ðs og ts, þar sem s eitt heyrist
í framburði.
1 ritgerð þessari gerir M. F. grein fyrir því, hversu al-
mennt nýju reglunum sé fylgt í rithætti. Vonar hann, að
innan skamms náist það æskilega takmark, að allir íslend-
ingar riti orð móðurmálsins á sama veg, og gerir tillögur
um, að efld sé sóknin að því marki.
Á hinn bóginn telur einn helzti fræðimaðurinn og fræð-
arinn í þessum efnum (B. Guðf.), að enn ríki „ófremdar-
ástand“ í stafsetningu málsins. Hafa þó nýju reglurnar
verið í gildi um tvo áratugi, og nokkrar kennslubækur, og
að mörgu leyti góðar, verið gefnar út til fræðslu um staf-
setninguna. Eru þær helztu nefndar hér að framan.
Mér skilst, að áðurnefnd ummæli B. Guðf. hafi við rök
að styðjast. Ég hefi veitt því eítirtekt, að stafsetning
margra orða er mjög á reiki, jafnvel hjá ýmsum, sem í að-
alatriðum fylgja núgildandi stafsetningarreglum. Miða
ég aðeins við það, sem sést í blöðum og bókum.
Þetta bendir eigi til þess, að von sé um fullt samræmi í
stafsetningu í náinni framtíð. Til þess eru óefað ýmsar
ástæður. Ég tek aðeins eina þeirra til athugunar. — Hún er
sú, að mér skilst, að grundvöllurinn til reglulega sam-
ræmdrar stafsetningar sé illa lagður í áðurnefndum
fræðslugögnum (bókunum, sem þó eru að mörgu leyti skýr-
ar og góðar).
Reglurnar um é og tvöföldun samhljóða læt ég þó að
mestu óáreittar. Má þó finna dæmi þess, að eigi sé ljóst,