Æskan - 01.01.1984, Blaðsíða 23

En áfram var haldið. Og þá kom-
um við að því sem síðar varð eftir-
minnilegast frá þessari ferð. Stað-
næmst var í borginni Toulon sem er
í námunda við Marseilles. Þá not-
aði Jean Jacques tækifærið til þess
að koma í eitt af fangelsum borgar-
innar. Til þess lágu þau rök að í
heimaþorginni Genf vann hann að
ýmsum líknarmálum og lagði m. a.
lið sitt til þess að bæta kjör fanga.
Nú vildi hann sjá hvernig farið væri
með þá í Toulon. Þar voru þeir
hlekkjaðir. Hópar óhreinna og tötr-
um klæddra fanga drógu hlekkina á
eftir sér. Við vitum ekki hvernig
góðborgaranum Jean Jacques
varð við þessa sjón en Henry syni
hans varð hún ógleymanleg alla tíð
síðan. Þessi skelfilega sjón varð
honum ætíð í barnsminni. Vitnis-
burðurinn sem við eigum um það er
bréf sem hann - þá sex ára gamall
- ritaði afa sínum. Þar segir hann
honum frá þessum ægilega atburði
og bætir við: „Þegar ég er orðinn
stór ætla ég að leysa fangana úr
fjötrum með því að skrifa um þá
bók.“ Þetta bréf er enn geymt í
safni sem síðar var komið upp til
minningar um manninn sem ritaði
það. Það er geymt vegna þess að
það er fyrsti óræki vitnisburðurinn
um að þegar í barnæsku var ævi-
braut hans örugglega mörkuð,
stefnan tekin til þeirra markmiða
sem hann átti síðar eftir að keppa
að alla ævi.
Drengurinn Henry Dunant átti
sannarlega eftir að standa við það
fyrirheit sem hann gaf afa sínum. Af
öllum þeim mannúðarmálum sem
hann lagði lið á löngu æviskeiði
verður það eftirminnilegast að
hann stofnaði Rauða krossinn með
hjálp góðra manna. Það gerðist
árið 1863. í upphafi voru fáir sem
trúðu því að Rauðakrosshugsjón
hans um alþjóðlegan félagsskap til
líknar særðum og hrjáðum yrði
nokkurn tíma að veruleika. Hann
trúði því örugglega. Og honum varð
að þeirri trú því að í dag er Rauði
krossinn orðinn samtök um 250
milljóna manna sem starfa í 130
þjóðlöndum. Dunant ritaði margar
bækur þar sem hann gerði tillögur
um aukna miskunn í samskiptum
allra manna, þar með talin bætt kjör
fanga. Og þannig stóð hann við
fyrirheitið sem hann, aðeins sex
ára gamall, gaf afa sínum í bréfinu
fræga.
Hér verður hvorki rakin saga
Henry Dunants né Rauða krossins
en einungis minnt á að þessi mikli
velgerðamaður mannkynsins var
ekki nema sex ára gamall þegar
hann ákvað að verja lífi sínu til að
bæta úr böli, draga úr þjáningum,
líkna bágstöddum.
Sagan um drenginn sem komst
við af því að sjá hlekkjuðu fangana
er rifjuð hér upp af tveim ástæðum.
í fyrsta lagi til þess að minna á að
félagsskapurinn sem hann stofnaði
á 60 ára afmæli hér á íslandi á
þessu ári og í öðru lagi til þess að
vekja á því athygli að því fyrr á
lífsleiðinni sem ákvörðun er tekin
um að auðsýna öllum mönnum
miskunn því auðveldara mun reyn-
ast að verja ævinni þannig, að þeg-
ar henni er lokið eigi samtíðin ekk-
ert annað en góðar endurminning-
ar um þann sem þá hefur gengið
ævibrautina til enda.
Milljónir manna um allan heim
eru ekki einunais þakklátir Henry
Dunant fyrir brautryðjendastörf
hans. Þeir þakka einnig öllum þeim
sem ákváðu að feta þá braut sem
hann ruddi. Margir þeirra tóku
snemma á ævinni ákvörðun um að
reyna alltaf að verða öðrum sem
oftast til líknsemdar. Þess vegna er
þeirra nú minnst með þökkum. Og
af þeim sökum ráðleggjum við les-
endum ÆSKUNNAR að fara að
fordæmi Dunants og sporgöngu-
manna hans, ákveða strax að
leggja lið til þess að leysa hlekki,
fara að þeirra gömlu og góðu lífs-
reglu að auðsýna öðrum aldrei
annað en það sem við viljum sjálf
fá að njóta frá samferðamönnum
okkar.
SMAVAXINN
KNAPI
Sarah Loyd er ekki orðin fimm
ára enn, en hún á þegar mörg
verðlaun, sem hún hefur fengið
fyrir reiðmennsku í sínum ald-
ursflokki. - Sarah á heima á
bóndabæ í Brighouse í York á
Englandi og móðir hennar er
reiðkennari. Þess vegna var
Sarah var farin að læra hesta-
mennsku svo að segja um leið
og hún lærði að ganga. Hún á
sjálf lítinn hest, sem hún kallar
Konung.
23