Æskan - 01.07.1978, Blaðsíða 8

HVER FANN UPP:
GRAMMÓ-
FÓNINN?
Fáar uppgötvanir hafa vakið eins
mikla furðu og hrifningu og hljóðritinn
eða grammófónninn, sem að vísu var
kallaður fónógraf í upphafi tilveru
sinnar. Það var Thomas Alva Edison
sem gerði þessa uppgötvun árið
1877, og það furðulegasta er, að
honum tókst að ráða gátuna undir
eins í fyrstu atrennu. Hann hafði gert
drög að svona vél og falið einum að-
stoðarmanni sínum að smíða hana,
en bjóst ekki við miklum árangri af
þessari fyrstu tilraun, og bjóst ekki við
neinu, er hann talaði barnavísuna
,,Mary had a little lamb" inn í vélina.

Edison á vinnustofu sinni.
En þegar hann breytti svo til og lét
vélina spila talið, komu orðin
fram, Edison og mönnum hans til
mikillar undrunar. Fór hann nú með
fónógrafinn til New York, tók hann
með sér til ritstjóra eins stórblaðsins
og setti hann fyrir framan hann og
setti vélina í gang. „Góðan daginn,"
sagði vélin, „hvernig líst yöur á fónó-
grafinn?" Komst nú allt í uppnám á
blaðinu og gengu hinar mestu furðu-
sögur um Edison um alla veröldina.
Var sagt að hann hefði selt sig stóru
auðfélagi, sem borgaði honum að
vísu mikið kaup en héldi vörð um
hann dag og nótt. Og í hvert skipti
horfinn. Nú tók Óli að lækka flugið, hann seig hægt niður og lenti brátt í mjúkU
dökku grasi. Svona gras hafði hann aldrei séð áður, það var blásvart. Honum
leið vel, og þó var hann hátt uppi enn, á hæð við skógartrén, en engin leið virt'3
liggja niður af þessari þúfu.
Nú var honum runnin reiðin, og hræddur var hann ekki. Óli óttaðist aðein5
heimalninginn. En undarlegt var að sitja svona hátt uppi.
Hann tók eitt skref og ætlaði að reyna að gægjast fram af, en bá fann hann;
að öll þúfan tók að hreyfast og hann heyrði dauft muldur einhvers staðar
henni, en það varð sterkara og hljómaði brátt um allan skóginn eins og þruma
Það er lús að skríða á hausnum á mér! Það er lús að skríða á hausnum á me
Jarðhræringarnar urðu meiri og meiri og Óli ríghélt sér í svörtu stráin. Allt
einu fann Óli, að skógarhrísla snerti hann, en svo fjarlægðist þúfan a
trjátopþana.
Næst þegar trjátopparnir nálguðust, bjó Óli sig undir stökk. Nú — hann gr
dauðahaldi í eina greinina og fæturnir svifu í lausu lofti um stund, en svo 9
hann sveiflað þeim utan um greinina. Og það mátti heldur ekki seinna vera, P
að í sama bili sá hann hvar kafloðin risahönd seildist upp á þúfuna og tók a
klóra og rífa í svörtu stráin. Þá varð Óli hræddur.
Hann sá nú, að hann hafði ekki verið staddur á neinni þúfu, heldur á hausn
um á svarthærðu trölli, jú, og þarna var annað og þarna eitt — allur skógurinn
var fullur af tröllum!
Allt í einu fóru nefin á tröllunum að lengjast, og þau teygðust um al
skóginn og leituðu.
Skrýtið, en mér fannst vera mannaþefur, sögðu öll tröllin í einu, en þars
þau fundu engan manninn drógust nefin saman aftur, og svo sofnuðu þau ^
Þegar hroturnar voru orðnar djúpar og miklar, fór Óli að klifra niðor ^
greininni. Ó, hvað það var dásamlegtað hafa afturfastajörð undirfótum. Ja' n
skyldi hann flýta sér heim. En — en hvar var hann staddur? Ef til vill gasú ha
ekki ratað heim. Nú fór Óli að gráta, og þá vöknuðu tröllin.
Sagði ég ekki, að það væri mannaþefur!
Nú lengdust nefin í einu vetfangi og teygðu leitandi í allar áttir, og
einn
nu 1 lyuuoi i i o 111 i i omu vuiiunyi wy ivjiy vu iv-iiunui i unui uu” i — «
hærður nefbroddur var rétt kominn að Óla, áður en hann vissi af. Fyrst v
hann lafhræddur, en svo minntist hann þess úr ævintýrunum, að tröllin s '9
ekki alltaf í vitið. Jú, það var best að reyna, það var eina bjargarvonin.
Hann greip dauðahaldi í hárstrýið á nefbroddinum og hrópaði: .|
Hærra, hærra! Jú, sjáum til, nefið teygðist upp, langt upp, og Óli sá heim
sín, langt handan við skóginn.
Hvar ertu, ófétið þitt? hrópaði tröllið.
Lengra niðri, lengra niðri, langt, langt í burtu!
Nefið lækkaði sig og varð enn lengra, það var orðið kílómetri á lengd-
Ég finn fyrir þér en ég get ekki séð þig. Hvar ertu?
Enn lengra, þarna rétt handan við kirkjuturninn. , .
Nefið teygðist enn svo að brakaði og brast í því, og þegar það var orðið fj
kílómetrar, hrópaði tröllið:
Æ, nú get ég ekki meir. Hvar ertu?
Heima, kallaði Óli og sleppti tökunum.
I sama bili kom heimalningurinn askvaðandi og var nú kraftur á honum. Ha^
spyrnti klaufunum og renndi sér beint á nefbroddinn. Það kom skellur eins
byssuskot, og tröllsnefið styttist svo fljótt, að Óli gat ekki augu á fest. Það hv
en einhvers staðar langt í burtu heyrðist veinað:
Æ, nefið mitt nefið mitt! |
Síðan þetta var hefur enginn séð tröll þarna í sveitinni, og reyndar er Óli e ^
viss um að hafa séð þau, hanh heldur að þetta hafi kannski verið draumur,
að minnsta kosti heldur mamma hans, að svo hafi verið.