Menntamál - 01.12.1962, Blaðsíða 69

MENNTAMÁL
283
kínverskan dreng og las um Jónas Alströmer. Ég hef ekki
fylgt áætlun minni.
Rannsókn nemenda á sinni eigin frammistöðu getur ver-
ið og á að vera með ýmsum hætti og hefur tvímælalaust
þroskandi áhrif. Stutt ritgerð um það, á hvern hátt þeir
unnu að verkefni sínu og hvernig þeim geðjast að því að
vinna á þennan hátt, er jafnan æskileg, bæði fyrir kennara
og nemendur.
Hin félagslega reynsla og sú samábyrgðarkrafa, sem er
henni tengd, nær vitaskuld ekki aðeins til hinna starf-
rænu viðfangsefna. í rauninni er hún miklu fremur tengd
samskiptunum við félagana. f kaflanum Hvernig byrjum
við, eru dregin fram dæmi um vandamál, sem jafnan koma
fyrir í byrjun: að hlaupa ekki um og ýta frá sér, að hrifsa
ekki til sín svo margar skemmtilegar bækur, að hin fái
ekki neitt, að ganga hljóðlega og með gætni um stofuna, svo
að þeir, sem eru að vinna, fái að gera það í friði, að tala
lágt, svo að enginn valdi truflun.
Mikinn fjölda hagnýtra, félagslegra viðfangsefna verð-
ur að leysa, og við þá reynslu fá nemendurnir nýjan
skilning á þeim gagnkvæmu skyldum, sem þeim ber að
rækja hver við annan.
Þroski og skilningur nemendanna þróast frá hinum ein-
földu, áþreifanlegu dæmum: reglu (ekki ryðjast áfram
eða tala hátt) og tillitsemi við félagana varðandi heimildir
og efni, (t. d. skemmtilegar og fróðlegar bækur) upp í há-
þróað félagslegt samstarf, svo sem samhjálp félaganna,
félagagagnrýni og sjálfsgagnrýni.
Félagagagnrýni er venjulega upphafið á þessu sam-
bandi (andsvör gegn hávaða og ruddahætti), en hún er leidd
af hinum félagslegu aðstæðum (kröfum hópfélaganna, ár-
angri hinna ýmsu hópa, eins og hann birtist í vinnubókun-
um o. fl., athugun á eigin frammistöðu sem hluta af
frammistöðu bekkjarins, meðan frásögnin fer fram o. s.