Menntamál - 01.12.1957, Síða 36

226
MENNTAMÁL
veiki og uppræta afbrotahneigð, ef unnt er að grafast
fyrir orsakir í tæka tíð og beita viðeigandi ráðstöfunum.
Er það og ekki síður mannúðarskylda að leitast við að lina
andlegar þjáningar en líkamlegar og raunar því fremur,
sem andlegar veilur bitna ef til vill enn meira á samvistar-
mönnum en þorri líkamlegra sjúkdóma og valda oft mik-
illi óhamingju. Sem dæmi um, í hverju andlegar veilur
geta birzt, má nefna eftirfarandi, og verður þá að hafa
í huga, að sumt af því, sem talið er, getur verið eðlilegt
innan tiltekinna takmarka: feimni, dagdraumar, einangr-
unarhneigð, ofurviðkvæmni, ásækinn kvíði, hræðsla án
raunverulegrar ástæðu, ímyndunarveiki, þ. e. ótti við
ímyndaða sjúkdóma, þrásæknar hugmyndir og athafnir,
ofursamvizkusemi, einþykkni, ofstopi, hnupl, ósannindi,
ólund, illgirni, grimmd, skemmdarhneigð, misþyrmingar,
flækingur, skrópar, kynferðilegur ólifnaður, stam, nagla-
nag, ósjálfráðir kippir og eirðarleysi, skortur á einbeit-
ingu og athygli o. s. frv. Mikil nauðsyn er á því, að komið
verði hér á stofn geðverndarstarfsemi, t. d. við Heilsu-
verndarstöð Reykjavíkur, enda er til þess heimild í núgild-
andi heilsuverndarlögum. Þó að slík starfsemi sé staðsett
í Reykjavík, getur hún eigi að síður orðið skólum úti á
landi að miklu liði, ef nægilegu starfsliði er á að skipa,
með því að fá í hendur greinagóðar upplýsingar um nem-
endur, sem á slíkri hjálp þurfa að halda.
Nauðsynlegt er, að læknar hafi meira eftirlit en verið
hefur með námskröfum skóla og heildarvinnutíma nem-
enda. Með því að leikni og kunnátta í námsgreinum er að
kalla eini mælanlegi árangur skólavistar, hart er að skól-
um gengið í því efni, bæði af aðstandendum og öðrum, og
sá skóli mest metinn, sem fastast gengur eftir, er varla
að undra, þótt það sitji í fyrirrúmi að koma sem mestum
fróðleik í nemendur, en út undan verði aðrir þættir í hlut-
verki skóla, sem ekki er þó minna um vert. Ekki munu