Menntamál - 01.12.1957, Síða 98

288
MENNTAMÁL
greinar. Eftir menntagildi sínu — ekki þekkingarmagni
— eiga fögin í samstæðunni að veita heildarmenntun og
sjálfstæði í vinnubrögðum og dómgreind. Tónlist, mynd-
list, verknám, félagsfræði eru hlutgeng fög til kjörs. Auk
þessara kjörfaga eru móðurmálið, stærðfræði og eitt nú-
tímamál (og svo að sjálfsögðu leikfimi) skyldufög, svo-
nefndur „kjarni“, verði þau ekki fyrir valinu hvort sem
er. Að auki er mergur skólabótarinnar svokölluð sam-
kennsla, þar sem bekkurinn allur og sem flestir kennarar
koma saman til að ræða og vinna úr ákveðnum efnum,
til dæmis: friður, bylting, samfélag og þjóðfélag, maður-
inn og tæknin o. s. frv., og hefur þá hvert fag af sínu
ágæti nokkuð fram að leggja. Að öðru leyti er ekki kennt
í „bekkjum“. Kennslubækur tíðkast ekki. Aftur á móti er
stórt skólabókasafn nauðsynlegur grundvöllur allrar
vinnu. Sigurður Magnússon hefur lýst þessum skóla all-
nákvæmlega í Heimili og skóla, og vísast því til þess, sem
þar er gerr frá sagt.
Nú er ekki til neins að beita skyndilega nútímaaðferð-
um í lærdómsdeild með brottfalli faga, kennslubóka og
námsskyldu, ef grundvöllurinn fyrir sjálfstæðum vinnu-
brögðum er ekki lagður langtum fyrr. Hornsteinninn fyrir
allri skólabótastarfsemi er, að börnin séu á öllum stigum
ávallt á námsstigi, sem þeim hæfir. Reynsla er fengin
fyrir því, að prófin á kynþroskaaldrinum gefa mjög ranga
mynd af endanlegum hæfileikum barnsins. Frá sjöunda
skólaári er því möguleiki til að skipta um skóladeildir í
samráði við foreldra og kennara: bóknámsdeild, verk-
námsdeild, miðskóladeild, framhaldsdeild barnaskóla
starfa samhliða án bekkjargreiningar, en með fagagrein-
ingu í vissum einkennandi fögum — móðurmáli. stærð-
fræði, erlendum málum. Eftir þroska og hæfileikum má
svo færa milli deilda til endaðs tíunda skólaárs, engar
próftilviljanir fá skert möguleika barnsins né heldur, og
það skyldi ógleymt, þjakað kennarann. Sjálfstæð vinnu-