Menntamál - 01.12.1962, Page 31

MENNTAMAL
245
mæli í raun og veru það sem því er ætlað að mæla. Hvað
greindarpróf varðar rekumst við hér á fyrsta vandann,
nefnilega þann að skýrgreining hugtaksins greind er eng-
an veginn fastmótuð, heldur allmjög á reiki. í flestum
greindarprófum hefur verið reynt að leysa þennan vanda
á eftirfarandi hátt. Prófin eru samsett úr fjöldamörgum
verkefnum, öllum talsvert ólíkum. Byggist það á þeirri
tilgátu, að greind mannsins sé samansett úr talsvert mörg-
um þáttum. Rannsóknir hafa ennfremur sýnt, að allgóð
samsvörun er á milli þessara þátta, þ. e. ef einn er vel
þroskaður eru hinir það einnig. Á sama hátt eru prófin
þannig úr garði gerð, að samsvörun verði milli lausna á
verkefnum þess. Þessi samsvörun er nefnd fylgni. Fylgn-
in er mæld talfræðilega (fylgnitala). Fullkomin samsvör-
un er táknuð með tölunni -f-1, algjörð neikvæð samsvörun
með -i-1. Til þess að prófið sé talið nothæft má fylgnitala
hinna einstöku þátta þess ekki vera undir 0.50. Þó að búið
sé nú að leysa þennan vanda á viðunandi hátt, er ýmislegt
fleira að athuga í sambandi við greindarpróf. Það þarf
t. d. að vera áreiðanlegt. Áreiðanleiki prófsins er kann-
aður með ýmsu móti og skulu hér nefndar helztu aðferðir:
1) Með því að skipta prófinu í tvo hluta, prófa með því
þannig og rannsaka hver fylgni verður milli hinna tveggja
hluta. 2) Með því að bera niðurstöður úr tilteknu próf-
kerfi saman við niðurstöður úr öðru prófkerfi og reikna
út fylgni þeirra. 3) Með því að prófa sömu einstaklinga
eða hópa oftar en einu sinni með sama prófinu og bera
saman niðurstöður hinna ýmsu prófana. 4) Með því að
bera prófið saman við námsárangur í ýmsum greinum.
Þá er ótalið síðasta vandamálið, sem lengi hefur reynzt
þungt í skauti. Til þess að útskýra eðli þess má taka dæmi.
Segjum að Bandaríkjamenn búi til próf og í því sé eitt
verkefnið, að sýnd er mynd af bandaríska fánanum og
hinn prófaði beðinn að segja af hverju myndin sé. Ef
nota á prófið á íslandi, er auðsætt að nota verður mynd