Menntamál - 01.10.1953, Page 27

MENNTAMÁL
93
Fræðslulöggjöf og skólahald,
( Ú tvarpserindi.)
Miklar umræður hafa farið fram um skólamál að und-
anförnu bæði í blöðum og útvarpi. 1 þessum umræðum
hefur þess mjög- gætt, að menn hafa skellt skuldinni á
fræðslulögin um flest það, sem þeir hafa talið fara aflaga
í þessum málum og það oftlega með vafasömum rökum.
Af þessum ástæðum er ekki úr vegi, að skýrt sé fyrir
mönnum, hverjar voru hinar helztu breytingar, sem
fræðslulöggjöfin fól í sér, og hvaða rök lágu til þeirra,
því að ,,það, sem almenningsheillum viðkemur, á að vera
öllum kunnugt", eins og segir í skýrslu Bessastaðaskóla.
En áður en ég sný mér að því efni, ætla ég að fara nokk-
urum orðum um hlutverk skóla í nútímaþjóðfélagi.
SKÖLI OG ÞJÓÐFÉLAG.
Ekki er óalgengt að heyra talað um skólana sem byrði
á þjóðfélaginu og þá, sem við þá vinna, sem hálfgerða eða
algerða ómaga á framleiðslunni. Svo er skilningi margra
manna farið á málefnum þjóðfélagsins. Það þarf þó eng-
um að dyljast, að hér hefði aldrei risið upp nútímaþjóð-
félag, ef starf skólanna hefði ekki komið til, og það mundi
hrynja í rúst á skömmum tíma, ef almennt skólahald
legðist niður. Þær eru ekki orðnar ýkja margar þær starfs-
greinar, sem stundaðar verða af fólki, sem engrar skóla-
fræðslu hefur notið. Hvernig yrði þá háttað siglingum,
verzlun, póst- og símaþjónustu, iðnaði og hvers konar vél-
tækni, svo að fátt eitt sé nefnt? Við vitum vel, að þær
þjóðir, sem mesta rækt hafa lagt við skóla sína, hafa ekki
komizt skemmst í atvinnumálum, þótt ýmsir haldi, að skól-