Æskan - 01.02.1974, Blaðsíða 63

Geimfarar lúta sömu lögmál-
Bók á hverri um og annað fólk: þeir geta ekki lifað án andrúmslofts. Það Hugleiðing
mfnútu er að visu tæknilegur möguleiki, að þeir flytji með sér súrefni í hylkjum á lengri ferðalögum, um nútímann
Á hverri einustu mínútu kemur ein-
hvers staðar í veröldnni út ný bók, og
samanlagt upplag þeirra bóka, sem
Sefnar eru út í öllum heiminum á ári,
er um það bil átta milljarðar. Þrátt fyrir
Þessar háu tölur er þó eftirspurn eftir
bókum í heiminum hvergi nærri full-
n®9t. Samkvæmt því, sem sérfræðingar
Vísinda- og menningarmálastofnunar
Sameinuðu þjóðanna, UNESCO, segja,
Þá er skortur á bókum í tveimur þriðju
hlutum heimsins.
Fjórar af hverjum fimm bókum, sem
ut koma, eru gefnar út í þróuðu lönd-
unum, og hlutur þróunarlandanna í
hókaútgáfunni fer heldur minnkandi.
Árið 1950 var það þannig, að um 24
at hundraði allra bóka komu út í Suður-
Ameríku, Afríku og Asiu (Japan ekki
meðtalið), en árið 1970 var hliðstæð tala
^omin niður í 19 af hundraði, og það
Þrátt fyrir mikla fjölgun íbúa allra landa
' Þessum álfum á þessu tuttugu ára
skeiði.
Einkum er þetta alvarlegt vandamál
aö sögn sérfræðinga UNESCO, þar sem
hætt menntun í mörgum þessara landa
hefur valdið aukinni sókn í bækur, les-
efni og hvers kyns prentaðan fróðleik,
sem er ekki fyrir hendi nema að mjög
aukinn farangursþunga, sem
aftur krefst meira brennsluefn-
is. Þess vegna hafa visinda-
menn leitað fyrir sér um að-
ferðir til súrefnisframleiðslu
meðan á ferðinni stendur. Þeir
hafa gert tilraunir með þörunga
með góðum árangri. Þörungar
eru lágþróaður jurtagróður, oft
þráðlaga, sem lifir í vatni. Séu
þörungarnir látnir verða fyrir
áhrifum Ijóss, geta þeir framleitt
meira en 200-falda fyrirferð sína
af súrefni. Fáein hundruð lítra
af vatni, mettuðu þörungum,
mundu nægja til að sjá um það
bil 100 mönnum fyrir nægilegu
súrefni á ferðalaginu. Þörungar
eru einnig mjög auðugir af
fjörefnum og eggjahvítuefnum,
og þar sem þeir tímgast mjög
ört, liggur nærri að hagnýta þá
líka til framleiðslu næringarefna,
þótt menn geti auðvitað ekki
lifað af þörungum einum sam-
an.
Hvaðan fá
geimfarar
andrúmsloft?
Pólkið þyrptist út að kofanum. Garðurinn blómstraði fegurri en nokkru sinni
°9 gamla konan gekk um í skikkju og með háan gamaldags hatt á kollin-
Urn- Slíkur búningur var notaður I héraðinu, sem hún var alln upp i, en fólklð
1 horginni hafði aldrei séð önnur eins föt. Allir héldu, að hún væri norn.
..Myrðum hana! Rífum húsið!" öskraði mannfjöldinn, og konan gekk til
Þeirra. Hún kastaði af sér skikkjunni og tók af sér hattinn, og þá stóð framml
fyrir Þeim glæsileg konungsdóttlr.
..Letingjarnir ykkar,“ sagði hún. „Ég sendi gömlu fóstruna mlna hingað, þvl
að hún átti að komast að því, hvers vegna þið þörfnuðust alltaf svo mikillar
aðstoðar. Hún hefur sagt mér allt af létta, og ég ætla að tilkynna ykkur, hver
refsingin verður. Þið eigið að vinna af öllu þreki ykkar, því að þið haflð verið
sv° löt, og nú er tími til kominn, að þið farið að vinna af fullum kraftl. Þið
ai9‘ð að aðstoða sjávarþorpin, sem hafið flæddi yfir. Nú koma menn, sem
enna ykkur að vinna!“
^að reyndist líka rétt, en íbúamir voru orðnir svo lelðir á letl slnni, að þelr
°ku að vinna hörðum höndum, og innan skamms skildist þeim, að þetta var
ekki refsing, heidur gjöf — er þeim var kennt að vera iðnir.
Það má segja að mannkindin sé á góðri
leið með að verða að vél. Tæknin er orðin
svo mikil, að maðurinn kemst ekki yfir að
hugsa. Manni blöskrar bara að sjá allar
þessar nýjungar. Fólk er orðið svo skrýtið
af allri þessari tækni. Allir eru alltaf að
flýta sér, eiginlega út af engu.
Ég hef tekið eftir þvi, að ef maður
nokkur sezt niður til að hvíla sig rétt við
fjölfarna götu, þá er gónt á hann eins og
hann væri skrýtinn. Hann er álitinn skrýt-
inn vegna þess að ahnenningur er ekki
alveg eins, hann sezt ckki niður.
Eins og ég sagði i upphafi, þá er mann-
kindin á góðri ieið með að verða að vél.
Staðreyndin er sú, að jiað eru bara tölvur,
sem sjá um altt, maðurinn þarf bara að
smyrja tölvuna.
Ég efa það ekki að mörgum þykir það
gott að hafa þægindi. En ég tel Jiað alveg
óþarfa að t. d. Jiriggja manna fjölskylda
skuli búa i stórri villu. Með nútiinanum
skjóta upp kollinum ýmis vandam,ál, t. d.
eiturlyf, afbrot og flciri glæpir. Og ekki
má gleyma menguninni. Viðast livar er hún
búin að spilla umhverfi og öðru. Maðurinn
er auðsjáanlega búinn að eitra fyrir sér,
og ]>að á skömmum tinia. Ekki er gott að
hugsa fram i framtiðina. Ekki beint falleg
liugsun. Ég mundi áætla að mannkynið
eigi eftir að lifa um ]>að bil 5—8 hundruð
ár frá árinu i dag. Allir vita að nú er
strið i Viet-Nam. Hernaðaraðgerðir eru
árangurslausar. Það mætti segja að höfuð-
paurar ]>essa striðs séu eins og litlir krakk-
ar, sem eru hræddir hvor við annan.
Mannkindin er mjög forvitin. Og einnig
er maðurinn metnaðargjarn. Hann hefur
náð þeim tilgangi að geta lent á tunglinu
sjálfu, en það er ekki nóg. Hann vill lenda
á Mars. Hvor hann getur það, veit ég ekki,
en mér finnst alveg nóg að vera hér á
kúlunni okkar. Maðurinn hefur cinnig
verið að fikta við kjarnorkuvopn, gercyð-
ingarvopn, og hefur hann notað hið fyrr-
nefnda.
Ég hef hér sagt frá skoðun minni á nú-
timanum. Á honum hef ég ekki beint mikl-
ar mætur. Við lifum á tímum og öld fram-
fara, velferðar, spillingar og mengunar.
Timi Dagsson,
13 ára.
61