Menntamál - 01.10.1949, Blaðsíða 17

MENNTAMÁL
75
auðvelda stafsetningu málsins að mun. En ef samt sem
áður skyldi miða ritháttinn við stofna orða og skrifa d,
ð og t á undan s og rita t. d. vondska, gæðska og vitska,
þá skilst mér það lítt til bóta.
Sams konar vandkvæði og við notkun z eru einnig í mið-
mynd sagna með s eða ss á undan t í stofni. Þá skal rita
t. d. hann hefir festst, þeir hafa hresstst og þau hafa
kysstst. Þetta st í endingu ritháttar þessara orða heyrist
vart í framburði. Þarf sérstaka aðgæzlu til að fara hér
rétt með samkvæmt reglunum. Skilst mér, að hér vera um
þau sker að ræða, sem bezt sé að sigla fram hjá, þ. e. a.
s. sneiða hjá orðmyndum þessum og umrita hugtakið, sem
í þeim felst.
Læt ég svo útrætt um z-una. Því skal aðeins bætt við, að
auðvelda ritháttinn með takmörkun á notkun z. Hvernig
verður markalínan dregin þannig, að vel fari?
5. Um fimmta atriðið skal ég ekki vera langorður. Vil
ég þó sýna, hvað ég á við með því að nefna „ófullnægjandi
skýringar".
Það kemur oft fyrir, að þó aðalmynd orðs sé ekki vand-
rituð, þá geta sumar beygingarmyndir þess verið það.
Stafsetningarorðabækurnar sýna ýmsar þessar myndir,
en ekki nógu margar.
Vafasöm orð um rithátt koma fyrir í orðatiltækjum Að
bjóða birginn, að vinna fyrir gýg, að eitthvað sé á seyði.
Hér veltur á því, hvort rita skal i eða y, i eða ý, ei eða ey.
Með hliðsjón af orðabókunum rita ég þau svona. En þó
virðist hér einhver vafi á. Hann þarf að hverfa, og staf-
setningin að verða ákveðin. Að eitthvað sé við líði, þ. e.
haldist við, er mér óljóst hvernig rita skal (í eða ý?)
Sum orð eru til í tveimur myndum, svo sem afrétt og
afréttur, þrýsting og þrýstingur. Orðabækurnar sýna báð-
ar myndir orðanna, en ákveða ekki, hvora fremur beri að
nota. Þrýsting og þrýstingur eru sitt í hvoru kyni, en vafi
virðist á um kyn orðsins afréttur. Mun þó eiga að vera